این نان فقط در قائم‌شهر پخت می‌شود
پخت نان قالاج در خانواده یکی از اهالی قائم‌شهر به نام «حسنی» از همان زمان، به صورت موروثی ادامه یافت و در حال حاضر، این نان توسط فرزند آقای «حسنی » که از مهاجرین قفقاز بود، در قائم‌شهر پخت می‌شود.
توریسم آنلاین: نخستین بار در سال‌های جنگ، زنی از ارامنه با نام اصلانی، به همراه همسرش که از اهالی ارمنستان بود، به ایران آمدند و با کمک شاطری از اهالی استانبول و تنوری که از روسیه آورده بودند، شروع به پخت این نان در قائم شهر کردند. به تدریج، نانواهایی که مشتاق تهیه این نان بودند، روش پخت آن را آموختند و تقریباً هر نانوایی روزانه یک فر «قالاج» پخت می‌کرد.
پخت نان قالاج در خانواده یکی از اهالی قائم‌شهر به نام «حسنی» از همان زمان، به صورت موروثی ادامه یافت و در حال حاضر، این نان توسط فرزند آقای «حسنی » که از مهاجرین قفقاز بود، در قائم‌شهر پخت می‌شود. او می‌گوید: پدرم استاد تمامی شاطرهای این شهرستان برای پخت نان «قالاج» بوده است و من هم به دلیل علاقه به پخت این نان، این شغل را ادامه می‌دهم. به گفته آقای «حسنی»، روزانه 50 تا یکصد قرص نان از نوع قالاج در قالب‌های دست ساز حلبی تهیه و پخته می‌شد که هم اکنون برای قالب زدن آنها از کاسه‌های رویی استفاده می‌شود.
نان صادراتی!این نان در سال‌های جنگ جهانی دوم، در بلوک شرق، از جمله در روسیه و بلغارستان و لهستان و رومانی پخت می‌شد، اما بعد از پایان جنگ، به علت نامعلوم پخت آن برای همیشه منسوخ شد و در حال حاضر، به جز قائم‌شهر، در هیچ کجای دنیا پخت نمی‌شود، اما در سراسر ایران و حتی خارج از کشور، علاقه‌مندان بسیاری دارد و نانوایی آقای «حسنی» به سفارش آنها، این نان را به تهران و دیگر استان‌ها و چند کشور خارجی ارسال می‌کند.
به اعتقاد نانوای قائم‌شهری، نان «قالاج» به علت نداشتن جوش شیرین، بسیار مفید است. حتی بیات شده نان قالاج برای معده بسیار مفید است. اگر 100 گرم از این نان را در کاسه‌ای از آب بریزید، می‌بینید که قالاج پس از مدتی مقدار زیادی آب به خودش جذب کرده است. تفاوت خمیر این نان با خمیر معمولی این است که خمیر قالاج حتماً باید چندین ساعت بماند تا ور بیاید.
تنور مخصوص:تنوری که برای پخت «قالاج» مورد استفاده قرار می‌گیرد، دهها سال پیش توسط یک استاد کار روس ساخته شده و در حال حاضر نیز برای پخت نان قالاج از آن استفاده می‌شود. در عین حال، شرایط پخت این نان با نان‌های معمولی فرق دارد و در واقع باید با حرارت غیر مستقیم پخت شود. بدین صورت که ابتدا باید تنور را داغ کرد و سپس شعله تنور را کاسته و پخت نان را شروع کرد. پخت آن هم البته حوصله بالایی می‌طلبد، چون هر تنور «قالاج» حدود دو ساعت زمان می‌برد و پخت آن، به اصطلاح قلق خاصی دارد.
از مزایای «قالاج» این است که به هیچ وجه دورریز ندارد و در صورت خشک شدن، می‌توان آن را به صورت آرد سوخاری برای خوراکی‌هایی مانند کتلت و یا شامی استفاده کرد. این نان بدون استفاده از محافظ، به راحتی تا چند روز نرم می‌ماند و همچنین به دلیل داشتن سبوس، به هیچ وجه معده را ناراحت نمی‌کند.
