مقاصد گردشگری چه منفعتی متناسب با شلوغی شهرها و هجوم گردشگران خواهند برد یا حداقل عدد بزرگ بازدید از اماکن تاریخی چون تخت جمشید ،حافظیه ، فلک الافلاک و غیره و عایدی حاصل از آن چه تاثیری در ارتقا کیفی و کمی زیر ساخت های گردشگری مرتبط و حفاظت شایسته تر از آنها خواهد داشت و در آن سوی ماجرا مسافر با چه کیفیتی سفر می کند ؟
توریسم آنلاین: هما حاصلی / تعطیلات نوروزی تمام شد ؛ ایامی که بهار گردشگری کشور نام دارد و به دلیل تعطیلات طولانی مدت موج بزرگی از سفر به راه می افتد و طبق معمول پس از پایان تعطیلات نوروزی بازار اعلام آمار سفرها و بازدیدها از اماکن گردشگری داغ می شود.
در این میان نکته قابل تامل آن است که این آماربزرگ تا چه حد به رشد اقتصاد گردشگری کشور منجر می شود و چه تاثیری در رشد پایدار اقتصاد گردشگری در مناطق مختلف کشور خواهد داشت؟
مقاصد گردشگری چه منفعتی متناسب با شلوغی شهرها و هجوم گردشگران خواهند برد یا حداقل عدد بزرگ بازدید از اماکن تاریخی چون تخت جمشید ،حافظیه ، فلک الافلاک و غیره و عایدی حاصل از آن چه تاثیری در ارتقا کیفی و کمی زیر ساخت های گردشگری مرتبط و حفاظت شایسته تر از آنها خواهد داشت و در آن سوی ماجرا مسافر با چه کیفیتی سفر می کند ؟
همگی خوب می دانیم که آمار سفر به تنهایی دستاورد محسوب نمی شود و سفرهای نوروزی به جز ایام خاص کرونا همواره بخشی از برنامه های نوروزی ایرانیان بوده ،هست و خواهد بود، اما این بازار بزرگ سفر تا چه حد مدیریت شده و بهره برداری از آن منجر به رشد اقتصاد گردشگری کشور خواهد شد . در ادامه نگاهی خواهیم داشت به چند نکته قابل تامل در پرونده بازار سفرهای نوروزی1403.
اقامتگاههای رسمی در مقابل غیر رسمی ها باختند
نگاهی به آمارهای اعلامی سفرهای نوروزی حاکی از آن است که از۵۰میلیون نفر شب اقامت در اقامتگاههای رسمی و غیررسمی کشور تنها ۱۰میلیون اقامت رسمی در هتل‌ها و مراکز رسمی بوده و ۴۰میلیون اقامت در مراکز غیررسمی نظیر مدارس و امامزاده‌ها و مراکز ارزان‌قیمت کشور ثبت شده است که اگر خانه‌های استیجاری هم در نظر بگیریم حدود ۳میلیون مسافر نیز در این خانه های مسافر اسکان داشته اند.
این در حالی است که یکی از شاخص‌های مناسب برای نشان دادن وضعیت گردشگری داخلی مدت زمان و تعداد اقامت گردشگران در اقامتگاههای رسمی است .
در استان خوزستان که امسال با استقبال خوب گردشگران مواجه بود ه 86درصد از اقامت‌‌‌ها به شکل غیررسمی یعنی در کمپ و چادر، مدرسه، اردوگاه‌‌‌ها، قرارگاه‌‌‌های راهیان نور، مهمانسراهای دولتی، سالن ورزشی، خوابگاه دانشجویی و… ثبت شده ودر هرمزگان به عنوان دیگر مقصد محبوب نیز از 5میلیون اقامت، 3میلیون در دسته غیررسمی قرار گرفته است یا استان فارس به عنوان یکی از محبوبترین مقاصد هرساله مسافران نوروزی تقریبا 580هزار اقامت در مراکز رسمی و حدود 2 میلیون و صد هزار اقامت در اقامتگاههای غیر رسمی ثبت شده است.
