بناهای تاریخی قزوین، نسخه‌ای از تمام بناهای تاریخی ایران است که نمونه‌های آن در گوشه و کنار کشور پراکنده‌اند!
توریسم آنلاین: نمی‌شود اهل سفر باشید و سری به قزوین نزنید. شهری که هر وقت گذارتان به آن بیفتد، چیزی برای غافلگیر کردن شما دارد. از آب و هوای خنک کوهستانی‌اش گرفته تا زمین‌های هزار رنگی که در هر فصل، یک جور چشم شما را خیره می‌کنند و حتی بناهای تاریخی منحصربه فردش که یادگار دوران پایتختی این شهر است.
بناهای تاریخی قزوین شاید نسخه ای از تمام بناهای تاریخی کشورمان باشد. آن قدر که اگر گذارتان به این بناها بیفتد، می‌توانید نمونه هر کدام را در گوشه کنار استان‌های دیگر کشور به یاد بیاورید که مشابه شان را دیده‌اید و معماری شان را روزی تحسین کرده‌اید.
اگر به قزوین آمدید، حتماً سری به کاخ موزه چهلستون یا عمارت کلاه‌فرنگی این شهر بزنید که اگر مهمترین بنای دیدنی این شهر نباشد، لااقل یکی از 5 بنای به یاد ماندنی آن است. کلاه فرنگی قزوین از آثار مهم دوره صفوی است که در وسط باغ بزرگی قرار گرفته است، یعنی همان دوره‌ای که قزوین پایتخت ایران بود و پررونق ترین دوران عمرش را می‌گذراند.
شهر نخستین‌های تاریخی
قزوین را همه می‌شناسند، شهری با یک تاریخ شگرف در پهنه جغرافیایی ایران، اما با این همه، این شهر یکی از غریب‌ترین شهرهای تاریخی ایران به شمار می‌رود.
وقتی قزوین را می‌بینید و از داشته‌های میراثی‌اش با خبر می‌شوید، سپاسگزار سلطان طهماسب صفوی می‌شوید که این شهر را صد‌ها سال پیش ارج نهاد و به پایتخت صفویان تبدیل کرد. آن هم درست زمانی که اصفهان در صف خود‌آرایی برای دلبری کردن از صفویان قرار داشت. قزوین البته آنقدر برای صفویان چشم نواز بود که شاه عباس صفوی هم بعد از این‌که پایتخت خودش را اصفهان قرار داد، از قزوین دل نکند و مراسم تاجگذاری‌اش را در این شهر برگزار کرد.
در عین حال، رونق بالای اقتصادی قزوین در این دوره، موجب شد تا مسائل شهری هم برای نخستین بار درتیررس نگاه شاهان قرار بگیرد و بر همین اساس نخستین خیابان ایران در این شهر ساخته شد و از این زمان به بعد، عنوان «خیابان» در تاریخچه شهرهای ما قرار گرفت.
قزوین شهرخوشنویسان و طنازان
قزوین، اما از این تاریخ به بعد، به الگوی شهرسازی سایر شهرهای کشور تبدیل و نمونه‌ای می‌شود برای ظهور هنرمندانی که حالا شهر رؤیا‌هایشان را درکنجی خلوت یافته‌اند.
بنابراین نخستین مکتب خوشنویسی، نخستین مکتب موسیقی، نخستین‌های آواز و نقاشی و خیلی نخستین‌های دیگر در این شهر، زاده می‌شوند تا چهره قزوین از یک شهر تاریخی به یک شهر فرهنگی و هنری تغییرپیدا کند. این شهر البته در خوشنویسی آنقدرعالی پیش می‌رود که می‌شود زادگاه استادان به نامی همچون «میرعماد» که قزوین را به پایتخت خوشنوسی ایران تبدیل می‌کند.
طنازی قزوینی‌ها هم که جای خود دارد. شنیدن نام کسانی مثل عبید زاکانی و علی اکبر دهخدا، به یادمان می‌آورد که این شهر زمانی مهد طنازی ایران بوده است.
شیراز و اصفهان در قزوین!
می‌گویند گردشگران ایرانی با قزوین غریبه‌اند، اما قزوین چیزی کمتر از شهرهای دیگر ندارد. منطقه‌ای که با ۹ هزار و ۴۰۰ سال قدمت، در برابر قدمت هزار و ۷۵۰ ساله تبریز قد برافراشته و به خرده‌گیری کسانی که مخالف انتقال پایتخت از تبریز به قزوین بوده‌اند، پایان داده است.
شهری که هم چهلستون اصفهانی‌ها را دارد و هم شاهچراغ شیرازی‌ها را، اما همه می‌دانند، حرم احمد بن موسی (ع) کجاست، اما کمتر کسی می‌داند دردانه امام رضا (ع) در همین نزدیکی پایتخت در «شازده حسین» قزوین دفن شده است.
جای پای نادرشاه افشار
این‌ها اما به کنار، شما وقتی پایتان را در خیابان سپه می‌گذارید و متوجه می‌شوید که نادر شاه افشار روزی از این خیابان می‌گذشته، آنقدر هیجان زده می‌شوید که یادتان می‌رود، عمارت ویرانی که در انتهای خیابان قرار گرفته، همان ورودی عمارت نادری معروفی است که بنا به روایتی، نادرشاه زمانی تاج پادشاهی خود را در این مکان بر سر نهاده است.
