غمگین ترین کشور جهان کجاست؟

«گزارش شادی جهان» (World Happiness Report) بر اساس شاخص‌های ارزیابی شادی نظیر حمایت اجتماعی، درآمد، امید به زندگی سالم و آزادی در انتخاب نوع زندگی، بهار هر سال منتشر می‌شود.

توریسم آنلاین: رضا اردو / «شاخص» (World Happiness Report) بر اساس شاخص‌های ارزیابی شادی نظیر حمایت اجتماعی، درآمد، امید به زندگی سالم و آزادی در انتخاب نوع زندگی، بهار هر سال منتشر می‌شود. گزارش‌های سالانه نشان داده است که رتبه‌های برتر لیست خوشبخت ترین کشورهای جهان، همچون فنلاند، در چند سال اخیر چندان تفاوت جایگاه نداشته‌اند. اما در انتهای این لیست، غمگین‌ ترین کشورها قرار دارند که از میان آن‌ها می‌توان به افغانستان، لبنان، زیمباوه و کنگو اشاره کرد. در ادامه بیشتر درباره فهرست کشورهای غمگین جهان بخوانید.

افغانستان

افغانستان به‌عنوان غمگین ترین کشور جهان برای دومین سال متوالی این جایگاه غم‌انگیز را از آن خود کرد.

طبق «گزارش شادی جهان» در سال ۲۰۲۴، افغانستان با شاخص «ارزیابی شادی» (Life Evaluation) ۱٫۷۲۱ از ۱۰، غمگین‌ترین کشور جهان شناخته می‌شود. افغانستان سال گذشته نیز جایگاه غمگین‌ ترین کشور جهان را داشت. دهه‌ها جنگ و ناآرامی، به‌علاوه بی‌ثباتی سیاسی، فقر و کمبود خدمات ابتدایی باعث شده است تا این کشور در انتهای جدول کشورهای شاد جهان قرار گیرد. پس از بازگشت طالبان در سال ۲۰۲۰، اوضاع افغانستان وخیم‌تر نیز شده است.

۲. لبنان (Lebanon)

لبنان برای دومین سال متوالی، پس از افغانستان، غمگین‌ ترین کشور جهان محسوب می‌شود. لبنان در کنار افغانستان و اردن، بین سال‌های ۲۰۰۶ تا ۲۰۱۰ میلادی، دچار افت شدید شاخص شادی شد و به قعر جدول سقوط کرد. در سال‌های گذشته، لبنان به‌واسطه بی‌ثباتی سیاسی، بحران‌های اقتصادی و ناآرامی‌های اجتماعی نظیر اعتراضات در مخالفت با فساد و ناکارآمدی حکومت، وضعیت نابسامانی داشته که همین امر نیز بر میزان شادی مردم اثر منفی بسیاری گذاشته است.

۳. لسوتو (Lesotho)

لسوتو کشوری محصور در خشکی در جنوب قاره آفریقا است؛ این کشور در سال ۱۸۲۴ میلادی شکل گرفت و تا سال ۱۹۶۶ مستعمره بریتانیا بود. لسوتو از لحاظ میزان شیوع بیماری ایدز، در رتبه دوم جهانی جای گرفته است. این کشور با چالش‌های اجتماعی‌ – اقتصادی متعددی روبه‌رو است و تقریبا نیمی از جمعیت آن زیر خط فقر قرار دارد. این عوامل باعث شده است که لسوتو سومین کشور غمگین جهان محسوب شود.

۴. سیرالئون (Sierra Leone)

کشور «سیرالئون» در ساحل جنوب غربی آفریقای غربی قرار دارد. در پی پایان‌یافتن تجارت برده، در سال ۱۸۰۸ میلادی، مستعمره ساحلی سیرالئون ایجاد شد تا آفریقایی‌هایی که به‌عنوان برده به آمریکا و غرب اروپا فروخته شده بودند، به آفریقا برگردند. کشور سیرالئون در سال ۱۹۶۱ استقلال یافت و از سال ۱۹۹۱، به‌مدت ۱۱ سال، درگیر جنگ داخلی دنباله‌دار و کودتاهای متعدد شد.

سیرالئون، منابع طبیعی غنی‌ مثل الماس، طلا و آلومینیوم دارد؛ با این حال، همچنان متاثر از جنگ داخلی و بی‌ثباتی سیاسی است و مردم این کشور از مسائلی نظیر فقر، بیکاری و کمبود دسترسی به امکانات ابتدایی رنج می‌برند. تمام این عوامل بر شادی مردم کشور سیرالئون تاثیر گذاشته و باعث شده است که این کشور به چهارمین کشور غمگین جهان در سال ۲۰۲۴ میلادی تبدیل شود.

