گوشت لوبیا؛ نذری ملی کاشان

توریسم آنلاین : ایام محرم در شهرهای مختلف ایران حال و هوای عجیبی دارد. آیین هایی که نسل به نسل برگزار شده و بزرگ و کوچک محله های شهرها و روستاهای کشور به عشق امام حسین آن را ادا می کنند. نذری دادن یکی از رسوم ایرانیان است . کاشانی ها که مردمی اصیلند و پایبند آیین ها و آداب و رسوم در ماه محرم نذری معروفی دارند به اسم  گوشت لوبیا .

به گزارش توریسم آنلاین : نذری گوشت لوبیا ، یکی از خوراک‌های محلی اصفهان و شهر کاشان است که پایه اصلی نذری‌ها در مراسم مذهبی این شهر به شمار می‌آِید. این خوراک لذیذ که در شهر کاشان، آن را با گوشت لوبیاب می‌شناسند، با گوشت بدون استخوان، لوبیای سفید، پیاز، دارچین، زعفران، نمک، فلفل سیاه و زردچوبه درست می‌شود و معمولا آن را به‌صورت خورش با شوید پلو یا حالت کوبیده آن را با نان تازه سنگک سرو می‌کنند.

گوشت لوبیا شباهت زیادی به آبگوشت دارد، با این تفاوت که در آن فقط لوبیا سفید ریخته می‌شود و سیب‌زمینی و گوجه فرنگی از طرز تهیه آن حذف شده است. طبخ گوشت لوبیا به صبر و حوصله نیاز دارد؛ زیرا این غذا هرچه زمان بیشتری بپزد، جاافتاده‌تر، کش‌دارتر و لذیذ‌تر می‌شود.

به گفته برخی از مردم کاشان، گوشت لوبیا، غذایی مخصوص مناطق کویری است که قدمتی ۴۰۰ ساله دارد و هر ذائقه‌ای را راضی خواهد کرد. گوشت و لوبیا غذایی بسیار مقوی است که حاوی مقادیر قابل توجهی از پروتئین و آهن، پروتئین گیاهی و کلسیم است. کاهش قند خون، تقویت کبد، درمان کم‌خونی، کاهش خطر سرطان از جمله فواید این غذای خوشمزه هستند. گوشت لوبیا نیاز به طعم‌دهنده‌هایی چون رب گوجه فرنگی ندارد و ظاهر آن زردرنگ است.

جالب است بدانید که حدود صد سال پیش، فردی به نام حاج رضا عشق آبادی با اضافه کردن نعنا داغ، سرکه و شیره به خوراک گوشت لوبیا روش دیگری از طبخ این غذای سنتی را ابداع کرد تا گرمی شیره، سردی لوبیا را تعدیل کند. پخت این غذای سنتی در اسفند سال ۱۳۹۶ به شماره ۱۵۲۵ در فهرست میراث فرهنگی ناملموس کشور به ثبت رسید.

هیئت حسینیه اعظم محله سوریجان، از قدیمی‌ترین هیئت‌های مذهبی کاشان است که طبق سنتی قدیمی، ۱۳۸ سال است که با خوراک گوشت لوبیا از سوگواران حسینی پذیرایی می‌کند. بانی این کار، حاج رضا عشق آبادی از معماران چیره دست شهر بوده و بعد از او پسرش حاج حیدر و نوه اش حسین، نذر او را ادا کرده اند.

سید عباس مروج از اهالی قدیمی محله سوریجان که از کودکی طعم گوشت لوبیا سرکه شیره نذری حاج رضا را در روز تاسوعا چشیده به باشگاه خبرنگاران جوان می‌گوید: گوشت لوبیا را تعدادی از هیئت‌ها می‌پزند، اما معروف‌ترین و ریشه دارترین پخت همانی است که به همت مرحوم حاج رضا در هیئت حسینی حسینیه اعظم سوریجان طبخ می‌شد؛ مرحوم حسن حاج خلیل، آشپزی بود که گوشت لوبیا را برای حاج رضا می‌پخت و مرحوم رضا حلوایی نیز شیره را می‌آورد و به حاج خلیل در پخت غذا کمک می‌کرد.

او خاطراتش را اینطور ادامه می‌دهد: حاج رضا عشق آبادی از شب هفتم محرم مراسم روضه خوانی را آغاز و در روز تاسوعا با گوشت لوبیا از عزاداران حسینی پذیرایی می‌کرد؛ زنان محله هم در آماده سازی این نذری به خانواده او کمک می‌کردند.

این پیرمرد اهل کاشان، مراحل تهیه خوراک گوشت لوبیا را به این ترتیب توضیح می‌دهد که برای هر دیگ گوشت یک راس گوسفند و حدود ۳۵ کیلوگرم لوبیا را با آب خوب می‌پزند، پس از آن، ۳۵ کیلوگرم شیره و بعد یک بطری سرکه اضافه می‌کنند. دنبه گوسفند را با نعنا کمی تفت می‌دهند و به غذا اضافه می‌کنند تا معطر شود.

او در مورد دلیل نامگذاری محله شان به سوریجان هم می‌گوید: سوریجان از قدیم، محله اعیان نشین کاشان بوده و، چون زیاد میهمانی و سور می‌دادند به محله سوریجان (سرخیجان) معروف شده؛ هیئت عزاداری آن هم سال ۱۳۰۴ تاسیس شده است.