اینجا آفریقا نیست؛ خارتوران است!

به خارتوران می رویم در قلب طبیعت آفریقای ایران و هیجان و شگفتی را در کنار یوز و مرال و گور ایرانی تجربه می‌کنیم.

توریسم آنلاین: گردشگری حیات وحش نوعی از گردشگری است که در آن مهم‌ترین عامل محرک سفر، تماشای طبیعت بکر و رویارویی با حیات وحش در مناطق طبیعی دست نخورده است و ناگفته هم پیداست در زمینه این شاخه از گردشگری کشورهایی که دارای تنوع زیستی گیاهی و جانوری و به طور کلی منابع طبیعی گسترده حیات وحش هستند از مزایای بسیاری بهره‌مند خواهند شد.

ایران هم با داشتن 1141 گونه جانوری در اقلیمی جذاب، متنوع و بسیار گسترده، دارای پتانسیل فوق‌العاده در زمینه گردشگری حیات وحش است.

تجربه غواصی و شنا در کنار ماهی‌های رنگین و بزرگ یا پرنده نگری در تالاب‌ها، پیاده روی درپارک‌های ملی، غذا دادن به حیوانات و عکاسی از آن‌ها، یا هیجان تماشای گونه‌های کمیاب و منحصربه‌فرد جانوران در زیستگاه‌های واقعی‌شان هر کدام به تنهایی لذت بخش و ویژه هستند، این بار به قلب طبیعت آفریقای ایران می‌رویم و هیجان و شگفتی را در کنار یوز و مرال و گور ایرانی تجربه می‌کنیم.

خارتوران شاهرود

مقصدمان آفریقای ایران است؛ لقبی که به پارک ملی خارتوران داده‌اند. پارک ملی توران در منتهی الیه شرقی استان سمنان و در جنوب شرقی شهرستان شاهرود قرار دارد.

اینجا زیستگاه بسیاری از جانداران ایرانی، از جمله عرصه زندگی و جولان یوز تیزپای آسیایی، پلنگ و گور و آهوهای خوش اندام ایرانی است. «خارتوران» را از این جهت «آفریقای ایران» لقب داده‌اند که این منطقه بعد از «سرنگتی» آفریقا واقع در کشور تانزانیا دومین منطقه بیوسفر جهان به شمار می‌آید.

در این منطقه 46 گونه پستاندار، 167 گونه پرنده، 46 گونه خزنده و دوگونه دوزیست شناسایی و دیده شده است. این بستگی به شانس و اقبال شما دارد که در مدت زمان مراجعه به پارک ملی و گشت و گذار در این منطقه به همراه محیط بانان کاربلد، با کدام یک از گونه‌ای جانوری روبه رو شوید.

امکان دیدن گور ایرانی که امروز فقط در دو منطقه حفاظت شده توران و گوربهرام فارس زندگی می‌کند، در میان حصارها و فنس‌های فلزی مهیاست. همچنین پرنده ایرانی زاغ بور در توران قابل رویت است. کَل و قوچ هم از گونه‌های نسبتا پرجمعیت منطقه می‌باشد.

از نظر اهمیت و ارزش حیات وحش، مجموعه «توران»، منحصر به‌فردترین منطقه تحت حفاظت ایران به شمار می‌رود، زیرا توران تنها منطقه ایران است که هر سه گونه آندمیک ایران، یعنی یوزپلنگ آسیایی، گورخر آسیایی و زاغ بور را می‌توان در آن مشاهده کرد.

گور ایرانی

گورخر ایرانی در فهرست سرخ (IUCN) در وضعیت بحرانی یا شدیداً در معرض خطر انقراض (CRC۱) سازمان های بین المللی قرار دارد. در گذشته ای نه چندان دور گله های بزرگ گور در بیشتر مناطق کویری و نیمه کویری ایران مشاهده می شد. جمعیّت این گونه حیات وحش در اوایل انقلاب در حدود ۴۵۰ رأس ذکر شده که این تعداد روز به روز سیر نزولی داشته و امروز به کمتر از ۲۰۰  رأس می رسد.

این روند نزولی در اثر چرای بی رویه دام، شکار غیرمجاز و عوامل طبیعی مانند خشکسالی و افزایش جمعیّت انسانی در خوارتوران بوجود آمده و نسل آن را در خطر انقراض قرار داده است. دغدغه ای که نباید آنها به سرنوشت شیر و ببر ایرانی (مازندران) دچار شوند.