محلی ها افسانه‌هایی را نقل می‌کنند که تندیس‌های سنگی این منطقه در واقع انسان‌های اولیه‌ای هستند که مسخ شدهاند، افسانه‌ای که در واقع به دلیل بهت و حیرت در مقابل زیبایی طبیعت، در ذهن مردم این منطقه پدید آمده
توریسم آنلاین: مقصد امروز ما، دره زیبا و اسرارآمیز «شیروان دره»، یکی از یازده زیستگاه حیات وحش ایران در منطقه سبلان و شاهکار طبیعت و تاریخ این سرزمین است؛ پدیده‌ای حیرت‌انگیز و یکی از نادرترین عمارت طبیعت دلفریب در دامنه شورانگیز سلطان ساوالان که در حصاری از دیواره‌های سنگی، رخ نشان می‌دهد.
دره سهمناک و صعب‌العبور «شیروان دره‌سی» که در قسمت زیرین آبگرم «شابیل» در 20 کیلومتری شرق مشکین‌شهر واقع شده است، یکی از شاهکارهای عجیب طبیعت است که هر بیننده‌ای را به شگفتی وا می‌دارد.
در نزدیکی شهر «لاهرود» در 20 کیلومتری جنوب شرقی مشکین شهر و در دامنه کوه 4811 متری سبلان، دره‌ای را می‌بینیم که طبیعت زیبا و منحصر بفرد آن، افسانه‌های بی شماری آفریده که سالیان سال همچنان زبانزد بومیان منطقه و گردشگرانی است که به این طبیعت زیبا قدم گذاشته‌اند.
«شیروان دره» قبل از آنکه زیر ذره‌بین محققان به عنوان زیستگاه ممتاز حیات وحش شناخته شود، تاریخی اسرار آمیز داشته است. این دره عمیق و عریض، با بریدگی‌های دیواره‌های صخره ای، چشم انداز حیرت انگیزی دارد، تا جایی که به باور کارشناسان، مشابه این طبیعت بکر، نه تنها در ایران که در منطقه خاورمیانه هم وجود ندارد و در واقع، میراث شگفت‌انگیز طبیعت ایران برای آذری زبان‌هایی است که بیشتر به محصولات باغی خود در بازارهای داخلی و خارجی شناخته می‌شوند.
تندیس‌های افسون شده!
اما چه چیزی طبیعت شیروان دره را افسون کرده و نام خود را به کتاب های شعر و داستان برده است؟ برخی ساکنان محلی، افسانه‌هایی را نقل می‌کنند که تندیس‌های سنگی این منطقه در واقع انسان‌های اولیه‌ای هستند که مسخ شدهاند، افسانه‌ای که در واقع به دلیل بهت و حیرت در مقابل زیبایی طبیعت، در ذهن مردم این منطقه پدید آمده و وضعیت امروز اقلیم آن در واقع، گویای کوه‌های سنگی عجیب و غریبی است که قدمت آن به روزگار بسیار کهن می‌رسد.
علاوه براین، وجود دهها گونه جانوری و لانه سازی آنها، از جمله خرس، خرگوش و انواع پرندگان، طیبعت منحصر بفردی را در این منطقه پدید وجود آورده است.
سنگ «نادر باخان»
روستا نشینان «شابیل» از تخته سنگ بزرگی نام می‌برند که نادرشاه در هنگام عبور از این منطقه، از فراز آن، مناطق مورد نظر را رصد می‌کرد و وضعیت عبور و مرور آنجا را مورد بررسی قرار می‌داد؛ تخته سنگی که بنا به گفته مردم محلی، به «نادر باخان» معروف است و در هنگام عبور از مسیر کوه‌های سنگی، به وضوح مشاهده می‌شود.
دره شگفت انگیز «شیروان دره‌سی»، مجموعه‌ای از صخره‌های زیبا، چشمه‌های آبگرم و معدنی، همچون «شابیل سویی» و دریاچه زیبای «آت گُلی» را در خود جای داده است. هریک از این جاذبه‌های طبیعی، در نوع خود بی‌نظیر بوده و به همراه ویژگی‌های زیست محیطی، فضای بکر و بی‌بدیلی برای اکتشاف پژوهشگران، زمین شناسان و ژئومورفولوژیست‌ها و سیر و سیاحت لذت‌بخشی برای گردشگران و طبیعت‌‌گردان فراهم آورده است.