۵. کنگو (Democratic Republic of the Congo)

جمهوری دموکراتیک کنگو یا کنگوی «کینشاسا» (Kinshasa)، پنجمین کشور غمگین جهان در سال ۲۰۲۴ میلادی شناخته شده است. کنگو دومین کشور بزرگ آفریقا محسوب می‌شود که در مرکز این قاره قرار دارد. این کشور مستعمره بلژیک بود و در سال ۱۹۶۰ استقلال خود را به دست آورد؛ اما از همان زمان درگیر تحرکات تجزیه‌طلبانه، ترور نخست‌وزیران و کودتا شد.

بین سال‌های ۱۹۹۸ تا ۲۰۰۳ میلادی، کنگو درگیر «جنگ دوم کنگو» (Second Congo War) شد که بر اثر آن، بیش از ۵,۴۰۰,۰۰۰ نفر کشته شدند و جنگ به بن‌بست نظامی انجامید. پس از جنگ، تا سال ۲۰۱۹ نیز حقوق بشر در کنگو نقض می‌شد؛ آزار و اذیت و ناپدید شدن انسان‌ها، شکنجه، حبس خودسرانه و محدودیت‌های متعدد از جمله عواملی بودند که به‌شدت بر میزان شادی مردم کنگو اثر گذاشتند.

۶. زیمبابوه (Zimbabwe)

زیمبابوه کشوری محصور در خشکی و در جنوب قاره آفریقا است. این کشور از سال ۱۹۶۵ تا ۱۹۸۰ میلادی، به‌مدت ۱۵ سال، درگیر جنگ داخلی و چریکی بود؛ پس از جنگ داخلی نیز رژیمی اقتدارگرا بر سر کار آمد که به‌طور گسترده حقوق بشر را نقض کرد. بین سال‌های ۱۹۹۷ تا ۲۰۰۸، اقتصاد زیمبابوه به‌طور پیوسته دچار افت شدید و تورم شد.

در سال ۲۰۱۷، به‌مدت حدود یک سال در زیمبابوه اعتراضات ضد حکومتی جریان داشت و سرانجام به کودتا انجامید. تمام این بلایا باعث شده است که امروزه کشور زیمبابوه ششمین کشور غمگین جهان شناخته شود.

۷. بوتسوانا (Botswana)

بوتسوانا کشور غمگین دیگری در همسایگی زیمبابوه در جنوب قاره آفریقا است. این کشور در اواخر دهه ۱۹۶۰ میلادی یکی از فقیرترین کشورهای جهان محسوب می‌شد. امروزه نیز با وجود رشد اقتصادی‌ که بوتسوانا تجربه کرده است، همچنان جزو کشورهای فقیر به‌حساب می‌آید. این کشور مستعمره بریتانیا بود و در سال ۱۹۶۶ استقلال خود را به دست آورد.

بیماری ایدز در کشور بوتسوانا گستردگی قابل‌توجهی دارد؛ بین‌ سال‌های ۲۰۰۵ تا ۲۰۱۳، مبتلایان به ایدز در این کشور از ۲۹۰,۰۰۰ به ۳۲۰,۰۰۰ نفر افزایش یافت و در سال ۲۰۱۴، بوتسوانا از لحاظ نرخ ابتلا به ایدز به رتبه سوم جهان رسید. فقر و بیماری گسترده باعث شده است که بوتسوانا به هفتمین کشور غمگین جهان تبدیل شود.

۸. مالاوی (Malawi)

«مالاوی» کشوری محصور در خشکی است که در جنوب شرق قاره آفریقا قرار دارد. این کشور تحت استعمار بریتانیا قرار داشت تا آنکه در سال ۱۹۶۴ میلادی مستقل شد. از سال ۱۹۷۱، مالاوی به‌مدت چند دهه تحت سلطه حکومت دیکتاتوری قرار گرفت. از لحاظ توسعه‌یافتگی، مالاوی در پایین‌ترین رده‌ها قرار دارد. اقتصاد این کشور بیشتر بر کشاورزی مبتنی است. غالب مردم مالاوی روستایی هستند و جمعیت آن‌ها نیز به‌سرعت در حال افزایش است.

کشور مالاوی برای توسعه‌ اقتصادی به کمک‌های سرمایه‌گذاران خارجی وابسته است؛ این کمک‌ها از سال ۲۰۰۰ میلادی کاهش یافته‌اند. نرخ بالای ابتلا به ایدز باعث کاهش نیروی کار و افزایش هزینه‌های حکومت مالاوی شده است. اقتصاد ضعیف، کمبود امکانات آموزشی، بهداشتی و زیست‌محیطی، بیکاری گسترده و همچنین امید به زندگی پایین و نرخ بالای مرگ‌ومیر نوزادان باعث شده است که این کشور هشتمین کشور غمگین جهان محسوب شود.

