قلعه شواز مهم‌ترین قلعه کوهستانی ایران به حساب می‌آید. این قلعه که دیرینه‌ترین قلعه استان یزد است بر صخره‌ای مرتفع به ارتفاع صدمتر بنا شده است.
توریسم آنلاین: در ۹۵ کیلومتری عروس شهرهای خشتی جهان، روستایی تاریخی قرار گرفته است که قدمت آن به سالهای قبل از ورود اسلام به ایران برمی‌گردد. نام این روستا شواز است از توابع تفت و می خواهیم در این مطلب از جاذبه ای صحبت کنیم به نام قلعه شواز .
به گفته محلی‌ها نام شواز تغییر یافته شب باد یا شاه باد است. وجه تسمیه اسم روستا به بادهای شدیدی که شبها در روستا می‌وزد برمی‌گردد. به مرور زمان این اسم عوض شد و به شواز تبدیل شد.
وقتی به روستای شواز می‌رسید با منظره بسیار زیبایی روبه‌رو خواهید شد. روستایی مسکونی که به صخره‌های بلندبالا و مرتفع چسبیده است. روبه‌روی روستا دشتی وسیع قرار دارد و منظره‌ای درست کرده است که انگار روستا دامن خود را در این دشت پهن کرده است.
قلعه شواز مهم‌ترین قلعه کوهستانی ایران به حساب می‌آید. این قلعه که دیرینه‌ترین قلعه استان یزد است بر صخره‌ای مرتفع به ارتفاع صدمتر بنا شده است و ۵هزار متربع مساحت دارد. قلعه شواز در گذشته کاربری مسکونی داشته است. البته سدی محکم دربرابر تهاجم غارتگران هم به حساب می‌آمده است.
قدمت قلعه شواز به دوره ساسانی برمی‌گردد و به وضوح می‌توان آثار و ویژگی‌های معماری ساسانی را هم در آن پیدا کرد. نکته جالبی که در مورد قلعه شواز وجود دارد، مصالح به کار رفته در آن است.
مصالحی که در قسمت داخلی قلعه به کار رفته است شامل خشت، گل و سنگ است. آنها این مصالح را بالا ملات کاه و گل به هم پیوند دادند و بنایی مسحتکم خلق کردند. نکته جالب‌تر اینکه پیشینیان و نیاکان ما با خردمندی تمام توانسته‌اند سنگ‌های بزرگ را تا ارتفاع یکصد متری بالا ببرند و در نمای بیرونی قلعه از آن استفاده کنند.
استفاده از سنگ در نمای بیرونی قلعه، علتی کاملا امنیتی داشته است. در دوره ساسانی مرسوم بوده است که در ساخت نمای بیرونی قلعه‌ها، برای مصون ماندن آنها از شر دشمنان و غیرقابل نفوذ و دسترس کردن آنها، از سنگ استفاده می‌کردند.
درواقع قلعه شواز از دو جنس مصالح ساخته شده است. خشت و گل برای قسمت‌های داخلی و سنگ برای نمای بیرونی. جالب است که بدانید قسمتی از طاق قلعه بااستفاده از چوب درختان ساخته شده است. اما این چوب پس از گذشت قرن‌ها همچنان مستحکم و بادوام مانده است. گفته می‌شود چوب به کار رفته در ساخت قلعه شواز، از چوب درختان سنجد باشد.
جالب است بدانید که در ورودی قلعه شواز هم از یک تکه سنگ یکپارچه است که به افزایش امنیت آن کمک زیادی می‌کرده است. همچنین برج‌های قلعه برای دیده‌بانی به کار می‌رفتند.
درون قلعه آثاری کشف شده‌اند که نشان می‌دهند زندگی کاملی در شواز جریان داشته است. وجود مغازه‌هایی که در قلعه ساخته شده بودند یکی از پررنگ‌ترین نشانه‌های زندگی دسته‌جمعی درون قلعه شواز است.
بهترین زمان برای دیدن قلعه شواز
بهترین زمان برای سفر به استان یزد و دیدن دیدنی‌های اطراف آن مانند شهرستان تفت و قلعه شواز، اوایل بهار و اوایل پاییز است. یزد در این موقع از سال آب‌وهوای نسبتا خنک و مطبوعی دارد و برای مسافرت و گشت‌وگذار مناسب است.
موقعیت جغرافیایی روستای شواز
موقعیت جغرافیایی و وضعیت توپوگرافیکی روستای شواز، شباهت‌های قابل توجهی با روستای توران پشت نیر دارد. این روستا قدرتمندی است که مساحت بزرگی از کفه طاقستان را به تصرف خود درآورده و با کیفیتی اسطوره‌ای در ذهن افراد نقش می‌بندد. این ویژگی باعث شده تا روستا قادر به مقابله با تهدیدات حملات و غارت‌هایی از سوی دشمنان و تجاوزکنندگان شود که اغلب از سمت کفه و منطقه فارس روستا را تهدید می‌کرده است. این توانایی به شهرت روستا کمک کرده و امکان دوری از فاصله با مراکز و شهرهای بزرگ را فراهم نماید.
