آشنایی با دفترخانه اسناد رسمی + خدمات و وظایف
آشنایی با دفترخانه اسناد رسمی به همراه خدمات و وظایف این دفترخانه را در ادامه برای شما همراهان گرامی قرار می دهیم، تا پایان این مقاله با ما همراه باشید.
توریسم آنلاین: آشنایی با دفترخانه اسناد رسمی به همراه خدمات و وظایف این دفترخانه را در ادامه برای شما همراهان گرامی قرار می دهیم، تا پایان این مقاله با ما همراه باشید.
دفترخانه اسناد رسمی (محضر) یکی از نهادهای قانونی در هر کشور است که وظیفه ثبت و تأیید اسناد رسمی را بر عهده دارد.
خدماتی که دفترخانه‌های اسناد رسمی ارائه می دهند شامل موارد زیر می شود:
۱. ثبت اسناد رسمی
- تنظیم و نرم افزار ثبت اسناد رسمی مانند قراردادها، صلح‌نامه‌ها، اجاره‌نامه‌ها و هبه نامه‌ها
- ثبت معاملات املاک و مستغلات (مانند خرید و فروش، رهن و اجاره)
- تنظیم اسناد مشارکت و وکالت‌نامه ها
مراحل ثبت اسناد رسمی در دفترخانه
۱. تهیه مدارک مورد نیاز
متقاضیان باید مدارک لازم را برای ثبت سند ارائه دهند.
این مدارک بسته به نوع سند شامل موارد زیر می‌شود:
- مدارک هویتی (شناسنامه و کارت ملی طرفین)
- اسناد مالکیت (در معاملات ملکی)
- گواهی مالیاتی یا مفاصا حساب
- وکالت‌نامه (در صورت اقدام توسط وکیل)
- مدارک مربوط به شرکت‌ها (اساسنامه، روزنامه رسمی، کد اقتصادی و…)
۲. تنظیم و نگارش سند
دفترخانه پس از بررسی مدارک، متن سند رسمی را مطابق با قوانین تنظیم می‌کند. این سند باید شامل:
- مشخصات طرفین معامله یا قرارداد
- موضوع و مفاد معامله یا توافق
- مبلغ معامله (در صورت مالی بودن قرارداد)
- شرایط و تعهدات طرفین
- تاریخ و شماره ثبت
۳. احراز هویت و تأیید امضاها
- طرفین سند باید در دفترخانه حضور یافته و امضای خود را تأیید کنند.
- در صورت عدم حضور، امضا از طریق وکالت‌نامه رسمی قابل انجام است.
- سردفتر هویت افراد را بررسی و تأیید می‌کند تا از هرگونه جعل و سوءاستفاده جلوگیری شود.
۴. اخذ هزینه‌های قانونی و مالیات‌ها
پرداخت هزینه‌های مربوط به ثبت سند، حق‌الثبت و حق‌التحریر
پرداخت مالیات‌های مربوطه (مانند مالیات نقل و انتقال املاک)
۵. ثبت سند در دفتر رسمی و صدور نسخه نهایی
- پس از طی مراحل بالا، سند در دفتر اسناد رسمی ثبت شده و شماره رسمی دریافت می‌کند.
- نسخه‌ای از سند به طرفین داده می‌شود و نسخه اصلی در بایگانی دفترخانه نگهداری خواهد شد.
- انواع اسناد قابل ثبت در دفترخانه اسناد رسمی
- معاملات ملکی (خرید و فروش، رهن و اجاره)
- وکالت‌نامه‌ها (وکالت تام، وکالت کاری، وکالت فروش خودرو و ملک)
- صلح‌نامه (انتقال حقوق و دارایی‌ها به شخص دیگر)
- تعهدنامه و اقرارنامه (تعهد به انجام یا عدم انجام کاری)
- قراردادهای مشارکت و تجاری (مشارکت در ساخت، ثبت شرکت و…)
- اسناد مربوط به ارث و وصیت‌نامه
۲. تأیید و تصدیق اسناد
- تصدیق امضا (گواهی صحت امضای افراد در اسناد رسمی)
- کپی برابر اصل (تأیید کپی مدارک با نسخه اصلی)
- ترجمه رسمی مدارک و تأیید آن‌ها (در برخی دفاتر دارای مترجم رسمی)
۱. تصدیق امضا
تصدیق امضا به معنای تأیید اصالت امضای فرد بر روی یک سند غیررسمی است. این کار به درخواست صاحب امضا و با احراز هویت او توسط دفترخانه انجام می‌شود.