مسافران باز هم به مقاصد تکراری رفته اند
در حالی که ازدحام مسافر در برخی اماکن تاریخی یا طبیعی کشور تهدیدی برای بناها و محیط زیست محسوب می شود همچنان بسیاری جاذبه های کشور برای مسافران نوروزی ناشناخته است و آنها عمدتا به همان اماکنی سفر می کنند که در طول سال یا در سال های گذشته بارها به آنجا سفر کرده اند.
تقاضای مسافران برای مقاصدی خاص و تکراری مثل سواحل شمال و جنوب وجزایر کیش و قشم ،مشهد و شیرازواصفهان و غیره و به موازات آن خلوتی کرمان،لرستان ،سمنان و دیگر مناطق شاهدی بر این مدعا و نکته ای قابل تامل در توزیع مکانی نامناسب سفرهای نوروزی است .
ازدحام گردشگران بدون توجه به تاب آوری بنا و انباشت زباله و آسیب به سرمایه های طبیعی کشور در سایه نظارت ضعیف و خارج از کنترل در این ایام مسیر توسعه پایدار گردشگری کشور را صعب تر می سازد.
بیشترمسافران نوروزی به جاده زدند
موج بزرگ سفر در کنار قیمت دستوری ، فرسودگی ناوگان جاده ای و ریلی و کمبود بلیت در این ایام از عللی است که مسافران را به سوی استفاده از خودرو شخصی برای سفر نوروزی سوق می دهد .
کاهش ۲۶درصدی مسافرت با قطار و اتوبوس در نوروز امسال نشان از آن دارد که مردم خودرو شخصی را ترجیح داده اند و نتیجه آن طبق آمار اعلامی از سوی رئیس پلیس راه فراجا گزارش ۱۰۰ هزار تصادف از ۲۴ اسفند تا ۱۴ فروردین و مرگ ۸۱۳ نفر از هموطنان در این ایام بوده است. حال آنکه در کشورها ی دیگر در ایام پیک سفر مردم ترجیح می دهند کمتر از خودرو شخصی برای سفر استفاده کنند.
این موارد حاکی از آن است که ما در نوروز عمدتا با موج بزرگی از سفر بدون برنامه ،خارج از کنترل و بدون عایدی خاصی برای رشد صنعت گردشگری مواجهیم. جمعیت میلیونی مسافران نوروزی گردشگران کم توقعی هستند که در طول سفر خود از امکانات بهداشتی حداقلی برخوردار می شوند ،مجبورند هزینه گزافی بابت استفاده از امکانات تفریحی در مقاصد گردشگری بپردازند و گاها منصرف شوند، در صف های طویل و ترافیک اماکن گردشگری کلافه شوند ، از جاده های نا ایمن گذر کنند و تا جای ممکن اقلام مصرفی خود را از مبدا تهیه کرده تا مجبور به خرید در شهر مقصد نشوند و از آن سو عملا سودی عاید مقصد و صنعت ثروت ساز گردشگری نخواهند کردو این یعنی معامله ای دو سر باخت.
مخلص کلام آنکه انتظار می رود متولیان گردشگری کشور و دستگاههای ذیربط به اعلام آمارهای میلیونی سفردلخوش نبوده و به جای بستن پرونده سفرهای نوروزی به رفع کاستی ها و ارتقا کیفی بازار سفرهای داخلی بپردازند.
توزیع مکانی و زمانی سفردر سایه نگاه کلان به گردشگری وهمچنین تجهیز زیرساخت های رفاهی در مناطق کمتر شناخته شده و معرفی آنها با برگزاری رویدادها و تبلیغات هدفدارو موثر و از همه مهم ترنیز ارزان سازی سفر برای اقشار مختلف در کنار آموزش و ارتقا فرهنگ سفرمی تواند فرصت بزرگ سفرهای نوروزی را به سکوی ارتقا اقتصاد گردشگری کشور مبدل سازد.