یادگاری رابین هود
قزوین همه چیز شهرهای تاریخی دیگر را دارد، ازمسجد جامع گرفته تا بقعه امامزاده، قلعه، آب انبار، موزه، بازار، خانه‌های تاریخی و خیلی جاذبه‌های دیگر، اما کاروانسرای «سعد السلطنه» آن چیزی است که منحصر به قزوین است. بزرگترین کاروانسرای درون شهری ایران، همه آن داشته‌هایی است که محمد باقرسعدالسلطنه قاجاری، حاکم زورگوی قزوین برای اهالی شهرش به یادگار می‌گذارد. او که بنا به نقل قول‌هایی به رابین هود قزوین هم مشهور است، با پولی که به عنوان رشوه از مردم می‌گرفته، به ساخت و سازهای عمرانی مثل مرمت چهلستون می‌پرداخته است و البته مزد و مواجب خودش هم محفوظ بوده است. این کاروانسرا حالا به یکی از کاربردی‌ترین بناهای تاریخی قزوین تبدیل شده که اگر به‌درستی مدیریت شود، درآمد خوبی نصیب اهالی قزوین خواهد شد.
آبشار ورچر
این آبشار که در نزدیکی روستای رزجرد قرار دارد، از جاذبه‌های گردشگری قزوین است. ارتفاع آبشار به بیش از ۳۰ متر می‌رسد و محصور شدن آن در بین صخره‌های عظیم، زیبایی خاصی به این آبشار بخشیده است.
از گونه‌های گیاهی منطقه می‌توان به «بید» و «ون» اشاره کرد. مردم محلی به گیاه خاصی که در اطراف این آبشار می‌روید، «چُر» می‌گویند و چون این آبشار در کار این گیاه واقع شده است، نام «وَرچُر» را به آبشار داده‌اند؛ یعنی «کنار چُر»!
عمارت کلاه فرنگی
شاه طهماسب صفوی درسال 951 هجری قمری به دلیل تهدیدات ترکان عثمانی تصمیم به انتقال پایتخت از تبریز به قزوین گرفت و در همین سال بود که اراضی موسوم به «زنگی‌آباد» را از میرزا شرف جهان یکی از بزرگان و معتمدان شهر برای احداث بنای شاهی خریداری کرد.
شاه طهماسب به معماران برگزیده کشور دستور داد تا باغی به شکل مربع در آن بسازند و در میان آن عمارت‌های عالی، تالار، ایوان‌ها و حوض های زیبا بنا کنند. عمارت کلاه فرنگی به همراه «سردر عالی قاپو» تنها بناهای باقی مانده از باغ‌های دوره صفویه در قزوین است. این بنا در دوره قاجاریه توسط «سعدالسلطنه» فرماندار وقت قزوین بازسازی شد و چهلستون نام گرفت.
حمام قجر و موزه مردم‌شناسی
با طی مسیر در خیابان عبید زاکان، به یک پنج راه قدیمی می‌رسیم. درست در سمت چپ مسیر و کنار مسجد فاطمه زهرا (س) کوچه‌ای وجود دارد که در ابتدای آن موزه مردم شناسی قجر خودنمایی می‌کند، مکانی که در سال ۱۰۵۷ هجری قمری به دستور شاه عباس صفوی و توسط امیر گونه خان قاجار یکی از سرداران دربار ایران ساخته شد و از آن پس، یعنی بیش از ۳۰۰ سال به عنوان یکی از بزرگترین گرمابه های قزوین به فعالیت پرداخته و امروزه در جهت اهداف گردشگری شهر چهار انبیاء روزگار می‌گذراند.
درب چوبی مکانی که روزگاری گرمابه نامیده می‌شد، برای ورود مشتاقان این موزه، همواره باز است و گذر از یک پله بلند، انسان را به ورودی گرمابه رهنمون می‌کند. بعد از ورودی و پایین رفتن از چند پله دیگر، به هشتی ساده می‌رسیم و پس از آن سربینه نظرمان را به خود جلب می‌کند. سربینه بزرگ گرمابه، نقشه هشت ضلعی دارد و هر ضلع آن بهره مند از شاه نشین و طاق نما است.
حوض بسیار زیبای فیروزه‌ای رنگ گرمابه در وسط سربینه قرار دارد و درست در بالای حوض، پنچره زیبایی در سقف گنبدی شکل جای گرفته، انگار که آسمان هم به میهمانی موزه دعوت شده است. دورتا دور حوض را نیز حجره‌های کوچکی محصور کرده که پیکرهای انسان گونه‌ی آن، از آداب و رسوم اقوام قزوینی، کرد، ترک، مراغی و تات برای بینندگان حرف‌های ناگفته می‌زنند.
دیدنی‌ترین دیدنی‌ها
چندگانگی طبیعت استان قزوین، تنوع زیست گیاهی و جانوری چشمگیری را پدید آورده که برای اکوتوریست‌ها و دوستداران طبیعت، همیشه جذاب بوده است.
دیدار از سرچشمه‌های جوشان و زیبای «نینه رود» و «خارود» در رودبار، موجی از شادابی و نشاط را در دل گردشگران ایجاد می‌کند و صحرای آتشناک و تفتیده بویین زهرا، نگاه شما را به افق‌های دور از دسترس پیوند می‌دهد.
پدیده افسونگر غارها
امروزه، یکی از مهمترین جاذبه‌های گردشگری در جهان، پدیده افسونگر غارهای زیبایی است که به بهشت گمشده و دنیای اسرار آمیز شهرت یافته‌اند.
در دل کوه‌های البرز، خرقان و رامند در استان قزوین، غارهای باشکوهی وجود دارند که بخش قابل توجهی از میراث طبیعی گرانبهای ایران را تشکیل می‌دهند. غارهای سلطان بلاغ، آق بابا، شهر باز، کول، قره قورتان، آلابارباغلاری، شاکین، قزل قلعه، چهل دختر، آلتین کش، بروج، ماهین، ملکشاه، اسکول و غار پلنگ از آن جمله‌اند.
