برای بالا رفتن از پله‌های 11 روستای پلکانی ایران که در دامنه کوههای سبز کشورمان قد برافراشته‌اند، با ما همراه شوید
توریسم آنلاین: پله‌پله بر شانه‌های همدیگر نشسته و بالا رفته‌اند تا سقف هرکدام، حیاط خانه بالادستی شود. در تمام روستاهای پلکانی ایران زمین که بر دامنه‌های کوهستان‌های سبز گسترده شده‌اند، همین قاعده حکمفرماست؛ همنشینی با صخره‌های بلند و دره‌های عمیق، مردمان این روستاها را بر آن می‌دارد که این معماری شگفت‌انگیز را برای قرن‌ها ادامه دهند تا بیشترین بهره را از زمین برده باشند.
کزج؛ در جوار قزل اوزن
در تعطیلات عید، اگر گذرتان به استان اردبیل افتاد و در عین حال اگر به دنبال یک مقصد دنج و آرام می‌گردید، پیشنهاد می‌کنیم به روستای «کزج» در استان اردبیل فکر کنید؛ روستایی از توابع فیروزآباد خلخال که یکی از توریستی‌ترین نقاط اردبیل به حساب می‌آید.
«کزج» در 15 کیلومتری شمال‌غربی «هشجین» قرار دارد. این روستا با بافت سنتی و پلکانی‌اش، معماری خاص و موقعیت کوهپایه‌ای اش، چشم‌انداز زیبایی برای سیر و سیاحت به وجود آورده است.
بهره‌مندی از طبیعت بکر و جاری شدن رودخانه «قزل اون» در بین باغات روستا نیز این منطقه را رونق بخشیده است. در سفر به روستای کزج، آن چه بیش از هر چیز نگاهتان را خیره می‌کند، باغ های انگور، گردو، سیب و گلابی، گیلاس، آلبالو و توت است.
سبک معماری کزج، شما را به یاد روستای تاریخی ماسوله در گیلان می‌اندازد؛ خانه‌هایی کوهپایه‌ای با ایوان‌های رنگی، درهای چوبی و در و پنجره‌های قدیمی. پشت بام اکثر خانه‌های این روستا کاهگلی است و به دلیل قرارگیری در دامنه کوه، مثل روستای معروف ماسوله در شمال، پشت بام هر خانه، حیاط خانه‌ای دیگر است.
بوژان؛ مروارید نیشابور
نیشابور یکی از شهرهای مهم و پر رونق گردشگری ایران است. این بار می‌توان از یک جاده آسفالته در نیشابور وارد روستایی زیبا با آب و هوایی مطبوع و زیبایی‌هایی منحصر‌به‌فرد شد. اینجا بوژان است، روستایی که مروارید گردشگری نیشابور به حساب می‌آید.
رشته کوههای بینالود با انواع گیاهان دارویی و صنعتی توانسته است رونق خوبی به این منطقه بدهد. روستا به شکل پلکانی است و از معماری سنتی و خاصی الهام گرفته که دیدنش خالی از لطف نیست. مردم این روستا بسیار مهربان و مهمان‌نواز هستند و از گردشگران به بهترین شکل ممکن پذیرایی می‌کنند.
اشتبین؛ یاقوت سبز آذربایجان
الحق که آذربایجان شرقی جایی شبیه بهشت است و مناظر حیرت‌انگیزی دارد. در حاشیه سواحل ارس و در دل کوههای سربه فلک کشیده، ارسباران در جاده مرزی جلفا، یاقوتی سبز قرار گرفته است. آسمان آبی، رود و جنگل وحتی مارال‌ها، همگی باعث شده‌اند تا «اشتبین» به روستای شگفت ایران مشهور شود، روستایی که قدمتش به زمان شاه طهماسب صفوی بر می‌گردد.
تولید ابریشم در این روستا از قدیم رونق خاصی داشته و گردشگران بسیاری را به سوی خود جذب کرده است. گورستان قدیمی و کتیبه‌های مرمرین دهم هجری، حکایت از روستایی دارد که به دست طبیعت چین خورده است، به شکلی که روستای اشتبین را همچون یاقوتی در دل صخره‌ها نمایان کرده است.
پالنگان؛ افسون آبشارهای پلکانی
جاذبه‌های این روستا، وابسته به سنگ چین بودن معماری خانه‌هایش است و بس! روستای پالنگان در 45 کیلومتری شهر کامیاران و ابتدای اورامان در سنندج قرار دارد؛ روستایی با قدمتی بسیار طولانی با چشمه‌های پر آب و دره زیبای تنگیور، همگی جلوه خاصی به این روستا بخشیده است.
آب و هوای معتدل پالنگان، قلعه زیبا و تاریخی آن و چشمه‌های دائمی آب معدنی و آبشارهای پلکانی‌اش، از جاذبه‌های گردشگری پالنگان به شمار می‌رود.
اورامان تخت، با آوازه‌ای جهانی
«اورامان تخت» در دل رشته کوههای زاگرس و ابتدای حوضه آبریز یکی از بزرگترین رودخانه‌های کردستان قرار دارد. روستایی با معماری ویژه و آوازه‌ای جهانی در 65 کیلومتری مریوان و در میان جاده‌های پرپیچ و خم که نه‌تنها تخت نیست، بلکه باشیبی تند و با کوه‌هایی بلند و ستبر، چشم هر بیننده‌ای را خیره می‌سازد.
