«ساختمان چوبی» یادگار دکتر کاکران
توریسم آنلاین: تا اوایل قرن 11 خورشیدی، شیوه آموزش در ارومیه به همان سبک و سیاق غیررسمی و مکتبخانه‌ای، مانند سایر نقاط ایران بود. اما از سال 1832 میلادی / 1211 خورشیدی، به‌تدریج پای میسیونرهای غربی که مبلغین مذهبی بودند به ایران باز شد.
سمن کاشانی / شهر ارومیه اولین مقصد آنها در ایران و در واقع دروازه آشنایی‌شان با ایرانیان بود. یکی از موثرترین راه‌های جلب‌توجه و نفوذ در میان مردم میزبان برای این تازه واردین، مدرن کردن سیستم آموزشی در ایران بود. بنابراین آنها شروع به ساختن مدارسی در ارومیه و روستاهای اطراف آن کردند. یکی از اولین روستاها، روستای «سیر» در نزدیکی شهر ارومیه بود. آنها با آموزش نوجوانان، بزرگسالان و حتی سالمندان، کم‌کم نیروی لازم برای تدریس در سایر شهرها و روستاهای ارومیه را به دست آوردند. به‌این ترتیب در کنار سوادآموزی، نخستین مراکز تربیت معلم نیز در ایران برای اولین بار در ارومیه شکل گرفت.
دکتر «جوزف پلامب کاکران» که بعدتر پایه‌گذار اولین دانشکده پزشکی و اولین بیمارستان در ارومیه و ایران شد، فرزند یکی از همین میسیونرهای آمریکایی بود. پدر و مادرش در سال 1848م برابر با 1227 خورشیدی به ایران آمدند و جوزف کاکران هفت سال بعد در ارومیه به دنیا آمد. جوزف سال‌های کودکی و نوجوانی خود را در ارومیه گذراند و توانست در همان ایام زبان‌های کردی، آذری و ارمنی را در محیط چند فرهنگی ارومیه فرا گیرد.
تاسیس نخستین دانشکده عالی پزشکی
در 13 سالگی رهسپار آمریکا شد و در کالج پزشکی نیویورک مدرک پزشکی خود را دریافت کرد. پس از ازدواج به همراه همسر خود دوباره به ارومیه و کنار خانواده بازگشت و در روستای سیر فعالیت پزشکی خود را شروع کرد. تا اینکه در سال 1257 خورشیدی در محوطه باغی در ارومیه نخستین دانشکده عالی پزشکی ایران بعد از دارالفنون و 57 سال قبل از تاسیس دانشگاه تهران دایر و کاکران عهده‌دار سرپرستی آن می‌شود.
دوره آموزشی در این مدرسه پنج سال بود و دانشجویان باید واحدهای فیزیولوژی، شیمی، آناتومی، امراض داخلی، جراحی، مامایی، شکسته‌بندی و تشخیص امراض را می‌گذراندند. تا سال 1904 میلادی یعنی طی مدت 27 سال پنج دوره با گواهی‌نامه پزشکی از این مدرسه فارغ‌التحصیل شدند. در مدت زمان اندکی کار مدرسه و طبیبان آن چنان بالا گرفت که مظفرالدین میرزای ولیعهد، گواهی‌نامه فارغ‌التحصیلی یکی از دوره‌ها را شخصا امضا کرده است. جالب اینکه بنای چوبی این نخستین مدرسه عالی طب ایران هنوز در خیابان دانش ارومیه پابرجاست، اگرچه در گذر ایام آسیب‌های جدی دیده است.
همزمان با این اتفاق در ایران و پایه‌گذاری پزشکی مدرن، نخستین بیمارستان کشور نیز با نام «بیمارستان وست مینیستر» با 150 تخت و کادر پزشکی غربی در ارومیه تاسیس می‌شود. دکتر کاکران در سن 50 سالگی بر اثر بیماری تیفوس درگذشت. پیکر او و تقریبا تمامی هیات علمی غربی دانشکده در قبرستان «سیر» ارومیه یعنی همان جایی که دکتر کاکران کار خود را آغاز کرد به خاک سپرده شد.
یکی از مهمترین عملیات جراحی برجسته دکتر کاکران که وی را در تمام ایران مشهور نمود، مداوای سعدالسلطنه است که به مرض مهلک سرطان مبتلا بود و در نهایت مهارت بر وفق مراحم مریض مداوا شده بود و باعث طول عمر نامبرده گردید.