مراحل تصدیق امضا
- حضور شخص امضاکننده در دفترخانه
- ارائه مدارک شناسایی معتبر (شناسنامه و کارت ملی)
- امضای سند در حضور سردفتر
- تأیید و مهر دفترخانه بر سند
تصدیق امضا تنها نشان‌دهنده صحت امضای فرد است و دفترخانه مسئولیتی در قبال مفاد سند ندارد.
۲. گواهی مطابقت کپی با اصل (کپی برابر اصل)
دفترخانه می‌تواند با بررسی اصل سند، کپی آن را تأیید کند. این فرآیند برای مدارکی مانند شناسنامه، کارت ملی، مدارک تحصیلی، اسناد مالکیت و سایر مدارک رسمی انجام می‌شود.
مراحل تأیید کپی برابر اصل
- ارائه اصل و کپی سند به دفترخانه
- بررسی و مطابقت دادن کپی با اصل توسط سردفتر
- مهر و امضای دفترخانه برای تأیید اعتبار کپی
۳. تأیید ترجمه رسمی اسناد
در برخی موارد، دفترخانه اسناد رسمی ترجمه رسمی مدارک را تأیید می‌کند. این اسناد باید توسط مترجم رسمی قوه قضاییه ترجمه شده باشند.
مراحل تأیید ترجمه رسمی
- ارائه اصل سند و ترجمه رسمی آن
- بررسی صحت ترجمه و مهر مترجم رسمی
- تأیید و مهر دفترخانه برای اعتباربخشی به سند
نکات مهم در تأیید و تصدیق اسناد
- تأیید اسناد تنها در صورت ارائه اصل مدرک انجام می‌شود.
- دفترخانه مسئولیت صحت محتوای سند را ندارد، بلکه تنها امضا یا تطابق آن را تأیید می‌کند.
- برخی اسناد نیاز به استعلام و تأیید مراجع دیگر دارند.
تأیید و تصدیق اسناد در دفترخانه اسناد رسمی باعث افزایش اعتبار قانونی آن‌ها و جلوگیری از جعل و تقلب می‌شود.
۳. خدمات مربوط به وکالت و نمایندگی
- تنظیم وکالت‌نامه‌های رسمی (مانند وکالت خرید و فروش، وکالت کاری و وکالت تام)
- فسخ وکالت‌نامه در صورت درخواست موکل
خدمات مربوط به وکالت و نمایندگی در دفترخانه اسناد رسمی
دفترخانه اسناد رسمی خدمات گسترده‌ای در زمینه وکالت و نمایندگی ارائه می‌دهد که شامل تنظیم و ثبت انواع وکالت‌نامه‌ها، تأیید امضا و فسخ وکالت است. این خدمات به افراد امکان می‌دهد تا امور مختلف خود را از طریق وکیل رسمی انجام دهند.
انواع وکالت نامه‌های قابل تنظیم در دفترخانه
۱. وکالت نامه‌های عمومی و خاص
- وکالت‌نامه عمومی: برای انجام کلیه امور حقوقی و اداری به نمایندگی از موکل
- وکالت‌نامه خاص: محدود به انجام یک یا چند موضوع مشخص، مانند فروش ملک یا خودرو
۲. وکالت‌نامه خرید و فروش
- وکالت‌نامه خرید و فروش املاک و مستغلات
- وکالت‌نامه خرید و فروش خودرو
۳. وکالت نامه کاری و اداری
- وکالت برای انجام امور بانکی و مالی
- وکالت برای پیگیری پرونده‌های اداری و قضایی
- وکالت برای امور مربوط به بیمه و مالیات
۴. وکالت نامه طلاق و ازدواج
- وکالت برای ثبت طلاق توافقی یا پیگیری پرونده طلاق
- وکالت برای ثبت ازدواج و سایر امور مرتبط
۵. وکالت نامه امور مالی و بانکی
- وکالت جهت برداشت از حساب بانکی
- وکالت برای دریافت حقوق و مستمری
۶. وکالت نامه‌های مربوط به شرکت ها
- وکالت برای ثبت شرکت، تغییرات شرکت و امور تجاری
- وکالت برای شرکت در مجامع عمومی و هیئت‌مدیره
۷. وکالت نامه‌های قضایی
- وکالت برای پیگیری دعاوی حقوقی و کیفری
- وکالت برای دفاع از موکل در محاکم قضایی
مراحل تنظیم وکالت نامه در دفترخانه
۱. ارائه مدارک مورد نیاز
- شناسنامه و کارت ملی موکل و وکیل
- اصل اسناد مربوط به موضوع وکالت (در صورت نیاز)
۲. تنظیم متن وکالت‌نامه
- تعیین حدود اختیارات وکیل
- مشخص کردن مدت وکالت در صورت لزوم
۳. امضای وکالت‌نامه و تأیید آن توسط دفترخانه
- موکل باید در دفترخانه حضور داشته و امضا کند
- در صورت وکالت‌نامه بلاعزل، شرایط خاصی باید رعایت شود
۴. ثبت در دفتر اسناد رسمی و تحویل نسخه نهایی
- سند در دفترخانه ثبت و شماره رسمی دریافت می‌کند
- یک نسخه از سند به موکل و وکیل داده می‌شود
فسخ وکالت در دفترخانه اسناد رسمی
- در صورتی که موکل بخواهد وکالت را فسخ کند، می‌تواند با مراجعه به دفترخانه اسناد رسمی، اقدام به تنظیم سند فسخ کند.
