کیلانه دلربای صحنه کرمانشاه

وجه تسمیه روستای کیلانه، به این دلیل است که کیلانه در لغت به‌معنای گیاه خوشبو و معطر و محل جشن و شادی می‌باشد.از آثار باستانی روستا می‌توان به تپه‌دیمن و صحابه شهید و قبرستانهای قدیمی اشاره کرد.

چشمه‌های داخل روستای کیلانه شامل: چاوکه، کانی‌سرده، حوض شیخ، کانی‌هواس، کانی‌گویز، کانی‌لار و کانی‌خاتونی می‌باشند.

روستای کیلانه در بخش مرکزی در ۲۰ کیلومتری جنوب غربی شهر سنندج در استان کردستان قرار دارد. این روستا ۳۵۵ خانوار و ۱۵۵۰ نفر جمعیت دارد. روستاهای اطراف روستای کیلانه عبارتند از: کَره سی، ملک شان، زِنان، کرجو، دانه، حسن آباد و کانی مشکان است.

از آثار باستانی روستای کیلانه می توان به تپه دیمن و صحابه شهید شده و قبرستانهای قدیمی در خاک این روستا اشاره کرد.

مسجد روستای کیلانه بسیار قدیمی و قدمت آن به تقریبا ۱۴۰۰ سال پیش برمی گردد این مسجد فاقد آب بوده اما در قدیم یعنی در حدود ۱۳۰۰، شخصی به نام مصطفی که از عالمان بزرگ وقت بود، آب چشمه ای به نامهای کانی دَر و کانی لایه که روبروی هم بودند را به هم وصل می کند و با لوله های سفالین قدیمی به نام گُنج به طول ۳ کیلومتر به داخل مسجد هدایت کرده و در سال ۱۳۷۵ این مسجد توسط اهالی روستا بازسازی گردید.

در روستای کیلانه استادکاران ماهر رنگرزی بومی به وسیله مواد طبیعی گیاهی را در خمره های بزرگ سفال یا دیگ های مسی بزرگ به نام قازان انجام می دادند که انواع نخ، پشم، پنبه و البسه را رنگ آمیزی می کردند.

در قدیم رسم بر این بود که زنان روستا، از خاک معدن آبادی موسوم به گله جامه برای زیباسازی منازل خود مانند گچ کاری امروزی استفاده می کردند و این خاک به رنگ سفید در تپه یا گردنه درویش علی وجود داشت و روش تهیه آن به صورت بسیار نرم و آبکی بود که اتاقها را سفید می کردند و از خاک کوه نسار در اطراف روستا که قرمز رنگ بود برای ظرافت بیشتر حاشیه سازی کار می کردند که در اصطلاح به این کار حناو می گفتند.

چشمه های داخل روستای کیلانه شامل: چاوکه، کانی سرده، حوض شیخ، کانی هواس، کانی گویز، کانی لار و کانی خاتونی که اینها داخل آبادی هستند.ساکنین روستای کیلانه شامل ۳ طایفه اورامی ها، شهسواری ها و گویلی ها می باشند.