هنر دُوم بافی پس از 50 سال در شوشتر احیا شد

دُوم نوعی تور تزئینی سر و بخشی از لباس محلی بانوان در شوشتر و دزفول بوده و همراه با کلاه (کُلهچه) بر روی سر گذاشته میشده است.
توریسم آنلاین: گزارش :ابوالفضل مهدی پور / در پژوهش خانم پژوهش شهلا امام جمعه در خصوص دوم بافی آمده است: «دُوم نوعی تور تزئینی سر و بخشی از لباس محلی بانوان در شوشتر و دزفول بوده و همراه با کلاه (کُلهچه) بر روی سر گذاشته میشده است. دختران جوان از رنگهای شادتر و خانمهای مسن از رنگهای تیرهتر استفاده میکردهاند.
دُوم را از قز (ابریشم مطلقاً) یا به صورت خام می بافتند و برای بافت آن خانوادههای اعیان قز مرغوب و گرانتر و خانوادههای کمدرآمد قز ضخیم و ارزانتر بکار میبردند.

در زمانهای گذشته بافندگی دوم (تور تزئینی سر) بیشتر توسط زنان انجام میشد.نخ آن که ازجنس قز بود در خانه ها ریسیده شده وسپس بر آن رنگرزی گیاهی صورت می گرفت. دار آن به صورت عمودی و از چوب ساخته میشد.
ابتدا حاشیه دوم با میله ای نازک به صورت قلاب بافی خارج از دار شروع شده و سپس با اتصال به دار به کمک سیمک (سیم کوچک دو شاخه) و چو (چوبی نازک از درخت بید) بافته می شد.
پس از اتمام توسط خانواده گلکار، برآن گلدوزی میشد.قدمت نمونه های ارائه شده به ۷۰ تا۱۵۰ سال پیش می رسد.
انواع طرح دوم در هنر دُوم بافی
1- دُوم ساده
2- دُوم گلهمهرنگ
3- دُوم گلنخودی
4- دُوم پولکی
زهره رکابی در سال ۱۳۵۹ در خانواده ای صنعتگر در شهرستان شوشتر دیده به جهان گشود. پدر ایشان استاد مراد رکابی از سرآمدان هنر مسگری در استان خوزستان بوده که از این هنرمند فقید دست ساخته های فراوانی به یادگار باقی مانده است. مادر بزرگ ایشان در زمان حیات از استاد کاران هنر گیوه بافی بوده و با دوخت لباس های محلی شوشتر نیز آشنا بوده است.

قریب نیم قرن بود که این هنر دیگر توسط زنان بافنده آن تولید نمی شده است و علاقه مندان این هنر از دوم های قدیمی در مراسمها استفاده می نمودند. اما بودند زنان کهنسالی که روایت گر این هنر بوده و هر چند مختصر اطلاعاتی در خصوص ابزار و نوع بافت آن را از گذشتگان به یاد داشتند. این امر باعث گردید که خانم زهره رکابی بانوی هنرمند شوشتری با همکاری اداره میراث فرهنگی گردشگری و صنایع دستی شوشتر و همراهی مهندس علیرضا و علیمحمد چهارمحالی از کارشناسان و پژوهشگران ادراه به دنبال این هنر فراموش شده روزها و ماه ها نزد افراد مطلع رفته و از اطلاعات و دانش آنان در جهت احیای این هنر بهره مند گردند.»

گفتنی است دومین مراسم پاسداشت روز جهانی صنایع دستی، با عنوان کلک خیالانگیز ویژه بزرگداشت هنر و هنرمندان ایران زمین، روز چهارشنبه مورخ ۲۱ خرداد ۱۴۰۴ در تالار ایران فرهنگستان هنر برگزار میشود. در این برنامه که با دبیری علمی مهدی مکینژاد، و سخنرانی اصحاب فرهنگ و هنر همراه خواهد بود، یازده هنرمند پیشکسوت و فعال در حوزه تجلیل خواهند شد.
در این رویداد از سرکار خانم زهره رکابی هنرمند دوم باف شوشتر تجلیل خواهد شد.
این مراسم با همکاری فرهنگستان هنر و پژوهشکده هنر، موسسه صبا، معاونت صنایع دستی و هنرهای سنتی، شرکت آرانیک و یاس نوین پارسه از ساعت ۹ تا ۱۲ روز ۲۱ خرداد برگزار میشود و نمایشگاه و کارگاههای جنبی آن از ۲۰ تا ۳۰ خردادماه ۱۴۰۴ در رواق هنر فرهنگستان هنر ادامه خواهد داشت.











