داستان آتش هزار ساله کرمان

توریسم آنلاین: یکی از آتشکده‌های قدیمی ایران آتشکده زرتشتیان کرمان است. در این آتشکده  شعله ای است که می گویند چند هزار سال  است که خاموش نشده است .

به گزارش توریسم آنلاین، اگر مسافر کرمان هستید و به شناخت ادیان علاقمند آتشکده زرتشتیان کرمان یکی از جاذبه‌های دیدنی در این شهر است که توجه گردشگران اقصا نقاط جهان را جلب کرده است. چیزی که آتشکده زرتشتیان کرمان را از دیگر معابد زرتشتی‌ها متمایز می‌کند، آتش شعله‌ور در آتشدان آتشکده است. به باور موبدان آتشکده کرمان، آتشی که در معبد روشن است، آتشی چندهزارساله است. آن‌ها معتقدند که این آتش از دوره ساسانیان تا به امروز روشن مانده است.

در کتاب «زرتشت و زرتشتیان» درباره تاریخچه این آتش نوشته‌اند:«در اولین حمله‌ مغول‌ به ایران تعدادی از موبدهای زرتشتی‌ آواره شده‌ بودند. بعد از به حکومت‌رسیدن ایلخانان، زرتشتی‌ها تصمیم گرفتند به «تُرک‌آباد» بروند که دهکده‌ای کوچک در شمال غربی یزد بود؛ زیرا آتشکده‌ای به اسم آناهید در آنجا سالم مانده بود. موبدهای زرتشتی، «آتش بهرام» را به خانه‌ای آجری و قدیمی در روستایی نزدیک به ترک آباد بردند. این روستا به «شریف آباد» معروف بود. آنها معتقد بودند که این آتش را «کرتیر» موبدِ موبدان در دوره ساسانی روشن کرده است. فعالیت موبدهای زرشتی ترک آباد و شریف آباد را به مرکزی مهم برای پیروان دین زرتشت تبدیل کرد. امروزه آتش آتشکده کرمان همان شعله‌ای است که از سال‌ها پیش روشن است. به باور موبدها این آتش، مقدس‌ترین آتش زرتشتی‌هاست.

همچنین می‌گویند در چندین‌هزار سال قبل این آتش را از معبد «ورهرام هندوستان» به ایران آورده‌اند. به همین خاطر گردشگران زیادی برای بازدید از این آتش قدیمی به آتشکده کرمان می‌روند. این آتشکده را در دهم مهر 1380 هجری شمسی به ثبت ملی رسانده‌اند. امروزه علاوه بر تماشای آتشکده می‌توانید از موزه مردم شناسی و اسناد زرتشتیان کرمان هم دیدن کنید. این موزه، اولین موزه مردم شناسی زرتشتیان در جهان است. در این مکان از وسایل مختلف و اسناد مربوط به پیروان آیین زرتشتی نگهداری می‌کنند.

داستان خواندنی ساخت آتشکده زرتشتیان کرمان

ساخت آتشکده زرتشتیان کرمان به سال 1303 هجری شمسی برمی‌گردد؛ اما بهتر است به چند سال قبل از ساخت بنا برویم. «جمشید خدارحم نرسی آبادی» تاجری زرتشتی بود که در بمبئی زندگی می‌کرد. او  به‌خاطر تجارت به بعضی از شهرهای ایران مثل سیستان، یزد، کرمان و تهران سفر می‌کرد. جمشیدخان فردی نیکوکار بود و در هر شهر از خودش یادگاری به جا می‌گذاشت. زمانی که در کرمان اقامت داشت، تصمیم گرفت مسافرخانه‌ای برای مسافرها و رهگذرهای زرتشتی بسازد. بعد از جست‌وجو در محله زرتشتی‌ها، سه دنگ از باغی را خرید که روبه‌روی مدرسه بزرگ ملی زرتشتیان بود. این باغ را به باغ «مصفایی» می‌شناختند و به «سروشیار جهانگیر اوشیدری» تعلق داشت.

