گورستان عجیب یری مقصد گردشگران تاریخی است اما هنوز به بسیاری از فعالان گردشگری کشور اطلاعی از قدمت و ویژگی‌های این گورستان ندارند.
که طی تحقیقات به عمل آمده مشخص شده قدمت آن به ۷۰۰۰ سال قبل بازمی گردد.
متاسفانه این شهر باستانی بدون هیچ حفاظت و نگهداری در فضای آزاد رها شده است
و تقریبا هیچگونه رسیدگی به آن ها نمی شود، علاوه بر آن راه دسترسی به آن ها نیز دشوار است
و جاده کاملا خاکی است و علائم راهنمای مناسب در مسیر نصب نشده است.
زنی تنها در میان آدم های بی دهان یئری!
و تنها یک مجسمه حکاکی شده زن یافت شده که دارای دهان می‌باشد
و تاکنون فقط هفت قطعه این نوع سنگ – افراشته‌ها در منطقه حکاری کردستان ترکیه و یک قطعه هم در قپوزستان آذربایجان یافت شده‌است.
محوطه باستانی « شهر یری » در سال ۱۳۸۱ از سوی میراث فرهنگی استان در فهرست آثار ملی کشور به ثبت رسید.
از زمان پیدا شدن این محوطه تاکنون، هشتاد درصد آثار آن از میان رفته‌است؛
و متأسفانه علی رغم قدمت این آثار و دگرگونی تاریخ‌هایی که خوانده‌ایم (با توجه به قدمت این آثار)
هیچ توجهی به این آثار ارزشمند نشده و هنوز هم در معرض خراب شدن قرار گرفته‌اند.
قدمت قلعه و معبد به 1450 پیش از میلاد و قوشا تپه به 7 هزاره پیش از میلاد می رسد.
تعدادی سفال دو لایه نیز در حفاری کشف شد که احتمال می رود لایه دوم سفال برای ترمیم قسمتهای شکسته سفال به کار رفته است.
در منطقه یری تعداد زیادی سنگ شیشه برنده(ابسیدین) کشف شد
که می تواند گواهی بر ارتباط این منطقه با قفقاز و آناتولی باشد زیرا سابقه استخراج این نوع سنگ در این مناطق شناخته شده است.
اما راز آدم های بی دهان یئری؟
کاوش ها و تحقیقات انجام شده بر روی قبرهای عصر آهن و سفال‌های به دست آمده از این منطقه
که به دوره کالکولتیک مربوط می شود قدمت آن را به عصر آهن می رساند.
سفال های یافته شده از این نقطه شبیه سفال های منطقه باستانی دالما و حاجی فیروز هستند
که این مساله قدمت و پیشینه سکونت انسان در استان اردبیل را به دوره مس و سنگ می رساند
و همین آثار به دست آمده این نکته را تایید می کند.
بعضی از این سفال ها منقوش و بعضی طرح سبدی شکل دارند.
البته چند قطعه سفال دو لایه هم از این منطقه در کشفیات باستان شناسان به دست آمده
که محققان معتقدند لایه دوم سفال جنبه ترمیمی برای قسمتهای شکسته ظروف سفالی داشته است.
مسیر دسترسی به منطقه یئری اردبیل
اگر از سمت شهر تهران به سمت اردبیل مسافرت می‌کنید،
می‌توانید از طریق عبور از شهرهای اسلام شهر، قزوین، ابهر، زنجان، اردبیل به مشگین شهر و در نهایت به شهریری برسید.
به طور کلی بهترین مسیر برای رفتن به شهریری استفاده از جاده‌ی اردبیل به مشگین شهر است.
نرسیده به شهر لاهرود تابلوی شهریری در کنار جاده شما قرار دارد
که شما را به سمت شهر تاریخی یئری راهنمایی می‌کند. مسافت از ابتدای جاده تا شهریری حدود 3 کیلومتر است.
