سوغات، یکی از سنت‌های قدیمی ایرانی‌ها در سفرهای دور و نزدیک است و به واقع، یادآور این نکته است که در سفر، به یاد عزیزانشان هم بوده‌اند و جایشان را خالی کرده‌اند
توریسم آنلاین: بخش مهمی از سوغاتی‌ها را باید به ادویه‌ها و گیاهان دارویی اختصاص داد، چرا که علاوه بر عطر و طعم دلپذیرشان، از ویژگی‌های غذایی و درمانی بی‌شماری هم برخوردارند
از روزگاران گذشته تاکنون، یکی از ره آوردهای سفر، رسم زیبای آوردن سوغاتی برای کسانی است که دوستشان می‌داریم و به واقع، یادآوری این نکته است که در سفر، به یاد دوستان و عزیزانمان نیز بوده ایم و جایشان را خالی کرده‌ایم. سوغات، یکی از شیرین‌ترین بخش‌های سفر است، نه صرفاً برای کسی که سوغات می‌گیرد، که شیرینی این کار برای کسی هم که سوغات می‌آورد، دلچسب و خاطره انگیز است.
در ایران، به ندرت می‌توان کسی را یافت که در عمرش سوغات نگرفته باشد و در اصل می‌توان سوغات را بخشی از فرهنگ مردم ایران دانست که در هر شهر و دیاری، مصداق خودش را دارد؛ یزد به باقلوایش، اصفهان به گز، مشهد به زعفران، گیلان به زیتون، خوزستان به خرما و کرمان به ادویه‌هایش معروف است.
بخش مهمی این سوغاتی‌ها، به ادویه‌ها و گیاهان دارویی اختصاص دارد، چرا که علاوه بر عطر و طعم دلپذیرشان، از ویژگی‌های غذایی و درمانی بی‌شماری هم برخوردارند. بنابراین، شما هم با اطلاع از این ویژگی‌ها، می‌توانید از همین حالا در تدارک سوغاتی‌هایی باشید که برای تهیه آن به طور قطع، تردید نخواهید کرد.
مریم‌گلی؛ عطرهوش!
تا به حال به این فکر کرده‌اید که برای تقویت حافظه می‌توانید ادویه‌ها را به یاری بگیرید؟«مریم گلی»، داروی تقویت حافظه است. این گیاه پرخاصیت، می‌تواند به جلوگیری از پیشرفت بیماری افراد مبتلا به آلزایمر کمک کرده و روند زوال عقل آنها را به‌تعویق بیاندازد. مریم گلی با داشتن ترکیبی به نام «اسید رزمارینیک» به درمان التهاب کمک می‌کند.
اسید رزمارینیک خاصیت آنتی‌اکسیدانی دارد، بنابراین افزودن مریم گلی تازه به غذا یا نوشیدن دم نوش آن می‌تواند با از بین بردن رادیکال‌های آزاد ایجاد شده ناشی از اکسیداسیون موادغذایی ،مانع از ابتلا به سرطان شود. این گیاه، به طور ویژه روی «تری‌گلیسیرید» اثر داشته و باعث کاهش میزان چربی خون می‌شود. مریم گلی حاوی ویتامین E است.
به همین دلیل مالیدن کوبیده این گیاه همراه با کمی ماست روی پوست صورت، باعث بهبود کیفیت و شادابی آن می‌شود. مریم گلی برای رفع سردرد هم مناسب است، بنابراین اگر این بار دچار سردرد شدید، به جای استفاده از داروهای شیمیایی، یک فنجان دم نوش مریم گلی میل کنید یا آنکه کمی از عصاره آن را به پیشانی خود بمالید.
تخم گشنیز؛ داروی زنانه:
نوشیدن دم نوش گشنیز برای افرادی که اصطلاحاً طبعی گرم دارند، مناسب بوده و مثل ریختن آب روی آتش است! تخم گشنیز حاوی پتاسیم، آهن، ویتامین‌هایA ،C، K، اسید فولیک، منیزیم و کلسیم است.