محل اصلی ورود به این دره، در ۵ کیلومتری پائین آبگرم معدنی روستای «شابیل» قرار دارد و برای ورود به آن باید از کنار آبشاری با ارتفاع ۴۰ متر به سمت پائین صعود کرد که در بیشتر مواقع مستلزم استفاده از ابزار فرود است.
افسانه‌های سنگی!
سنگ‌هایی که زمانی در اعماق زمین بودند، بعد از آتشفشان کوه سبلان، با فشار لایه‌های آتشین به بیرون پرتاب شده و در اطراف کوه به شکل‌های مختلفی منجمد شدهاند. برخی از این سنگ‌ها، بسیار سفت و سخت و برخی شبیه پوکه‌هایی است که حتی با فشار دو انگشت خرد می‌شوند!
علاوه بر این، وجود رودخانه در امتداد دره، در تنوع مواد معدنی و طبیعی تأثیر قابل ملاحظه‌ای داشته و امروز می‌تواند حتی نقطه‌های کور زمین شناسی این منطقه را نیز برملا کند؛ منطقه‌ای که بسیاری از جهانگردان کشورهای غربی و آسیای شرقی، آرزوی سفر به آنجا و اتراق در مجاورت چنین اعجازی را دارند. گردشگرانی که از «شیروان دره» دیدن کرده‌اند، همواره افسانه‌های آن را با وجد و هیجان برای یکدیگر بازگو می کنند.
شیروان دره دیار چشمه‌ها و آبشارها
در طول «شیروان دره‌سی»، تعداد زیادی آبشار کوچک و بزرگ وجود دارد که هریک از آنها با داشتن زیبایی‌های منحصر به فرد، هر بیننده‌ای را به هیجان می‌آورد. آبشار دوقلوی شیروان دره، زیباترین و منحصر به فردترین آبشار شمال غرب ایران به شمار می‌رود.
یکی دیگر از پدیده‌های دیدنی «شیروان دره»، وجود چشمه‌های متعدد آب معدنی است که در گوشه و کنار این دره به وفور دیده می‌شود. بعضی از این چشمه‌ها بر روی سطوح صخره‌ای دره قرار گرفته‌اند که حالتی آبشار مانند را پدید آورده‌اند. در بستر این دره، چشمه‌هایی حاوی گوگرد وجود دارد که رسوب گوگرد از آب این چشمه‌ها بر روی سنگ‌های اطراف، مناظر زیبایی را پدید آورده است.
آبگرم «شابیل سویی»، معروف‌ترین و بزرگترین چشمه «شیروان دره‌سی» در جنوب غربی شهرستان مشکین شهر و در دامنه غربی کوه آتشفشانی سبلان و در میانه‌های شیروان دره و دریاچه «آت‌گُلی» در ارتفاع ۲۶۵۰ متری از سطح دریا واقع است. در زمان‌های قدیم، این آبگرم محل استحمام رؤسای ایلات بوده است و به همین دلیل به نام «شابیل سویی» معروف شده است. امروزه برای بهره‌گیری هرچه بهتر از آبگرم شابیل، بر روی این چشمه یکی از مجهزترین مجتمع‌های آب درمانی در خاورمیانه احداث شده است.
مجتمع آب درمانی «شابیل»
مجتمع آب درمانی «شابیل» در 50 کیلومتری مشکین شهر و 25 کیلومتری شهر لاهرود قرار دارد. چشمه شابیل که در دامنه قله ساوالان و در مسیر صعود به آن واقع است، دارای دمای 49 درجه سانتی گراد و دبی 5 لیتر در ثانیه است. آب این چشمه در ردیف آب های معدنی اسید بیکربنات یا بیکربناته سدیک قرار دارد و به خاطر وجود مقدار زیادی اسیبد بیکربنیک، از آب آن برای درمان بیماری‌های عصبی و پادرد و کمردرد استفاده می‌شود. مجتمع آب درمانی «شابیل» مشتمل بر دو طبقه شامل بخش‌های مجزای زنانه و مردانه و مجهز به استخر، رستوران، سوئیت، سونا و جکوزی است.
