سرزمین آبشارهای بلند، ییلاقات شگفت‌انگیز در دامنه جنگل‌های سبز، رودخانه‌های پرخروش در کنار غارهایی که هر کدام تابلوی زیبای طبیعت را کامل کرده‌اند و راز عجیب شنبه بازاری که تاریخچه این سرزمین را تکمیل کرد و به آن هویت بخشید؛ اینجا را «ماسال» می‌گویند، با 2 رود در میانه 2 شهر.
توریسم آنلاین: شهرستان ماسال از دو بخش ماسال و شاندرمن تشکیل شده و هر دو بخش مملو از جاذبه های طبیعی و گردشگری است. بام سبز گیلان هنوز زیر پای ویلاسازها و دلال ها نیفتاده و همچنان زیبایی و آرامش خود را حفظ کرده است. ماسال، دیاری دیدنی و مرتفع در استان گیلان است که بیش از 70 هزار هکتار جنگل و مرتع دارد.
ماسال، در قدیم «رودکنار» نامیده می‌شد و محل تشکیل شنبه بازار کنونی بوده است. وجود همین شنبه بازار باعث رشد آبادی کوچک «رودکنار» شد و نهادهای اداری بخش ماسال و شاندرمن نخست از «بی تم» به شاندرمن و سپس از آنجا به ماسال انتقال یافتند. وجود رودخانه در میانه شهرستان ماسال، زیبایی این منطقه را دوچندان کرده است. رودهای «خالکایی» ماسال و «رود مرغک» شاندرمن، رودخانه‌های مهم شهرستان ماسال به شمار می‌رود. رودخانه «خالکایی» ماسال از قله مرتفع و 3150 متری شاه معلم سرچشمه می‌گیرد و پس از طی 40 کیلومتر از داخل شهر ماسال عبور می‌کند. این رودخانه‌ها، از قابلیت کایاک سواری هم برخوردارند و «پارک ساحلی» ماسال هم محل مناسبی برای اتراق گردشگران در کنار رودخانه «خالکایی» است.
شهر آبشارهای بلند
اگر گذرتان به ماسال افتاد، حتماً از آبشارهای آن هم دیدن کنید. آبشارهایی از قبیل آبشار «ویوز» در مجاورت منطقه ییلاقی النزه در شاندرمن، آبشار «خون» با ارتفاع بیش از 15 متر، آبشار «تولی نساء» و آبشار «رامینه» و همچنین غارهایی همچون غار باستانی خندیله پشت، غار چسلی و غار کلچال که تمام زیبایی‌های غارهای گیلان را در خود جمع کرده‌اند.
بزرگترین دیواره سنگی
دیواره سنگی «اسبه ریسه» ماسال دارای یکی از صخره‌های بلند سنگ نوردی کشور است که می‌تواند مسابقات بزرگ ملی، منطقه‌ای و حتی جهانی در آن برگزار شود. این دیواره سنگی، نه تنها فرصت سنگ‌نوردی را به حرفه‌ای‌های این ورزش می‌دهد، بلکه امکان کایاک سواری را هم در اختیار قایقران‌هایی قرار می‌دهد که دوست دارند در رودخانه خروشان پایین صخره ورزش کنند.
یادمان میرزا کوچک
میرزا کوچک خان جنگلی در ارتفاعات ماسال بر اثر کولاک درگذشت. او در حالی که ارتفاعات «آلاله پشته» را به عنوان منطقه امن در نظر گرفته و قصد گذر از این منطقه و رسیدن به خلخال را داشت، بر اثر کولاک و یخبندان به شهادت رسید. در این محل، سنگ یادبود میرزا نصب شده است و شما برای دیدن آن باید به 45 کیلومتری مرکز شهر ماسال بروید.
دیدنی‌های ماسال
گویی به بهشت پا گذاشته‌اید! ماسال و شاندرمن آنقدر آرامش دارد که برای تسکین هر روحیه‌ای، معجزه می‌کند. از هیاهوی شهر باید دور شد و به جنگل و کوهستان و طبیعت بکر شاندرمن پا گذاشت.
شهر زیبا و کوهستانی ماسال و بخش شاندرمن دارای چشم اندازهای دلنشین بسیاری است. از آن جمله می‌توان به منطقه جنگلی تاسکو، ییلاقات خوش آب و هوا و بقاع متبرکه متعدد این منطقه اشاره کرد.
پهناورترین روستای استان گیلان به نام «سیاهمرد» هم در شاندرمن قرار دارد، روستایی بسیار زیبا و دیدنی با همان بافت بی‌بدیل روستاهای گیلان.
غارهای شاندرمن
در شهرستان ماسال بیش از 17 غار بزرگ و کوچک وجود دارد که بزرگترین آنها غار «آویشو» است که در ارتفاع 1300 متری از سطح دریا و بین مناطقی همچون «تائی بنه»، «انده چو» و «خماسون» در بستر دره ای کم آب قرار دارد. غار شگفت انگیز آویشو که در جنوب غربی شهر شاندرمن واقع شده، از بزرگترین غارهای استان گیلان و در نوع خود یکی از کم نظیرترین غارها در سطح کشور است.