به دلیل همه این ویژگی‌ها و دیگر نکته‌هایی که به آن اشاره می‌کنیم، گشنیز تازه و تخم گشنیز باید در برنامه غذایی روزانه قرار گیرد. این دانه، حاوی آنتی‌اکسیدان است، بنابراین مصرف آن می‌تواند مانع از ابتلا به سرطان شود. از سوی دیگر، تخم گشنیز به تنظیم ترشح هورمون‌ها کمک می‌کند. اگر در هضم موادغذایی دچار اختلال شده و اغلب دچار معده درد هستید،
اضافه کردن تخم گشنیز به وعده‌های مختلف می‌تواند به تسهیل هضم کمک کند. اگر دائماً سرما می‌خورید، یکی از راهکارهای اساسی، نوشیدن دم نوش تخم گشنیز است. با مصرف روزانه گشنیز، 30 درصد از نیاز روزانه بدن به ویتامین C تأمین خواهد شد. این دانه برای افراد مبتلا به دیابت، بسیار عالی است،
چون تخم گشنیز باعث تنظیم و تحریک ترشح انسولین می‌شود. به این ترتیب، میزان قند خون کنترل خواهد شد. از سوی دیگر، تخم گشنیز باعت کاهش میزان کلسترول بد و افزایش میزان کلسترول خوب می‌شود، بنابراین داروی گیاهی مناسبی برای افراد مبتلا به چربی خون بالاست. اشاره کردیم که گشنیز حاوی آهن و اسید فولیک است.
این دو ترکیب از اصلی‌ترین نیازهای افراد مبتلا به کم خونی است. درعین حال، اگر بدنتان درگیر جوش‌ها وکورک‌های چرکی است، یکی از راهکارهای مهم، مصرف تخم گشنیز یا تهیه پمادی مخلوط از زردچوبه، تخم گشنیز و عسل است. این پماد خانگی را روی کورک بگذارید تا اصطلاحاً سر باز کرده و چرک و عفونت آن خارج شود.
آویشن؛ درمان کم خونی:
از جای خود بلند می‌شوید و سرتان مثل چرخ وفلک گیج می‌رود. رنگ و رخساره‌تان همیشه پریده و با هر ناملایمت کوچکی از کوره در می‌روید. با اینکه کار خاصی انجام نداده‌اید، اما احساس خستگی می‌کنید. اینها همگی نشانه‌های کم‌خونی است. یکی از راهکارهای آن مصرف قرص آهن است و «اورگانو» یا آویشن می‌تواند دوای درد شما باشد.
این گیاه دارویی، سرشار از ویتامین K است. این ویتامین، علاوه بر اینکه ضد سرطان است، باعث افزایش تراکم استخوانی هم می‌شود. از دیگر ویژگی‌های آویشن، خاصیت ضد التهابی و ضد میکروبی آن است. به همین دلیل این گیاه دارویی، برای درمان مشکلات التهابی ریه‌ها و دستگاه گوارش، بسیار مؤثر است، اگر چه طعم این سبزی کوهی تند است، اما در طب سنتی، مصرف دم نوش آن همراه با عسل، به عنوان راهکاری برای درمان سرفه‌های مزمن نیز پیشنهاد می‌شود. هر قاشق چایخوری این گیاه، 23 میلی‌گرم پتاسیم و سه درصد آهن دارد، بنابراین مصرف آن برای رفع کم خونی مناسب است.