«اورامان تخت» یعنی مرکز سلطنت که در گذشته مرکز حکومت اورامی‌ها بوده است، اما آنچه که گردشگران خارجی و داخلی را به این روستای زیبا و متمدن می‌کشاند، برگزاری دو مراسمی است که در آخرین چهارشنبه منتهی به 15 بهمن و 15 اردیبهشت به نام کمسای همراه با آیین‌های خاص و ویژه‌ای اجرا می‌شود.
کنگ؛ پرنده قوی پنجه بینالود
روستایی با چشم‌انداز زیبای کوهستان و چشمه‌های روان که در دامنه کوههای بینالود قرار گرفته و یکی از مهمترین جاذبه‌های دیدنی و طبیعی اطراف شهر مقدس مشهد است.
کنگ در لغت به معنای پرنده‌ای قوی پنجه یا دژی مستحکم است. این روستا در 19 کیلومتری غرب طرقبه و 29 کیلومتری مشهد قرار دارد و قدمت آن به دوران قبل از اسلام برمی‌گردد، اما یادتان نرود وقتی وارد این روستا می‌شوید، حتماً آش دستپخت اهالی آن را میل کنید که با نوعی سبزی کوهی و سیب زمینی پخته می‌شود.
اسپیدان؛ حصاری از قلعه‌ها
«اسفیدان» یا «اسپیدان»، روستایی توریستی در خراسان شمالی از توابع شهرستان بجنورد است که حدود 8 قرن قدمت دارد. زیارتگاه امامزاده محمدباقر«ع» و بافت کهن روستا، نشانگر این قدمت تاریخی است.
اسپیدان، روستایی با دره‌ها، آبشارها و قلعه‌های زیبا و نادری است که در کمتر جایی می‌توان مشابهش را یافت. این روستا با بافت قدیمی و پلکانی، در میان درهای سرسبز واقع شده و زیبایی مسحور‌کننده‌اش را به رخ مسافران می‌کشاند.
رویین؛ در حصار شکوفه‌ها
کوچه‌های پیچ در پیچ، بافت قدیمی خانه‌ها و شیب کوچه به کوچه، نظر هر تازه واردی را به خود جلب می‌کند. روستای پلکانی رویین در 24 کیلومتری شمال اسفراین و 52 کیلومتری جنوب شرقی بجنورد در یکی از دره‌های دامنه جنوبی کوه آلاداغ قرار دارد که به روستای شکوفه‌های سیب مشهور است.
در میان کوههای سر به فلک کشیده آلاداغ، زیبایی مسحورکننده این روستا در کنار خانه‌های پلکانی، باغ‌های انبوه میوه و دره‌های آن، زیبایی رویین را دوچندان کرده است. رویین با قدمتی500 ساله و با تپه‌های باستانی، جزو برترین روستاهای پلکانی ایران و پرگردشگرترین مناطق خراسان شمالی است.
سرآقاسید؛ ماسوله زاگرس
پس از عبور از مسیر پرپیچ و خم و کوهستانی چهارمحال و بختیاری، روستای زیبای «سرآقاسید» در منطقه کوهرنگ، سر از کوه‌ها برکشیده و خودنمایی می‌کند.
روستای «سرآقاسید» در فاصله 140 کیلومتری شهرکرد باخانه‌هایی تمام خشت و بافت پلکانی قرار دارد که به ماسوله زاگرس معروف است. در معماری خانه‌های این روستا، مثل تمام روستاهای پلکانی ایران، پشت‌بام حیاط پایینی، حیاط منزل بالایی است.
زنوزق؛ بزرگترین روستای پلکانی ایران
اگر در پی دیدن تابلویی زیبا از طبیعت هستید، در سفر به آذربایجان شریقی، به سمت تبریز حرکت کنید و سپس عازم مرند شوید؛ روستایی در دل کوههای سرسبز با خانه‌های پلکانی قرار دارد که چشم هر بیننده‌ای را خیره می‌سازد.
در فصل بهار، با سفر به این روستا، به عظمت خالق هستی پی می‌برید. زنوزق نام روستایی با این همه جاذبه است که علاوه بر زیبایی مسحور‌کننـده و مردمان مهمان‌نوازش، عنوان بزرگترین روستای پلکانی ایران را به خود اختصاص داده است.
انبوه؛ دومین ماسوله گیلان
روستای تاریخی «انبوه» با کهن‌داشت‌هایی سنتی و سرشار از رسوم دیرینه و بهره‌مند از مواهب طبیعی و خدادادی است که تاکنون بکر و دست‌نخورده باقی مانده و شکل پلکانی خانه‌های آن، ماسوله‌ای دیگر در گیلان را پدید آورده است.
مردمان روستای «انبوه» که سقف‌شان آسمان آبی و فرش‌شان چشمه‌های جوشان است، مردمانی ساده و بی پیرایه‌اند که با وجود مشکلات فراوان، زندگی را با سادگی و یک‌رنگی معنا کرده‌اند.
با گذر از راهی نسبتاً صعب‌العبور و کوهستانی و پشت سرگذاشتن لوشان در مسیر جاده رودبار به رشت، به روستای «انبوه» می‌رسیم. سبک معماری این روستا، ماسوله گیلان را به یاد می‌آورد، اما آب و هوای بسیار معتدل و قرار گرفتن آن در حوزه جغرافیایی جنوب گیلان، وجه تمایز روستای «انبوه» است.
