قوانین ترانزیت داخلی و خارجی

ترانزیت کالا در داخل کشور یا حمل و نقل آن به خارج از کشور تابع یک سری قوانین و مقررات صورت می‌گیرد.

ترانزیت خارجی عموما تابع قوانین بین‌المللی است. هر کشوری هم مطابق با قوانین بین‌المللی، مقررات خاصی برای ترانزیت خارجی دارد. از طرفی، ترانزیت داخلی هم مطابق قوانین داخل کشور انجام می‌شود. در این مقاله قصد داریم شما را با قوانین ترانزیت داخلی و خارجی آشنا کنیم.

ترانزیت داخلی و خارجی

ترانزیت داخلی و خارجی درواقع حمل‌ونقل کالا اعم از حمل و نقل دریایی، حمل و نقل هوایی و زمینی از نقطه‌ای از کشور یا جهان به نقطه‌ دیگری است. در ترانزیت داخلی حوزه حمل‌ونقل داخل کشور است. اما حوزه ترانزیت خارجی یا بین‌المللی کل دنیاست. وقتی کالایی از کشور الف خارج شده و پس از عبور از چند کشور دیگر به مقصد یعنی کشور ب می‌رسد، ترانزیت خارجی صورت می‌گیرد.

ترانزیت یا حمل‌ونقل خارجی مفهومی بسیار گسترده‌تر از واردات یا صادرات کالاست. ترانزیت کالا تحت یک سری قوانین اعم از پرداخت حق ترانزیت، عوارض گمرک، محدودیت حمل‌ونقل، حمل بار قانونی و غیره انجام می‌شود. قوانین ترانزیت‌داخلی هم تا حد زیادی مشابه قوانین و مقرارات ترانزیت داخلی هستند.

قوانین مربوط به ترانزیت کالا

در هر کشوری برای حمل‌ونقل و ترانزیت کالا قوانین و مقرارت خاصی وجود دارد. این قوانین تا حد زیادی مطابق مقررات پست بین‌الملل هستند. در کشور ما هم قوانین ترانزیت داخلی و خارجی متناسب با قوانین بین‌المللی تصویب شده و به اجرا درمی‌آید. قوانین ترانزیت خارجی در ایران در سال 74 تصویب شده و شامل 26 ماده و 4 تبصره است. در ادامه به تمامی این قوانین و مقررات ترانزیت داخلی و خارجی اشاره می‌کنیم.

قانون مربوط به ورود و خروج کالا

ترانزیت‌خارجی کالا عبارت از سلسله مراحلی است که طی آن کالایی از مبادی خارجی به مقصد کشور ثالث و یا نگهداری آن در مناطق حراست‌شده و ترتیب حمل تدریجی آن به تقاضای صاحب کالا از قلمرو جمهوری اسلامی ایران از یک نقطه مرزی کشور وارد و از همان نقطه یا نقاط مرزی دیگر خارج می‌شود.

آن میزان از کالاهایی که وارد مناطق حراست شده می‌شوند ممکن است به مقاصد داخل کشور حمل شوند. در صورت تقاضای حمل آنها به مقاصد داخل کشور توسط صاحب کالا تابع مقررات و ضوابط کالاهای وارده به داخل کشور خواهد بود. به عبارتی از مقررات و قوانین ترانزیت داخلی تبعیت خواهند کرد.

تسهیلات توزیع منطقه ای کالای ترانزیتی

طبق قوانین‌ترانزیت داخلی و خارجی پایانه های باربری ایستگاه‌های راه‌آهن و فرودگاه‌ها محوطه‌های گمرکی شناخته می‌شوند. هر یک از این پایانه‌ها بر حسب تقاضای وزارت راه و ترابری و تصویب شورای عالی هماهنگی ترابری کشور باید تسهیلات لازم برای توزیع منطقه‌ای کالاهای ترانزیتی و تحصیل عایدات حاصل از انتظام امورترانزیت را فراهم کنند.

مجوز ورود کالای خارجی در قوانین ترانزیت داخلی و خارجی

طبق قوانین ترانزیت‌خارجی، ورود کالاهای خارجی مربوط به قراردادهای دولتی نیازی به مجوز ندارد. به عبارتی،ترانزیت کالاهای خارجی محدود به قراردادهای موافقت‌نامه‌های منعقده بین دولیت‌های طرفین نیاز به کسب هیچگونه مجوزی ندارد. کسب مجوز زمانی ضروری است که ورود کالا بنا با علل امنیتی و مذهبی ممنوع باشد.

