جراحی تعویض مفصل زانو

یکی از مرسوم ترین دلایلی که سبب می شود بیماران برای عوض نمودن مفصل زانو مبادرت نمایند درد حاد زانو، حاصل از صدمه، تصادف، بیماری های ریشه دار و یا آرتروز است؛ که درد حاد خود به دلایل متنوعی نظیر محوطه درد زانو که امکان دارد زیر زانو، پشت زانو، کشکک و یا سن اشخاص وابسته است. چرا که آرتروز یا ساییدگی مفصل زانو همواره به بالا رفتن سن اشخاص مرتبط است.

این جراحی در مواقعی صورت می گیرد که ناراحتی های حاصل از تشویش، اضطراب و روماتیسم مفصلی زانو با چاره ای جز جراحی قابل مهار نیست و تاثیر ناخوشایندی بر سطح کیفی زندگی شخص بیمار می گذارد. راندمان این مفاصل جایگزین کاملا طبیعی و نرمال بوده و با توجه به چگونگی و شیوه بکارگیری معمولا ماندگاری بالایی دارند. جراحی تعویض مفصل بایستی به وسیله پزشک جراح ارتوپد متبحری صورت گیرد ولی این به تنهایی کافی نیست. مبرهن است که شخص بیمار احتیاج به زمان درمان، مراجعه مرتب و مستمر توانبخشی دارد.

زمان مناسب برای جراحی تعویض مفصل

همانطور که ماندگاری مفصل زانو حدود ۲۰ الی ۲۵ سال است. در این صورت لازم است که عمل جراحی مفصل زانو پیش از سن ۶۰ سالگی صورت گیرد. تنها در شرایطی می توان این عمل را زودتر انجام داد که شخص بیمار هیچ گزینه دیگری نداشته باشد. برای مثال در بررسی های وضعیت بیمار، آرتروز مشاهده شود یا اینکه بیمار درد های حاد و زیادی داشته باشد در این شرایط جراح مبادرت به جراحی می نماید.

هدف از عمل جراحی تعویض مفصل زانو چیست؟

در این مبحث می خواهیم بدانیم که مهمترین هدف جراحی تعویض مفصل زانو چیست؟ در زمانی که به دلیل صدمه های زانو این مفصل خراب شده است درد های حادی در آن ایجاد می شود که امکان دارد شخص را از انجام کارهای روزانه عادی مانند بالا و پایین رفتن از پله ها یا حتی راه رفتن طرد نماید. این درد ها امکان دارد حتی در زمان نشستن و خوابیدن شخص را اذیت نمایند.

اگر به کارگیری از دارو، کم نمودن انجام کارهای روزانه و به کارگیری از عصا هم نتواند هیچ کمکی به کم کردن مسائل مربوط به بیمار نماید در این صورت آخرین راهکار تعویض مفصل زانو است. این جراحی می تواند مسئله مربوط به درد های شدید زانو و تغییر فرم آن را برطرف نماید و شخص را به کارهای روزانه خود بازگرداند.

مهمترین هدف جراحی تعویض مفصل برطرف نمودن دردی است که در زانو به علت آرتروز، روماتیسم، ساییدگی و یا خراب شدن بخش رویه مفصلی ایجاد شده است.

کسب گستره حرکتی مناسب در مفصل زانو و بازسازی تغییر فرم های تولید شده در زانو از سایر دلایل استفاده از مفصل مصنوعی زانو می باشد. زمانی که غضروف موجود در مفصل زانو به هر دلیلی خراب شود حرکت مفصل به شدت دچار درد شده و مفصل دستخوش تنگنا و خشکی می شود. در این شرایط می توان با تعویض مفصل زانو حرکت مفصل را مطلوب نمود و درد های حاصل از آن را رفع نمود. این جراحی معمولا یکی از موفقیت آمیزترین نوع عمل جراحی بوده که در اکثر اوقات این مفصل های مصنوعی حداکثر ۲۰ سال ماندگاری دارند.

بیماری هایی که منتهی به تعویض مفصل زانو می شود

درد و خشکی مفصل دلیل عمده انجام تعویض مفصل زانو می شود. رایج ترین بیماری هایی که سبب درد و خشکی این مفصل شده و در پی دچار به آن شخص بیمار احتیاج به جراحی دارد شامل:

• آرتروز

این بیماری همواره با افزایش سن یعنی بالاتر از سن ۵۰ سالگی ایجاد می شود. در آرتروز، غضروف مفصل زانو به تدیج تخریب می شود. در نهایت استخوان های فاقد غضروف بر روی همدیگر ساییده شده که این مسئله سبب درد و حرکت نکردن زیاد می شود.

• آرتریت روماتوئید

در این بیماری سطح سینوویال نمو یافته و دارای التهاب شده و سبب تراوش مایع بسیاری می شود. این التهاب کم کم سبب صدمه و تخریب غضروف مفصل زانو شده که در نهایت باعث درد های حاد و فقدان فعالیت های حرکتی می شود.

• ضربات زانو

اغلب ضربه های سهمگین به زانو می تواند به دلیل سخت به هم چسبیدن مکان شکستگی یا صدمه حاد به لیگامان های زانو سبب تخریب آن شوند. این ضایعات می تواند کم کم به غضروف مفصل آسیب وارد نموده و سبب درد های شدید و محدودیت در حرکت های روزانه شود.

پزشک جراح برای اعمال تعویض مفصل زانو برش هایی در بخش تحتانی استخوان ران و بخش فوقانی استخوان درشت زانو ایجاد می نماید. بعد از آن الباقی غضروف و میزان اندکی از استخوان را از این محوطه برداشته و بعد از آن قطعه های فلزی را جایگزین می نماید و آنها را با مواد ویژه ای به اسم سیمان استخوانی مستحکم می نماید. پس از آن یک قطعه از جنس پلاستیک را در میان قطعات فلزی می گذارد. در این صورت استخوان های ران و تیبیا می توانند به آسانی بدون هیچ درد و ناراحتی بر روی همدیگر حرکت نمایند. جراح در زمان عمل به گونه ای این برش ها را ایجاد می نماید که تغییر فرم و خمیدگی زانو را اصلاح نماید.

شرایط لازم برای جراحی تعویض مفصل زانو

پیش از جراحی ،کلیه پیشینه پزشکی خانوادگی بیمار آماده و مورد بررسی قرار می گیرد. جراحی که این عمل را انجام می دهد امکان دارد آزمایش های متنوع دیگری را برای درک کارکرد چگونگی مفصل شخص بیمار انجام دهد.

شخص بیمار حدود ۲ ساعت پیش از عمل می تواند مایعات بنوشد. اگر جراح پیشنهادی داشت قطعا به آن عمل نمایید. پیش از عمل در خصوص کلیه دارو های شیمیایی و گیاهی که استعمال نموده اید با پزشک معالج خود مشورت نمایید و او را از کلیه حساسیت های دارویی و هر نوع مشکل تندرستی خود که امکان دارد داشته باشید در جریان بگذارید.

برای آسایش خود در منزل پس از ترخیص شدن از بیمارستان بعد از عمل تعویض مفصل لگن یا زانو لازم است بعضی از موارد را در منزل پیش از عمل تغییر دهید. برای مثال اگر در منزل شما پله وجود دارد اطمینان حاصل نمایید که ناچار نخواهید بود برای دسترسی به چیزهایی که احتیاج دارید از پله ها بالا و پایین بروید. پیشنهاد می شود اکثر امور روزانه خویش را در محلی که در آن حمام قرار دارد انجام دهید.