قله «آزاد کوه» در قلب رشته کوه‌های البرز مرکزی قرار دارد که به علت صعب‌العبور بودن فقط از یال شمالی و گردنه «چورن» قابل صعود است و شاید به همین دلیل نام «آزاد کوه» بر آن نهاده‌اند
توریسم آنلاین: اگر اهل کوهنوردی هستید و در این فصل باشکوه می خواهید در مسیری پرپیچ و خم قدم گذاشته و لذت ببرید گزارش صعود به «آزاد کوه» به قلم «امیر لطفی نژاد» را در ادامه بخوانید.
نام و یاد آزادکوه همواره ما را به سوی آزادگی و بریدن از دنیای پر سر و صدا و شلوغ محیط اطراف و رها شدن و به طبیعت پاک و بی آلایش رفتن می کشاند.
قله مخروطی شکل و منحصر به فرد آزادکوه به ارتفاع 4355 سومین قله بلند و سرافراز البرز مرکزی است و چنان که از نام آن پیداست توسط دیواره‌های مرتفعی که از سمت شمال غرب و شرق آن را در بر گرفته‌اند، بر پا شده است و فقط یال جنوبی آن قله را به سایر ارتفاعات البرز و قللی چون یخچال به ارتفاع 4194، سرماهو به ارتفاع 4165 و کمانکوه به ارتفاع 4234 متصل می‌سازد و از سایر جهات کاملا آزاد می‌باشد.
آزادکوه در جنوب روستای «نسن» و جنوب غرب روستای «کلاک بالا» از توابع شهرستان نور در استان مازندران است. به عبارتی دیگر می‌توان گفت در شمال استان تهران و در میان جاده های هراز و چالوس واقع شده است. این قله از شمال به دره رودخانه بلده از شرق به دره کلاک از غرب به دره «نسن» و از جنوب به دره «وارنگرود» و قلل «سرماهو» محدود می باشد.
دامنه های شرقی شمالی و غربی این قله از شیب هایی دیواره مانند به ارتفاع تقریبی 500 متر ترکیب یافته اند. بر خلاف اکثر دیگر قله های البرز که توسط یال های مرتفع به قله های اطراف خود زنجیر می شوند آزاد کوه قله ای «آزاد» و مغرور است که بر فراز دره های عمیق اطراف قد علم می‌کند (فقط گردنه 3800 متری «چورن» از سمت جنوب شرق آزاد کوه را به کوه های اطراف آن متصل می سازد).
منطقه آزاد کوه یکی از چشمه‌های اصلی رودخانه هراز است که پس از گذر از مسافتی طولانی از سمت غرب به شرق در منطقه‌ای بنام دوآب بلده یا دو رود به شاخه دیگر «هراز» میپیوندد و پس از گذشتن از آمل به دریای خزر میریزد.
وجه تسمیه آزاد کوه
اسم آزادکوه توسط محلیان ساکن اطراف برای این کوه گذاشته شده است و شاید دلیل این نامگذاری این باشد که این کوه به صورت مخروطی بوده و با ارتفاعات اطراف ارتباطی ندارد. نام دیگر این کوه «شاهزاده کج گردن» است و علت نامگذاری هم کج بودن این کوه به سمت شمال است. این قله دارای دو شاخک شمال غربی و شمال شرقی است که روی هر دو آثار خرابه های باستانی موجود است که بر اساس مدارک مربوط به خرابه آتشکدههای باستانی می‌باشد.
آب و هوا:
قله آزادکوه همچون سایر قلل البرز مرکزی تابع آب و هوای این ناحیه کوهستانی می باشد باد غالب روی آن از جناح غربی می وزد در پائیز و زمستان فوق العاده سردسیر با ریزش برف سنگین همراه که تا اواخر اردیبشهت ماه در منطقه باقی می ماند. بهار آزادکوه از خرداد شروع تا اواخر مرداد ماه به طول می انجامد و آب مصرفی در اغلب دامنه های مسیر صعود به وفور یافت می شود.
صعود به آزاد کوه:
این قله در رشته کوه البرز مرکزی واقع شده است بعد از دماوند و خلنو سومین قله بلند البرز مرکزی می‌باشد. یکی از چهار هزاری های بنام این رشته کوه می باشد. قله آزاد کوه چهار مسیر صعود متداول دارد. صعود این قله کار فنی و تکنیکی ندارد و در هنگام صعود در تابستان نیاز به استفاده از وسایل فنی نیست.
مسیر شمال شرق مسیر رایج و نزدیک‌ترین مسیر صعود به قله است و از روستای «کلاک بالا» آغاز می‌شود و با عبور از گردنه «چورن» به قله می‌رسد. صعود از این مسیر در تابستان بین ۱ تا ۲ روز طول می‌کشد.