فهرست کالاهای ممنوعه برای‌ترانزیت خارجی طبق مقررات مشخص شده است. محصولات دامی، نباتی و شیمیایی را منوط به کسب مجوز از مراجع مربوطه می‌داند.

مقررات پرداخت هزینه های گمرکی و عملیاتی

هرگونه کالا یا کانتینری که وارد کشور می‌شود مشمول پرداخت حقوق گمرکی، سود بازرگانی و عوارض نمی‌شود. این پرداخت‌ها مربوط به کالاهای وارداتی یا صادراتی است. ترانزیت‌کالای خارجی مشمول پرداخت هزینه‌های گمرکی و عملیاتی خواهد بود. کانتینرهای حمل کالا به عنوان محفظه تلقی و از پرداخت سود و عوارض گمرکی معاف هستند.

قوانین تخلیه و نگهداری کالا

گمرکات و سازمان‌های زیربط موظف‌ به اختصاص انبار و محوطه‌های لازم برای تخلیه و نگهداری کالا هستند. در ازای این خدمات هزینه طبق مقررات‌ترانزیت داخلی و خارجی دریافت می‌شود.

زمان خاتمه ترانزیت کالا در ترانزیت خارجی

وقتی کالای ترانزیت خارجی تا پایان مدت اعتبار پروانه به گمرکات خروجی تحویل و یا از مرزهای کشور خارج شود، ترانزیت‌خاتمه یافته تلقی می‌شود. در این زمان گمرک باید تضمین دریافتی را تسویه کند.

هماهنگی میان قوانین ترانزیت داخلی و خارجی

وزارت راه و ترابری سعی می‌کند تا نسبت به ایجاد هماهنگی میان مقررات ترانزیت کشور با ضوابط جاری حمل و نقل بین‌المللی اقدام کند. این وزارت از طرق پیوستن به موافقت‌نامه‌های بین‌المللی، ارتباط با سازمان‌های جهانی و ترویج حمل‌ونقل کانتینری و چند وجهی اقدام به ایجاد چنین هماهنگی خواهد کرد. بان مرکزی جمهوری اسلامی ایران هم مکلف است از شرکت‌های حمل‌ونقل بین‌المللی ایرانی فعال در امر ترانزیت حمایت کند. این حمایت به شکل مالی و اعتباری خواهد بود.

مقررات سازمان حمل و نقل در ترانزیت داخلی و خارجی

سازمان حمل ونقل و پایانه‌ها باید با وزارت کشور برای ترانزیت‌جاده‌ای کالاها هماهنگ باشند. این سازمان با توجه به موقعیت زمانی و مکانی مسیرهای مشخصی را برای‌ترانزیت کالا تعیین می‌کند. اگر درصدد ترانزیت‌کالایی به داخل یا خارج از کشور هستید، بهتر است مطابق با این قوانین پیش بروید. دانستن قوانین ترانزیت داخلی و خارجی کمک زیادی به سرعت بخشیدن به حمل‌ونقل کالا می‌کند.

قوانین ترانزیت داخلی کالا

قوانین‌ترانزیت داخلی و خارجی کالا تا حد زیادی مشابه هم هستند. از آنجایی که ترانزیت‌داخلی ارتباط زیادی با مرزهای کشور یا حوزه بیرون از کشور ندارد، لزومی به مطابقت داشتن با قوانین بین‌المللی ندارد. از این رو ممکن است هر کشوری مطابق با شرایط و مقررات داخلی خود قوانین‌ترانزیت داخلی کالا را وضع کند. این قوانین به طور کلی شامل موارد زیر هستند:

• قوانین‌ترانزیت داخلی برای کالاهای ممنوع
• قوانین هزینه های جانبی در ترانزیت‌داخلی
• اختلاف نظر با خدمات باربری
• قوانین تاخیر در محل تخلیه
• قوانین ترانزیت کالاهای دولتی
• قوانین‌ترانزیت داخلی برای بارهای سنگین و حجیم
• مقررات ترانزیت داخلی شخصی

توجه داشته باشید که قوانین‌ترانزیت داخلی در هر کشوری ممکن است شکل متفاوتی داشته باشد. از این رو اگر فعالیت تجاری گسترده‌ای در سراسر دنیا دارید یا می‌خواهید در زمینه صادرات و واردات فعالیت کنید، بهتر است با قوانین داخلی کشورهای مرتبط آشنا شوید.