او بنای آتشکده را در دوره پهلوی و در سال 1303 هجری شمسی ساخت و به زرتشتی‌ها وقف کرد؛ البته بعضی‌ها می‌گویند بنای اولیه آتشکده کرمان، خانه مسکونی جهانگیر اوشیدری بود. او بعد از مرگ دخترش تصمیم گرفت در کار نیک جمشیدخان شریک بشود. به همین خاطر سه دنگ باقی‌مانده از باغش را وقف زرتشتی‌ها کرد. آتشکده زرتشتیان کرمان، آخرین آتشکده‌ای است که از گذشته در کرمان به یادگار مانده است. بعد از ساخت بنا، آتش چندهزارساله را در روز سروش و در تاریخ 652,3 یزدگردی به این مکان انتقال دادند.

مساحت زمینی که در آن بنای آتشکده را ساختند، به ۴هزار مترمربع می‌رسید؛ اما در طی سال‌های بعد زرتشتی‌های کرمان توانستند این زمین را به ۸هزار مترمربع برسانند. آن‌ها بخش‌های دیگری به این آتشکده اضافه کردند؛ مثلاً سالن اجتماعات، ساختمان کتابخانه، سالن ناهارخوری، مرکز کامپیوتر، سالن انجمن، دبیرخانه انجمن، سالن کنفرانس هیئت مدیره و ساختمان آموزش کلاس‌های دینی. در حال حاضر انجمن زرتشتیان کرمان، آتشکده و دیگر بخش‌های آن را اداره می‌کند.

ساخت موزه مردم شناسی زرتشتیان

موزه مردم شناسی و اسناد زرتشتیان کرمان اولین موزه تخصصی برای پیروان دین زرتشت است. «بهدینان فرزانه»، «هرمزدیار اشیدری» و «مهیندخت سیاوشیان» در ساخت این موزه نقش اساسی داشتند. موزه مردم شناسی زرتشتیان یکی از موزه های کرمان است که برای زرتشتی‌ها اهمیت بسیاری دارد. ساخت بنای موزه را در دهه 1370 هجری شمسی شروع کردند و در سال 1380 هجری شمسی به پایان رساندند. موزه مردم شناسی زرتشتیان را در دهم تیر سال 1384 افتتاح کردند. این تاریخ هم‌زمان با جشن تیرگان سال 743,3 یزدگردی بود.

معماری آتشکده زرتشتیان کرمان

حدود 400 سال قبل از میلاد مسیح و در دوره هخامنشیان پیروان دین زرتشت در فضایی باز عبادت می‌کردند. در آن زمان «اردشیر دوم هخامنشی» اولین آتشکده مسقف را ساخت. ساسانی‌ها هم باور داشتند که نباید نور خورشید به آتش بهرام بتابد. به همین خاطر تمامی آتشکده های ایران که متعلق به آن دوره است، بنایی مسقف و بسته دارند.

آتشکده زرتشتیان کرمان بنایی آجری در دل باغی سرسبز و زیبا است. وجود درخت‌های بلندقامت باغ، جلوه آتشکده را دوچندان کرده است. سردر بنای آتشکده کاشی‌کاری‌های زیبایی دارد که روی آن سه کلمه «هُمَت»، «هُوَخت» و «هُورَشت» را حک کرده‌اند. این سه لغت به پیام آیین زرتشت یعنی «گفتار نیک، اندیشه نیک و کردار نیک» اشاره می‌کند. کمی پایین‌تر از این بخش، تصویری از اهورامزدا پیداست.کنار آتشکده، بنای آجری دیگری هست که پلانی دایره‌ای دارد. موزه مردم شناسی زرتشتیان را در این ساختمان راه‌اندازی کرده‌اند.

چطور برویم ؟

برای بازدید از آتشکده زرتشتیان کرمان باید به جنوب شرق ایران سفر کنید. این موزه در شهر کرمان و در خیابان زریسف قرار دارد؛ البته این روزها این خیابان را به اسم شهدا هم می‌شناسند. خیابان برزو آمیغی را که پیدا کنید، آتشکده کرمان در ابتدای همان خیابان است.