
امروز 25 فروردین ماه در تقویم رسمی کشور به نام عطار نیشابوری نامگذاری شده است و همه ساله مراسم بزرگداشت این شاعر و عارف نامی در آرامگاه وی در نیشابور برگزار می شود.
عطار از شعرا و نویسندگان قرن ششم هجری قمری است که در روستای “کدکن” نیشابور به دنیا آمد. پدر وی به شغل عطاری (دارو فروشی) مشغول بوده و “فریدالدین” هم پس از مرگ پدرش به همین شغل روی آورد.می گویند عطار در اواسط عمر خود دچار تحولی روحی شد و به عرفان روی آورد. در مورد چگونگی این انقلاب روحی داستانهایی وجود دارد ولی معروفترین آنها این است که روزی در دکان خود مشغول به معامله بود که درویشی به آنجا رسید و چند بار با گفتن جمله «چیزی برای خدا بدهید» از عطار کمک خواست، ولی او به درویش چیزی نداد .
درویش به او گفت: ای خواجه تو چگونه می خواهی از دنیا بروی؟
گفت: همانگونه که تو از دنیا می روی.
درویش گفت: تو مانند من می توانی بمیری؟
عطار گفت: بله
درویش کاسه چوبی خود را زیر سر نهاد و با گفتن کلمه الله از دنیا رفت.
عطار چون این را دید شدیدا” منقلب گشت و از دکان خارج شد و راه زندگی خود را برای همیشه تغییر داد.
او بعد از مشاهده حال درویش دست از کسب و کار کشید و به خدمت عارف رکن الدین رفت که در آن زمان عارف معروفی بود و به دست او توبه کرد و به ریاضت و مجاهدت با نفس مشغول شد و چند سال در خدمت این عارف بود.عطار سپس قسمتی از عمر خود را به رسم سالکان طریقت در سفر گذراند و از مکه تا ماورالنهر به مسافرت پرداخت و در این سفرها بسیاری از مشایخ و بزرگان زمان خود را زیارت کرد.
در مورد مرگ عطار نیز روایتهای مختلفی وجود دارد و بعضی میگویند که او در حمله مغولان به شهر نیشابور به دست یک سرباز مغول کشته شد و زمان مرگ او احتمالاً بین سالهای ۶۲۷ یا ۶۳۲ هجری قمری بوده است. در زمان حملهی مغولان به ایران عرفا بر خلاف بسیاری از مردم که از شرایط موجود میگریختند گاهی یک تنه در مقابل مغولان میایستادند و بر این اعتقاد بودند که ما از نعمت این خاک بهرهمند شدیم در محنتش نیز ایستادگی خواهیم کرد. از این رو عطار نیزهمچون بسیاری از عرفا جان خود را اینگونه از دست داد. از آثار زبانزد عطار میتوان «تذکره الاولیا» و «منطق الطیر» را نام برد.امروزه آرامگاه عطار از اماکن دیدنی نیشابور است و در جنوب شرقی شهر در فاصله ۶.۵ کیلومتری در مسیر جاده نیشابور به مشهد طرف شرق و نزدیک به آرامگاه کمالالملک قرار دارد.
آرامگاه عطار نیشابوری بنایی است تاریخی که در دوره تیموری توسط امیر علیشیر نوایی روی قبر عطار نیشابوری ساخته شد. در دورههای پهلوی دوم مرمت کامل و دهه ۷۰ نیز مرمت شد. این آرامگاه اکنون از مکان های دیدنی استان خراسان رضوی محسوب میشود.عطار در حمله مغول به نیشابور کشته شد. وی یکی از پرکارترین شاعران ایرانی به شمار میرود و بنا به نظر عارفان در زمینه عرفانی از مرتبهای بالا برخوردار بودهاست؛ چنانکه مولوی درباره او میفرماید:
هفت شهر عشق راعطار گشت ماهنوز اندر خم یک کوچهایم
شعر زیبایی از عطار را در ادامه بخوانید:
ای دل اگر عاشقی، در پی دلدار باش
بر در دل روز و شب، منتظر یار باش
دلبر تو دائما بر در دل حاضر اسـت
رو در دل برگشای، حاضر و بیدار باش
دیدهٔ جان روی او تا بنبیند عیان
در طلب روی او، روی بـه دیوار باش
ناحیت دل گرفت، لشگر غوغای نفس
پس تو اگر عاشقی، عاشق هشیار باش
نیست کس آگه کـه یار، کی بنماید جمال
لیک تو باری بـه نقد ساخته کار باش
در ره او هرچه هست، تا دل و جان نفقه کن
تو بـه یکی زندهای، از همه ی بیزار باش
گر دل و جان تو را دُرِ بقا آرزوست
دم مزن ودر فنا همدم عطار باش












