یاقوت سرخ، از پلو تا نوشابه!

توریسم آنلاین: شاید نام «زرشک» بر لبان شما لبخند بنشاند و طعم آن، اشتهای شما را برانگیزد، اما آنگونه که متخصصان طب سوزنی می‌گویند، «زرشک» معنای دیگری دارد!

زرشک، محصول بومی خراسان جنوبی است و به صورت گسترده در این منطقه کشت می‌شود و مرکز اصلی آن، قاین و بیرجند است. درختچه‌های زرشک، خاردار و میوه آن که به شکل خوشه است، در اواخر مهر و اوایل آبان قابل برداشت است.

خوشه‌های یاقوت سرخ را با قیچی می‌چینند و به دیوار آویزان می‌کنند تا هم از گرد و خاک در امان بماند و هم نیازی به وسایلی مانند خشک کن نداشته باشد. خشک کردن زرشک از مراحل مهم زنجیرۀ تولید است، چون این محصول به سرعت سیاه شده و کپک می‌زند و حتی بعد از خشک شدن نیز احتمال خراب شدن آن زیاد است.

زرشک «تالاری» و «زیر تالاری»

زرشک مرغوب قرمز رنگ، به «تالاری» معروف است و زرشک‌های درجه دوم نیز «زیرتالاری» نام دارد. دلیل نامگذاری زرشک تالاری به خاطر این است که در تالارهای غذاخوری مصرف دارد و با آن زرشک پلو درست می‌کنند.برخی کشاورزان برای براق شدن آن، به آن پارافین اضافه می‌کنند. این کار، اگر چه زرشک را مشتری پسند می‌‌کند، اما از عمر آن نیز می‌کاهد.

مهمترین استفاده این محصول، همان «زرشک پلو» معروف است، اما مربا و آب آن نیز خوشمزه و بسیار مفید است. نوشابه «زرشک» هم که در شهر مشهد تولید می‌شود، طرفداران خاص خود را دارد.

خواص درمانی زرشک

مصرف طبی زرشک به دوره مصر باستان می‌رسد که فراعنه و ملکه‌ها، این گیاه را با تخم رازیانه به منظور درمان «طاعون» مصرف می‌کردند.پوست این گیاه حاوی آلکالوئیدهایی است که خواص آنتی بیوتیکی آن، سبب تحریک بخش‌هایی از سیستم ایمنی بدن می‌شود و ضمناً، ضد عفونت و باکتری است. برای پی بردن به این اثر، اگر قطره‌ای زرشک را روی زبان خود بگذارید، خواهید دید دهان شما آبکی می‌شود. به گفته کارشناسان طب گیاهی، آبکی شدن دهان سبب می‌شود که بدن بتواند با عفونت مبارزه کند.

انواع عفونت‌هایی که زرشک می‌تواند در درمان آن مؤثر واقع شود، عبارت است از: عفونت گلو، مجاری ادراری، مجاری معده، ریه‌ها و عفونت‌های مخمری و اسهال.خواص آب زرشک:  دارای ویتامین C و املاح معدنی است. آب زرشک، خون را تصفیه و ضدعفونی می‌کند. عمل دستگاه گوارش را منظم نموده، قلنج کلیه و کبد را از بین می‌برد و مانع ورم طحال و بیماری بواسیر می‌شود و به خونریزی‌های قاعدگی نظم می‌دهد.

خوردن آب زرشک، حالت تهوع، استفراغ، سوء هاضمه و سنگ کلیه را از میان می‌برد. با مخلوطی از مقدار مساوی آب سیب و کمی آبلیمو و شکر، جهت نارسایی‌های قلبی و تپش قلب و بی‌اشتهایی، بسیار مفید است. غرغره کردن آب آن، آنژین و گلو درد و آسم را برطرف می‌سازد و دهان را ضدعفونی و زخم‌های گلو را رفع می‌کند.