سفر به دنیای مردگان پارتی

توریسم آنلاین: جستجو و بررسی ها در دیواره شرقی محوطه معبد آناهیتا در شهر کنگاور، کاوشگران را به گورهای باستانی رساند که قدمت شان به زمان پارتی ها و اشکانیان می‌رسد.

گورهایی که به طور عمده به صورت تابوت هایی به شکل قایقی آرام بودند و به احتمال زیاد نمادی از سفر به دنیای مردگان به شمار می‌رفتند. مردگانِ درون این تابوت ها، به شکل طاقباز، با دستانی که آرام به موازات بدن قرار گرفته اند و صورتی که رو به پرستشگاه بوده است؛ پیدا شده اند.

این مرده ها در تابوت، پیه سوزی به همراه داشتند که به نظر می رسد قرار بوده تا چراغ راه شان در سفر به دنیای مردگان باشد. همچنین در این تابوت ها سکه ای نیز زیر سر مردگان پیدا شده است که به احتمال زیاد دستمزد موکل سفر به سرزمین مرده‌ها باشد.

به احتمال زیاد دلیل اینکه این گورها در دیواره بخش شرقی معبد (20 متری دیوار تا کنار آن) دفن شده اند، درخواست مردم برای دفن در نزدیکی این پرستشگاه بوده است تا در سایه این مکان مقدس به آرامش برسند. این عقیده همچنان در میان ایرانیان و مسلمانان وجود دارد، به طوری که هنوز عزیزان خود را در امامزادگان و مکان های های مقدس به خاک می سپارند. علاوه بر این به دلیل احترام فراوان مردم باستان به طبیعت، اکثرا در کناره رودها، کوهستان ها، قله های پربرف، سراب ها و چشمه ها زندگی خود را آغاز می کردند و به پایان می رساندند.

نکته جالب دیگر در مورد این گورها، سنت دفن اموات رو به مشرق و محل طلوع آفتاب است. این سنت از قدیمی ترین آیین های رایج میان مردم آن روزگار به شمار می رفت.

انواع گورها: گورهای تاریخی که در این صخره کنده و به 4 دوره تاریخی متوالی نسبت داده شده اند، بر سه نوع هستند. این گورها نشانه هایی از سنت های تدفین ایران قدیم را در خود دارند. گورهایی با تابوت و خمره سفالی شکل که آیین تدفین و تغییرهای متوالی آن را به زیبایی مشخص می کنند. شکل های متفاوت دفن و تغییر و تحولِ حالت مردگان در هنگام دفن، به احتمال زیاد نشانه ای از انتقال و یا رستاخیز مذهبی را نشان می دهند.

نوع اول: این گورها به دوره پارتی -از 200 سال قبل از میلاد تا ابتدای میلادی- مربوط می شوند. این قبرها، در صخره هایی طبیعی با ابعاد 200 در 60 سانتی متر ایجاد شده اند و مرده درون آنها به حالت خوابیده و به پهلو یا طاقباز رو به معبد قرار دارد. جهت این گورها نیز شرقی-غربی یا شمالی-جنوبی است.

در برخی موارد دست چپ اموات برای احترام بر روی سینه قرار داده شده است. این نوع دفن کردن در دوره هخامنشی نیز رایج بوده است. قدمت سکه هایی که در این قبور به دست آمده نیز به دوران پادشاه اشکانی (فرهاد اول، 171 سال قبل از میلاد) باز می گردد و می توان آن را نوعی شناسنامه (از دید تاریخ گذاری) برای مردگان در نظر گرفت.

 نوع دوم: قدمت این گورها به ابتدای سال های میلادی همزمان با حکومت اشکانیان باز می گردد. در این زمان اموات در تابوت هایی سفالین به طول 210 در 35 سانتی متر و عمق 30 سانتی متر، بدون لعاب و تزیین قرار می گرفتند و تابوت را در سوراخی که به صورت طبیعی در صخره کنده شده بود می گذاشتند و روی آن را به وسیله درپوش سفالین و با ورقه های سنگ آهک می پوشاندند.

جهت این تابوت ها شمالی-جنوبی بود و مرده ها در آن تقریبا به صورت طاقباز و رو به معبد جای می گرفتند. کودکان را در تابوت های کوچکتری قرار داده اند.

نوع سوم: در نوع سوم از خمره های سفالین برای دفن جنازه استفاده شده است. به این شکل که مرده به حالت طاقباز قرار داشته و صورتش به سمت معبد بوده و در سوراخ های کنده شده در معبد قرار گرفته است. دهانه خمره ها نیز به وسیله یک سنگ پوشانده می شد. این نوع تدفین فقط در این ناحیه به چشم می خورد.