خشت ها نابند با آدم حرف می زنند ، مثل یک عاشقانه بی تکرار ، شبیه خلوص مناجات های سحرگاهان کویر.اینجا خانه حاج آقا علی است.حاج آقا علی ملا زعیم الله رفسنجانی معروف به امین التجار در ابتدا مردی فقیر بوده که با تلاش های شبانه روزی خود یکی از بزرگترین تاجران عهد قاجار می شود و صاحب ثروتی عظیم .
اگرمسافرکرمان هستید و نوروز امسال راهی دیار کریمان بازدید از بزرگترین خانه خشتی جهان را در برنامه خود بگذارید. به سوی شهر رفسنجان بروید و سپس از بخش شرقی این شهر بعد از میدان ورودی به نام میدان امام حسین مستقیم وارد بلوار آزادی شوید و مسیرتان را تا میدان قدس ادامه دهید که در این هنگام باید به سمت راست بپیچید و به میدان ۲۴ ساعته برسید که در این قسمت نیز باید به سمت راست بپیچید و حدودا بعد از ۱۰ دقیقه خانه حاج آقا علی را خواهید دید. مسیر دیگر برای دسترسی به این خانه از طریق میدان امام حسین به روستای علی آباد است که در این جاده باید به سمت روستای فتح آباد و سپس روستای قاسم آباد بروید و وارد جاده فرعی شوید و با ۵ دقیقا رانندگی به خانه شگفت انگیز حاج آقا علی خواهید رسید.
خشت ها نابند با آدم حرف می زنند ، مثل یک عاشقانه بی تکرار ، شبیه خلوص مناجات های سحرگاهان کویر.اینجا خانه حاج آقا علی است.حاج آقا علی ملا زعیم الله رفسنجانی معروف به امین التجار در ابتدا مردی فقیر بوده که با تلاش های شبانه روزی خود یکی از بزرگترین تاجران عهد قاجار می شود و صاحب ثروتی عظیم . وی در طول عمرش چندین بنای تاریخی و زیبا ساخته و در اواخر عمر خود قسمتی از اموالش را وقف امور خیریه کرده است. مجموعه خانه تاریخی حاج آقا علی شامل هشت قسمت است که عبارتند از بازار با ۲۱ سقف متنوع هندسی، آب انبار منقوش آجری و کاشی کاری شده برای تامین آب روستا، مسجد چهل ستون، حمام، حسینیه، یخدان کبوترخان و خانه تاریخی است.
♦پرسه در حیاط و هشتی های خانه حاج آقا علی
خانه تاریخی و باشکوه حاج آقا علی در رفسنجان دارای بخش های مختلفی است که در ادامه به توضیح هریک از بخش ها می پردازیم:
تالار حوضخانه به عنوان وسیع ترین فضای سرپوشیده ای است که سقف آن در طبقه دوم با گنبدی عظیم پوشانده شده است. این تالار به شکل مستطیل بوده و مرکز آن کلاه فرنگی قرار دارد و از این قسمت نور فضای حوضخانه تأمین می شود. در وسط حوضخانه نیز حوضی مستطیل شکل به چشم می خورد که در گذشته با حوض های حیات های دیگر در ارتباط بوده است و آب آن از طریق قنات تأمین می شده است. تالار حوضخانه دارای دو طبقه است که در طبقه بالای آن چندین اتاق و دو تالار قرار دارد، همچنین نمای داخلی حوضخانه نیز با گچ اندود و گچ بری های برجسته و طرح های اسلیمی تزیین شده اند.
تالار شاه نشین یا بهاره: این بخش در مرکز ضلع جنوبی ایوانی بلندی قرار دارد که در اطراف آن تقارن دو راهرو حفظ شده است.
تالارهای پاییزی و زمستانی در قسمت غربی و شمالی بنا ساخته شده اند و دارای طراحی ساده تری نسبت به بقیه قسمت های خانه دارند.
عمارت کلاه فرنگی: این بخش از خانه نیز برای استفاده در فصل تابستان ساخته شده است، به طوری که هوای گرم از طریق هفت دری وارد ساختمان می شده و با برخورد به فواره های آبی نسیم خنکی ایجاد می کرده و فضای مطبوع و دل انگیزی به ساختمان می بخشیده است. یکی دیگر از ویژگی های عمارت کلاه فرنگی مقرنس کاری های زیبا و خیره کننده آن است.
همان طور که پیش تر نیز اشاره شد، درون این خانه عظیم و تاریخی تمامی بخش ها کاملا به صورت قرینه ساخته شده اند. علاوه بر ۸۶ اتاق این خانه به نام های هفت دری، پنج دری، سه دری و پستو، آشپزخانه ای بسیار بزرگ همراه با انباری وسیع در این خانه دیده می شوند. همچنین خانه حاج آقا علی، دارای ۴ حیاط و ۳ هشتی هست که از طریق آن ها می توان به قسمت های مختلف خانه دسترسی پیدا کرد.
چرا خانه حاج آقا علی خاص است؟
چون یکی از بزرگترین و تاریخی ترین خانه‌های خشتی جهان است.معماری بی نظیر قرینگی در ساخت این خانه استفاده شده است.در ساخت بنای حاج آقا علی از اصولی استفاده شده تا در فصل های بهار، تابستان، پاییز و زمستان کاربرد جداگانه داشته باشند.تماشای معماری بی نظیر این بنا که از گچ بری های برجسته و طرح های اسلیمی و ارسی های رنگارنگ یکی از تجربه های بی نظیر در سفر به کرمان خواهد بود.
گفتنی است نمایشگاه صنایع دستی و سوغات نیز در خانه خشتی برپاست و این نمایشگاه از دوم فروردین تا ۱۲ فروردین دایر است.
نویسنده : هماحاصلی