دریاچه «آت گُلی»
یکی دیگر از نقاط شگفت‌انگیز کوهستان افسانه‌ای سبلان، دریاچه زیبای «آت گُلی» به معنای «استخر اسب» است که در غرب شیروان دره و در جنوب غرب آبگرم شابیل قرار دارد که عمق آن تاکنون اندازه‌گیری نشده است. امروزه از این دریاچه زیبا برای پرورش ماهی استفاده می‌شود.
زندان مخوف قهقهه!
قلعه قهقهه، جایی است که هم اکنون به محلی برای گردش و تفریح تبدیل شده و هر روز میزبان جمع کثیری از گردشگران است. این قلعه که زمانی شنیدن نامش لرزه بر اندام همگان می‌انداخت، در ۷۵ کیلومتری شمال مشکین شهر در استان اردبیل، نزدیک روستای «گنجوبه» واقع شده و روزگاری محلی امن جهت نگهداری خزاین و جواهرات سلطنتی و شورشیان خطرناک و زندانیان سیاسی بوده است. مهمترین زندانی قلعه قهقهه، اسماعیل میرزا، فرزند شاه طهماسب اول صفوی بوده است.
سرشناس‌ترین زندانیان این قلعه به جز «اسماعیل میرزا»، «خان احمد گیلانی» والی گیلان، «امیر خان ترکمان» حاکم تبریز است که در سال 922 هجری قمری به سلطان محمد صفوی شوریده بود. «ترکمان» بعد از دستگیری، در قلعه قهقهه زندانی شد و پادشاه صفوی آخرین خواسته او را اجابت کرد و معشوقه‌اش «بی‌نظیر» را نیز همراه وی به زندان فرستاد تا واپسین لحظات عمر خود را در آنجا و در کنار او سپری کند. مراد پاشای رومی و احمد پاشا، دو تن از سرداران نظامی عثمانی هم از دیگر زندانیان معروف قلعه قهقهه بودند.
وقایع و حوادثی که مورخین در مورد قلعه قهقهه ذکر کرده‌اند، بیشتر مربوط به دوران صفویه است، اما این بدان معنی نیست که این قلعه در این دوره ساخته شده است. طبق تحقیقات باستان شناسی به عمل آمده، استقرار انسان در این قلعه، به دوران قبل از اسلام می‌رسد، اما در زمان صفویه از اهمیت به سزایی برخوردار بوده و سال‌ها به عنوان مهمترین زندان مملکت مورد استفاده قرار می‌گرفت.
در فصل بهار، قلعه و اطراف آن بسیار سرسبز و پوشیده از گلهای شقایق می‌شود و از بالای قلعه، فرشی سرسبز و رنگین، دیدگان شما را می‌نوازد.
تفرجگاه زیبای «کپز»
در 16 کیلومتری مشکین شهر، در نزدیکی روستای «کؤربولاغ» تفرجگاه زیبای «کپز» قرار دارد. از ویژگی‌های بارز این منطقه می‌توان به وجود صخره‌های عظیم و سر به فلک کشیده و یکنواخت آن اشاره کرد. طبیعت اطراف این تفرجگاه، دارای پوشش گیاهی خاص و انواع درختان میوه‌ای از قبیل تمشک و زالزالک است.
تفرجگاه کپز با توجه به استعداد بالقوه طبیعی و ساختار ویژه‌اش، یکی از مناطق مهم گردشگری مشکین شهر به شمار می‌رود. برای رفتن به این مکان باید در 14 کیلومتری جاده مشکین شهر ـ اردبیل، از طریق یک جاده فرعی، به سمت روستای «کؤربولاغ» حرکت کرد و پس از طی حدود یک کیلومتر، به آنجا رسید.