دیدن قندیل‌های حیرت انگیز و هفت آبشار این غار برای بازدیدکنندگان بسیار جذاب است. تاکنون بیش از دو کیلومتر از ژرفای غار آویشو که طویل‌ترین غار استان گیلان محسوب می‌شود، توسط غارنوردان و کوهنوردان محلی کشف شده است. بر اساس پژوهش‌های زمین شناسان، قدمت غار آویشو به حدود 75 میلیون سال قبل بازمی‌گردد.
جمعه بازار شاندرمن
بازارهای محلی گیلان جزیی از فرهنگ این مردمان است که گردشگران زیادی را جذب خود می‌کند. هم به خاطر آنکه قدم زدن در این بازارها، جاذبه‌های دیدنی زیادی دارد و هم اینکه گردشگران می‌توانند مایحتاج روزانه خود را تهیه کنند. یکی از ویژگی‌های شهرهای گیلان، ارتباط تنگاتنگ آنان با پس کرانه‌های روستایی و حوزه‌های نفوذ آنها است. از این رو، بازارهای دائمی شهرهای گیلان متناسب با سلیقه مشتریان آراسته شده‌اند. نکته قابل توجه اینکه بسیاری از فروشندگان این بازارها، زنان هستند و در میان محصولاتشان می‌توان سبزی‌های تازه، صنایع دستی و تخم‌مرغ‌های محلی تازه را مشاهده کرد.
در شاندرمن هم بازار محلی روزهای جمعه برپا می‌شود و می‌توانید سبزی و میوه‌های تازه و همچنین انواع ماهی‌ها و البته صنایع دستی بومی مانند وسایلی که با نی ساخته می‌شود و بافته‌های محلی و سایر مواد مصرفی را از آنها تهیه کرد.
چطور برویم؟
در مسیر اتوبانی تهران به رشت بعد از فاصله گرفتن از رودبار به منطقه امامزاده هاشم در 35 کیلومتری رشت می‌رسید. چند کیلومتر بعد از این مکان، تابلویی در سمت راست جاده، شما را در جاده نسبتاً تازه تأسیس فومن قرار می‌دهد؛ جاده‌ای کم و بیش باریک و دوطرفه، اما بسیار زیبا و چشم‌نواز که یکی از بهترین و جالب‌ترین موزه‌های کشور را با نام موزه روستایی سراوان در خود جای داده است. پس از طی چند کیلومتر، جاده تازه تأسیس به میدانی ختم می‌شود که سمت راست آن به رشت، مسیر مستقیم به ماسال و رضوانشهر و سمت چپ به فومن و کلوچه‌های داغ و خوشمزه آن ختم می‌شود. تابلوهای راهنما، شما را به جاده‌ای هدایت می‌کنند که در نهایت به سمت اسالم و تالش می‌رسد و ماسال و در پس آن ییلاق‌های ماسال را در سمت چپ خود جای داده است. باید بدانید که ییلاق‌های بسیاری دور تا دور ماسال قرار گرفته‌اند و به همین خاطر ماسال را شهر ییلاقی می‌نامند.
بام سبز ماسال
اگر گذارتان به ماسال افتاد، حتماً سری هم به بام سبز این شهر بزنید که چشم‌انداز زیبای ماسال را به شما نشان می‌دهد. این مجموعه در یک کیلومتری شهر قرار دارد و یکی از بی‌نظیرترین مناطق گردشگری استان است که علاوه بر جلگه شهر ماسال، بخش‌هایی از شهرستان‌های صومعه‌سرا و بندرانزلی را هم به شما نشان خواهد داد.
اماکن زیارتی
ماسال، بقعه‌های زیارتی فراوانی دارد که سادگی‌شان دیدنی است. بقعه آقا سیدمهرعلی و آقا سیدرضا علی پسران امام موسی کاظم«ع» در روستای زیبا و زیارتی شالماء در 12 کیلومتری شهر ماسال، بقعه چسلی واقع در روستای چسلی در فاصله 14 کیلومتری مرکز شهر، بقعه میرباقر واقع در روستای وردم، بقعه سید ابوجعفر واقع در روستای درخانه، بقعه صفی‌الدین صفوی واقع در روستای میرمحله، بقعه ابوجعفر واقع در روستای گیله سرا، بقعه سیدابوالقاسم بی‌موسی بن‌جعفر«ع» واقع در روستای سراکه، بقعه آقا سیدرضا واقع در روستای دلیجان شاندرمن، بقعه امامزاده شفیع شاندرمن واقع در 7 کیلومتری بازار جمعه و بقعه آقا سیدابراهیم واقع در روستای قران از جمله اماکن زیارتی ماسال هستند.
مسیر دسترسی
فاصله شاندرمن تا رشت 50 کیلومتر به سمت شمال غربی است. برای رفتن به غار آویشو نیز باید از رشت به سمت ماسال و سپس به سمت شاندرمن بروید و از روستاهای سیاهمرد، چالسرا و سپس از کنار بقعه درویش شاه امیر شاندرمن گذر کنید. این مسیر را می‌توان با خودرو طی کرد که حدود 35 کیلومتر از شاندرمن فاصله دارد.
کجا بمانیم؟
دهکده ییلاقی «اولسبلنگاه» از ییلاقات میان کوهی و پر جمعیت و دارای ساختمان های مسکونی زیاد با اسکلت چوبی است که اغلب ساکنان آن از شهروندان ماسال هستند. این ییلاق در مسیر راه ییلاق به خلخال واقع شده و از دو تالار میهمان پذیر برخوردار است که در تمام فصول سال آماده سرویس دهی به گردشگران است.