زیره سبز؛ آرامبخش و خواب‌آور:
زیره سبز، یکی از داروهای مهم گیاهی برای رفع مشکل بی‌خوابی است، ضمن اینکه مصرف آن برای کنترل عادت ماهانه و دردهای ناشی از آن مناسب است. یکی از اثرهای مثبت این ادویه، تأثیر روی چربی‌های انبار شده در بدن و کاهش وزن است، بنابراین یکی از پیشنهادهای مهم برای کاهش وزن، مصرف عرق زیره است. افزودن دانه زیره به هر غذایی باعث خوش طعم شدن آن می‌شود، اما اگر دچار مشکل کم خونی هم هستید، یکی از بهترین درمان‌های گیاهی، اضافه کردن زیره سیاه به ماست یا سالادی است که روزانه در هر وعده غذایی میل می‌کنید. به این دلیل که زیره سیاه، سرشار از آهن است. علاوه براین، زیره سیاه حاوی ویتامین C است که موجب کاهش سرماخوردگی و افزایش سیستم ایمنی بدن می‌شود.
رازیانه؛ ویژه مادران:
اسمش هم باکلاس است: «آنیستون» یا « بادیان رومی»، اسامی دیگر همان «رازیانه» خودمان است. این دانه گیاهی، حاوی ترکیب‌های بسیار ضروری برای بدن همچون آهن، منیزیم، کلسیم، روی، پتاسیم و مس است.
به این ترتیب، مصرف آن برای افراد مبتلا به کم خونی مناسب بوده و باعث رفع مشکل کم‌خونی ناشی از فقر آهن می‌شود. کلسیم موجود در رازیانه، می‌تواند به استحکام استخوانی کمک کند. اگر دچار مشکل ریزش موی سر هستید، مصرف این دانه می‌تواند از ادامه روند این اتفاق جلوگیری کند. به این دلیل که یکی از علت‌های ریزش موی سر، کمبود روی در بدن است. مس یکی از فلزاتی است که برای تنظیم عملکرد هورمون‌های بدن، بخصوص در مادران شیرده، ضروری است.
به همین دلیل با مصرف رازیانه، مشکل ترشح هورمون‌ها تا حد زیادی برطرف خواهد شد. در افراد دچار اختلال‌های جنسی، مصرف این گیاه دارویی می‌تواند تا حد زیادی برخی از مشکلات را برطرف کند، اما درباره میزان مصرف آن باید با پزشک مشورت کنید. نوشیدن دم‌نوش رازیانه، یکی از راهکارهای سالم برای رفع سردرد، سرگیجه و حالت تهوع است. یکی از روش‌های درمان مشکلات گوارشی، به ویژه نفخ شکم نیز مصرف این گیاه دارویی همراه غذاست. کافی است کمی از آن را به ماست یا سالاد اضافه کنید.
کاری؛ ضد سرطان کولون:
اگر اهل خوردن غذاهای تند و تیز هندی هستید، حتماً برای یک بار هم که شده، خورشت کاری را امتحان کنید. این ادویه که مخلوطی از فلفل سیاه، زردچوبه، دارچین، هل، برگ گشنیز، زیره، رازیانه، پودر چیلی، شبدر و فلفل شیرین است، برای جلوگیری از ابتلا به سرطان کولون توصیه می‌شود، بنابراین مصرف آن، برای مردان بسیار مفید است، یکی از ترکیب‌های مهم موجود درکاری، فلفل است.
این ادویه با بالابردن حرارت بدن، باعث تحریک متابولیسم شده و به این ترتیب، اضافه کردن ادویه کاری به غذاها می‌تواند راهی برای کاهش وزن باشد. افزودن ادویه کاری به غذاهایی که چربی بالایی دارند، می‌تواند خطر بالا رفتن تری‌گلیسیرید خون را هم کاهش دهد، بنابراین یکی از راهکارهای کاهش چربی خون، استفاده از ادویه کاری است.
دارچین؛ ضد نفخ:
این ادویه، علاوه بر اینکه بادشکن است، یکی از داروهای گیاهی درمان کم‌اشتهایی و اختلال در هضم است. شاید به همین دلیل، این ادویه را به خورشت قیمه اضافه می‌کنند تا لپه که یکی از حبوبات دیرهضم است، به راحتی هضم شود، بنابراین نوشیدن دم نوش آن یا اضافه کردن دارچین به غذاها، به‌ویژه غذاهای دیرهضم یا نفاخ، می‌تواند مشکلات گوارشی و معده درد را برطرف کند. در افراد مبتلا به اسهال، نوشیدن دم نوش دارچین مثل ریختن آب روی آتش است.
