دو روایت جالب درباره برج رسکت

نمی‌شود وارد شهر ساری شد و سری به مکان‌های تاریخی آن نزد. برج رسکت یکی از این مکان‌هاست که البته از ساری فاصله دارد، اما به دیدنش می‌ارزد.

توریسم آنلاین: برج آجری رسکت که در سده پنجم هجری قمری ساخته شده در 40 کیلومتری جنوب غرب شهر ساری بنا شده و مسیر دسترسی به آن از ساری آغاز و پس از عبور از دو راهی کیاسر و سد سلیمان تنگه به سمت غرب منحرف می‌شود که البته بیشتر قسمت‌های آن آسفالته است. این بنا که در مجاورت روستای رسکت در بخش دودانگه ساری قرار دارد با آجر ساخته شده است.

تزئینات آن شامل مقرنس کاری دو کتیبه آجری به خط کو‌فی و پهلوی ساسانی است. احتمالاً مقبره یکی از شهریاران آ‌ل باوند بوده و مربوط به قرن نهم هجری قمری است. وجود خط پهلوی در این بنا به این دلیل است که خط رایج در مازندران تا قرن‌ها پس از حمله اعراب به ایران همچنان خط پهلوی بود. برج رسکت برج مدوری است که محیط آن به 15 متر رسیده و 18 متر طول دارد.

مساحت داخل‌این برج به 57 متر می‌رسد. نکته عجیب این است که این برج در شیب تند کوه ساخته شده و سوال اینجاست که چرا چنین مکانی را برای ساخت این برج انتخاب کرده‌اند و از آن مهم‌تر چطور تابه حال در چنین شرایط آب و هوایی دوام آورده است؟!

شما که تا آن مکان سفر کرده‌اید حتما سری به روستای دیدنی رسکت هم بزنید وشبی را در آنجا و در خانه‌های محلی سر کنید و از خوراکی‌های محلی آن غافل نشوید.

برج رسکت که قدمت آن به قرن پنجم هجری قمری باز می‌گردد، یکی از معدود برج‌های آجری مدور باقی‌مانده از آن دوران به‌حساب می‌آید. این برج، جدا از معماری چشمگیرش، دو کتیبه به خطوط کوفی گلزار و پهلوی ساسانی دارد که ارزش و اهمیت آن را دوچندان می‌کند.

برج رسکت، نگینی در میان بناهای آجری ایران، با معماری و هندسه‌ای اعجاب‌انگیز، خودنمایی می‌کند. برخی معتقدند که این بنای قدیمی و تاریخی احتمالا آرامگاه یکی از شهریاران خاندان باوندیان مازندران در زمان سلجوقیان است. داستان جالب دیگری که درباره این بنای دیدنی وجود دارد، برخی بر این باورند که در گذشته شهاب سنگی به نام اسپهبد شروین به این کوه برخورد کرده و در جای برخورد این شهاب سنگ برج رسکت بنا شده است.

داستان نام‌گذاری این شهاب سنگ به‌طور دقیق مشخص نیست ولی برخی معتقدند نام شهاب سنگ برگرفته از نام کوه شروین در منطقه ییلاقی دودانگه است. همچنین بر اساس منابع تاریخی، شخصی به نام اسپهبد شروین زمانی بر مازندران حکومت می‌کرده است.

برج رسکت کجاست؟

برای دیدن برج رسکت، بایستی در 40 کیلومتری جنوب غربی شهرستان ساری، در بخش دودانگه و روستایی به همین نام (رسکت) آن را بیابید. اگر قصد دارید از شهر ساری به سمت این برج تماشایی بروید بایستی به سمت بلوار کشاورز حرکت کنید. مسیر کیاسر را دنبال کنید. به دو راهی کیاسر و سد سلیمان تنگه خواهید رسید. به سمت سد سلیمان تنگه بروید تا زمانی که به خروجی رسکت برسید و از آنجا به سمت روستای رسکت حرکت کنید.

اگر از سمت سوادکوه می‌خواهید به برج قدیمی رسکت بروید، از سوادکوه به سمت پل سفید حرکت کنید. سپس از پل سفید به سمت شیرگاه بروید. از شیرگاه در مسیر زیرآب ادامه دهید. از زیرآب به سمت دودانگه حرکت کنید تا به روستای رسکت برسید.

تاریخچه برج دیدنی رسکت مازندران

شواهد نشان می‌دهد که برج رسکت در سال 413 هجری قمری ساخته شده است. در انتهای کتیبه کوفی برج، حروفی وجود دارند که می‌توان آن‌ها را به‌صورت مائه (به معنی صدها) خواند. با وجود این سرنخ، هیچ مدرک دیگری برای تأیید دقیق تاریخ ساخت برج باقی نمانده است و این موضوع همچنان در هاله‌ای از ابهام قرار دارد. با وجود تخریب قسمتی از کتیبه، به نظر می‌رسد نام ماه شوال باشد. فاصله‌ی بین کلمه شوال و مائه در کتیبه بسیار کم است.

با در نظر گرفتن نام ماه شوال و فاصله کم بین کلمات، می‌توان تاریخ را به‌طور دقیق اربعمائه (400) و معادل سال 400 هجری قمری دانست. سبک معماری بنا نیز با این تاریخ همخوانی دارد و نشان می‌دهد که برج نمی‌تواند در سال 300 یا 500 هجری قمری ساخته شده باشد.

با این تفاسیر می‌توان گفت با اینکه برج رسکت در دوران غزنویان ساخته شده، اما در قلمرو حکومت باوندیان قرار داشته است. خاندان باوندیان از دوران ساسانیان در این منطقه از ایران سکونت داشتند. با ورود اسلام به ایران، این خاندان مسلمان شدند و حدود 700 سال بر مازندران حکمرانی کردند. برج دیدنی رسکت مازندران را آرامگاه یکی از اعضای خاندان باوندیان به نام شهریار ابن قارون نیز می‌دانند. برج تاریخی رسکت با قدمت 1000 ساله خود دو بار مورد مرمت و بازسازی قرار گرفته است. این برج تماشایی در 9 مردادماه سال 1312 خورشیدی و با شماره ثبت 193 در آثار ملی ایران به ثبت رسید.