مسیر جنوب غرب طولانی‌ترین مسیر است و از روستای وارنگه رود آغاز می‌شود و پس از پیمایش دره وارنگه رود وارد دره «شیر کمر» و دشت «سوتک» می‌شود و با عبور از گردنه سوتک و دشت کمانکوه از طریق گردنه «چورن» به قله می‌رسد.
مسیر شمالی از روستای نسن آغاز می‌شود و با عبور از دشت کمانکوه و گردنه چورن به قله آزاد کوه می‌رسد. صعود از این مسیر حدود ۲ روز طول می‌کشد.
مسیر شرقی از روستای ناحیه آغاز می‌شود و با عبور از گردنه چورن به قله آزادکوه ختم می‌شود.
هیچ پناهگاهی در هیچ یک از راه‌ها وجود ندارد و هر کس که قصد صعود دارد باید با خود چادر حمل کند. صعود به این کوه در زمستان آسان نیست زیرا خطر ریزش بهمن وجود دارد.
دره وارنگه رود:
دره وارنگه رود دره‌ای زیبا و عریض است که طولانی ترین و در عین حال زیباترین مسیر صعود به قله آزاد کوه می‌باشد و در منطقه حفاظت شده البرز مرکزی سازمان محیط زیست قرار گرفته است. منطقه از پوشش گیاهی متنوعی برخوردار است. گیاهانی همچون شبدر وحشی، بومادران، ترشک، جعفری وحشی، قارچ‌های خوراکی و… منطقه کاملا حفاظت شده و در فصول مختلف شاهد حیوانات گوناگونی مانند کل و بز – قوچ و میش از جمله حیات وحش این کوهستان ها هستند که در تعرض شکار نیز قرار دارند. همچنین خرس خاکستری و خرس قهوه‌ای نیز در این ارتفاعات دیده شده است.
در فصل زمستان زیباترین و تمیزترین برف‌های دره‌ای را می‌توان در اینجا مشاهده کرد. اما باید به این نکته نیز اشاره کرد که برف های انبوه این دره گاهی خالی از خطرنبوده و آنرا به منطقه‌ای بهمن گیر تبدیل کرده است. در فصل بهار حاصل برف آبها ثمر می‌دهد و تابلوهای بی همتایی از طیف رنگ سبز تیره گَون‌ها تا رنگ سبز فسفوریک شویدهای وحشی همراه با رزهای زرد و گل‌های بنفش را می‌آفریند. در جای جای دره زیبای وارنگه رود و دامنه کوه‌های آن.
چشمه‌های آب معدنی بسیاری این فضا را لطیف‌تر می‌سازد. رودخانه وارنگه رود رودخانه دائمی این زیر حوزه مهم و بسیار حیاتی است. این رودخانه از دامنه‌های غربی ارتفاعات پالون گردن (آبخیز مشترک رود خانه لار و کرج) وارتفاعات رستم چال (آبخیز مشترک ریز آبهای رودخانه هراز و کرج) سرچشمه گرفته و پس از عبور از روستای وارنگه رود تقریباٌ در 3 کیلومتری جنوب این روستا پس از عبور از زیر پل جاده ارتباطی(ولایت رود – دیزین) با رودخانه ولایت رود یکی شده و رودخانه کرج را تشکیل می‌دهند. ماهی قزل آلای خال قرمز از ماهیان بسیار با ارزش این رودخانه سرد آبی است.
خزان در مسیری پرپیچ و خم
اگر اهل کوهنوردی هستید حتما پیمایش مسیر دره «وارنگه رود» به قله «آزاد کوه» را تجربه کنید. برای رفتن به این دره باید از «گچسر» در جاده چالوس کمی به سمت «دیزین» حرکت کنید تا به ورودی دره در سمت چپ جاده برسید. پاییز این دره بسیار دل انگیز و زیباست، درختان کنار رودخانه هر کدام به رنگی درمی‌آیند و دلتان نمی‌آید که به سرعت از میانشان عبور کنید و چشم‌تان را به روی مناظر خیره کننده‌اش ببندید. کوهستان های این منطقه دارای منابع عظیمی از آب هستند.
رودهای بزرگی از این کوه ها سرچشمه گرفته و بعد از تغذیه بسیاری از شاخه‌های فرعی به دشت‌ها و دره‌ها سرازیر می‌شوند و چشم اندازها و مناظر زیبای اکولوژیکی را خلق می‌کنند. بطور کلی محور کرج – چالوس در ضلع غربی منطقه و دریاچه سد امیر کبیر و محور دیزین و شهرستانک و پیست‌های اسکی دیزین و خور، منطقه زیبای سوتک و… از دیر باز مورد توجه گردشگران و علاقه‌مندان بسیاری بوده است.