۹. اسواتینی (Eswatini)

«اسواتینی» یا «سوازیلند» (Swaziland) سابق، کشوری محصور در خشکی در جنوب قاره آفریقا است. اسواتینی یکی از کوچک‌ترین کشورهای قاره آفریقا به شمار می‌رود که در سال ۱۹۶۸ میلادی استقلال خود را به دست آورد. این کشور جزو کشورهای در حال توسعه با درآمد پایین محسوب می‌شود. اسواتینی برای حفظ ثبات اقتصادی خود بسیار به آفریقای جنوبی وابسته است.

نوع حکومت کشور اسواتینی، پادشاهی مطلقه است و حزب‌های سیاسی در آن اجازه فعالیت ندارند. بیماری ایدز و سل به‌شدت در این کشور گسترش یافته است؛ ۲۸ درصد جمعیت بزرگسالان اسواتینی به بیماری ایدز مبتلا هستند. امید به زندگی در این کشور، ۵۸ سال است. تمام این عوامل باعث شد تا اسواتینی به نهمین کشور غمگین جهان در سال ۲۰۲۴ میلادی تبدیل شود.

۱۰. زامبیا (Zambia)

زامبیا کشوری محصور در خشکی در نیمه جنوبی قاره آفریقا است. این کشور مستعمره بریتانیا بود تا آنکه در سال ۱۹۶۴ میلادی استقلال خود را به دست آورد. طبق برآورد سال ۲۰۱۸، حدود ۴۸ درصد جمعیت زامبیا دچار «فقر چندبعدی» (multidimensional poverty) هستند؛ یعنی دسترسی کمی به امکانات آموزشی، سلامت و استانداردهای زندگی دارند. فقر فراگیر در کشور زامبیا باعث شده است که این کشور دهمین کشور غمگین جهان محسوب شود.

شاخص ارزیابی شادی چیست؟

محققان از سال ۲۰۱۲ میلادی، هرساله «گزارش شادی جهان» را در تاریخ ۲۰ مارس (روز جهانی شادی)، منتشر می‌کنند که در آن، بیش از ۱۴۰ کشور را موضوع تحقیق خود قرار می‌دهند. در این تحقیق، از بیش از ۱۰۰,۰۰۰ نفر از مردم هر کشور درخواست می‌شود که به میزان شادی خود از ۰ تا ۱۰ امتیاز بدهند؛ با این فرض که امتیاز ۱۰ «بهترین زندگی ممکن برای آن‌ها» است. همچنین از نتایج نظرسنجی سالانه «گالوپ» (Gallup؛ نظرسنجی جهانی) در این گزارش استفاده می‌شود. برای رتبه‌بندی کشورها، ۶ شاخص مد نظر قرار می‌گیرد:

حمایت اجتماعی

درآمد

امید به زندگی سالم

آزادی در انتخاب نوع زندگی

بخشش و سخاوت

نبود فساد

در نظرسنجی‌ها، تمام این موارد لحاظ می‌شود و شاخص ارزیابی شادی هر کشور به دست می‌آید.

ایران چندمین کشور غمگین جهان است؟

در گزارش شادی جهان، ۱۴۳ کشور مورد مطالعه قرار گرفته شده است که کشور ایران با شاخص شادی ۴٫۹۲۳، در جایگاه صدم قرار دارد؛ یعنی ایران چهل‌وچهارمین کشور غمگین جهان در سال ۲۰۲۴ میلادی محسوب می‌شود. طبق این آمار، ایران غمگین‌تر از کشورهایی نظیر ترکیه و سنگال و شادتر از کشورهایی مثل جمهوری آذربایجان و نیجریه است.

در گزارشی که در سال ۲۰۲۴ میلادی منتشر شد، دو رتبه‌بندی جدید اضافه شده که در آن، شادترین کشورها برای جوانان زیر ۳۰ سال و برای سالمندان بالای ۶۰ سال نیز معرفی شده است؛ بدین‌ترتیب، ایران با شاخص ۵٫۳۳۱ و رتبه نود‌وششم از ۱۴۳ کشور، چهل‌وهشتمین کشور غمگین برای جوانان زیر ۳۰ سال محسوب می‌شود.

همچنین ایران برای سالمندان بالای ۶۰ سال، با شاخص ۴٫۵۹۶ در جایگاه صد‌وسوم از میان ۱۴۳ کشور قرار دارد؛ یعنی ایران، چهل‌ویکمین کشور غمگین جهان برای سالمندان است. طبق این گزارش‌ها، سالمندان در ایران غمگین‌تر از جوانان هستند.

از گزارش‌های به دست آمده، داده‌های دیگری نیز می‌توان به‌ دست آورد؛ این گزارش‌ها میزان تفاوت شادی کشورها از بازه سال‌های ۲۰۱۰-۲۰۰۶ تا بازه سال‌های ۲۰۲۳-۲۰۲۱ میلادی را نیز نشان می‌دهد. طبق این گزارش، در طی این بازه زمانی، شاخص شادی ایران به‌اندازه ۰٫۳۳۸ افت کرده است؛ یعنی ایرانیان در دو دهه گذشته به‌طور قابل‌توجهی غمگین‌تر شده‌اند.