- در برخی موارد، اگر وکالت‌نامه به‌صورت بلاعزل تنظیم شده باشد، فسخ آن نیاز به رضایت وکیل دارد.
خدمات وکالت در دفترخانه اسناد رسمی از مهم‌ترین ابزارهای قانونی برای تسهیل امور حقوقی، مالی و تجاری افراد محسوب می‌شود.
۴. امور ارث و انحصار وراثت
- تنظیم و ثبت وصیت‌نامه
- گواهی انحصار وراثت (به منظور تعیین وراث قانونی فرد متوفی)
- تقسیم‌نامه ارث برای مشخص کردن سهم هر یک از وراث
امور ارث و انحصار وراثت در دفترخانه اسناد رسمی
یکی از مهم‌ترین وظایف دفترخانه اسناد رسمی رسیدگی به امور مربوط به ارث و انحصار وراثت است.
این فرآیند شامل تعیین وراث قانونی، تقسیم ترکه و تنظیم اسناد مربوط به انتقال اموال متوفی می‌شود.
مراحل انجام امور ارث و انحصار وراثت در دفترخانه
۱. دریافت گواهی انحصار وراثت
برای مشخص شدن وراث قانونی، گواهی انحصار وراثت باید از شورای حل اختلاف محل سکونت متوفی دریافت شود. مراحل آن شامل:
- ارائه درخواست از سوی یکی از وراث یا وکیل قانونی
- ارائه مدارک شناسایی وراث
- ارائه گواهی فوت متوفی
- ارائه استشهادیه محضری مبنی بر معرفی وراث
۲. تنظیم و ثبت تقسیم‌نامه ارث
پس از دریافت گواهی انحصار وراثت، وراث می‌توانند در دفترخانه اسناد رسمی نسبت به تنظیم تقسیم‌نامه ارث اقدام کنند.
این سند شامل جزئیات مربوط به تقسیم اموال بین وراث بر اساس قوانین یا توافقات طرفین است.
۳. انتقال اموال متوفی به وراث
در صورت وجود اموال غیرمنقول (مانند ملک و زمین)، انتقال رسمی مالکیت به نام وراث باید از طریق تنظیم سند رسمی در دفترخانه انجام شود.
- ارائه گواهی انحصار وراثت
- ارائه سند مالکیت
- پرداخت مالیات بر ارث و سایر هزینه‌های قانونی
۴. تنظیم وصیت‌نامه رسمی
اگر متوفی قبل از فوت وصیت‌نامه‌ای تنظیم کرده باشد، اجرای آن نیازمند بررسی و تأیید در دفترخانه است. وصیت‌نامه باید رسمی باشد یا به تأیید مراجع قانونی برسد.
مدارک مورد نیاز برای امور ارث و انحصار وراثت
- گواهی فوت رسمی
- شناسنامه و کارت ملی متوفی و وراث
- گواهی انحصار وراثت
- سند مالکیت اموال متوفی
- مدارک مالیاتی و تسویه‌حساب بدهی‌های متوفی
انجام امور ارث و انحصار وراثت و نصب توکن امضای الکترونیک در دفترخانه اسناد رسمی موجب تسریع فرآیند قانونی و جلوگیری از اختلافات بین وراث می‌شود.
۵. ازدواج و طلاق
- ثبت ازدواج و طلاق (در برخی موارد، به دفاتر ازدواج و طلاق مربوط است)
- صدور گواهی تجرد
۶. صدور گواهی عدم سوء پیشینه
- برخی دفاتر اسناد رسمی امکان دریافت و ثبت درخواست برای گواهی عدم سوء پیشینه را دارند.
۷. امور مربوط به شرکت‌ها و کسب‌وکارها
- تنظیم اساسنامه و تغییرات شرکت
- ثبت و انتقال سهام و سهم‌الشرکه
- تنظیم و ثبت قراردادهای تجاری
دفاتر اسناد رسمی نقش مهمی در تضمین اعتبار اسناد و کاهش دعاوی حقوقی دارند.