درافرادی هم که دچار مشکل نوسان قند خون هستند، مصرف دم نوش دارچین می‌تواند میزان قند خون را در حد متعادل نگه دارد. دلیل آن نیز تأثیر مثبت دارچین روی عملکرد هورمون انسولین است.
این ادویه سرشار از آنتی‌اکسیدان است و مصرف آن با از بین بردن رادیکال‌های آزاد، مانع از ابتلا به سرطان می‌شود. در افراد مبتلا به «برفک» یا «آفت دهان»، گرداندن محلول دارچین در دهان یا مصرف دارچین همراه با غذا، می‌تواند به جلوگیری از بروز آفت یا تسریع روند درمان آن کمک کند.
میخک؛ داروی معده:
میخک معمولی و مینیاتور، یکی از گل‌های زیبای فصل پاییز و زمستان است که علاوه بر زیبایی، خواص درمانی بسیاری دارد.
این گیاه باعث از بین رفتن باکتری‌های بیماری‌زای دستگاه گوارش می‌شود، درحالی که بسیار آرامبخش است. بنابراین، وقتی دچار استرس و اضطراب هستید، نوشیدن یک فنجان دم نوش میخک می‌تواند آرامش را به شما بازگرداند. جالب اینکه ترکیب‌های آرامبخش این گیاه به حدی است که برای کنترل دندان درد هم می‌توانید از گرد این گیاه کمک بگیرید.
عصاره میخک، حالت تهوع و استفراغ را نیز برطرف می‌کند. یکی از داروهای طبیعی درمان سردردهای عصبی، بو کردن عصاره گل میخک یا مالیدن کمی از عصاره آن به پیشانی است. این بار اگر دچار سردرد شدید، به جای قرص‌های مسکن، کمی از این عصاره را به پیشانی خود مالیده یا آن را بو کنید.
اگر طبع‌تان سرد است، یکی از راهکارهای کنترل سرگیجه و افت فشار، میل کردن دم نوش گل میخک است. کسانی هم که دچار کم اشتهایی و یا بی‌اشتهایی هستند، می‌توانند با وارد کردن این گیاه دارویی خوش عطر به برنامه غذایی‌شان، اشتهای خود را متعادل کنند.
زنجبیل؛ ضد درد:
طعم تند و تیز با ته مزه خاص این گیاه دارویی، شمشیر دو لبه است! به این دلیل که بعضی‌ها به دلیل همین طعم تند، عاشق زنجبیل بوده و برخی دیگر، اصلاً آن را نمی‌پسندند. بررسی‌های پژوهشگران دانشکده گیاهان دارویی تگزاس آمریکا نشان می‌دهد ورزشکارانی که قبل از ورزش، کمی زنجبیل مصرف می‌کنند،
پس از انجام ورزش‌های سنگین، کمتر دچار گرفتگی و درد و خستگی ناشی از این تمرین‌ها می‌شوند. به همین دلیل، زنجبیل را گیاهی با خاصیت ضد کوفتگی بدن و خستگی می‌دانند. خطر ابتلا به آلزایمردر افرادی که روزانه یک برش از این ساقه مفید میل می‌کنند، تا 25 درصد کاهش پیدا می‌کند. این گیاه دارویی خاصیت ضد تهوع دارد و برای رفع نفخ نیز مؤثر است.
در عین حال، اگر مدتی است بی‌اشتها شده‌اید، برای چند روز زنجبیل تازه را به برنامه غذایی‌تان اضافه کنید. این گیاه دارویی، بسیار اشتهاآور است و در ضمن، مصرف یک قاشق رنده شده زنجبیل تازه، 5 کالری انرژی دارد.
