گرچه خیلی‌ها اینجا را تنها به‌خاطر قلعه «حسن‌صباح»اش می‌شناسند، اما منطقه «الموت»، فقط به این قلعه خلاصه نمی‌شود؛ پهنه‌ای است وسیع از آداب و رسوم و فرهنگ‌های مختلف که در گوشه گوشه آن روستاهایی در دل کوهستان قرار گرفته.
توریسم آنلاین:منطقه الموت در شمال استان قزوین و جنوب دو استان شمالی ایران، مازندران و گیلان واقع شده. در میانه آن دره‌ای است به نام الموت که این منطقه را به دو بخش شرقی و غربی تقسیم می‌کند. گرچه در هر دو بخش این منطقه می‌توان فرهنگ مستقل الموت را به وضوح دید، اما تفاوت‌های بسیاری میان این دو بخش دیده می‌شود. در بخش شرقی منطقه تاثیر فرهنگ مازندران بیشتر است و بخش غربی هم متاثر از فرهنگ گیلان. این تاثیر در گویش، غذا، لباس و آداب و رسوم آنها هم رخنه کرده است.
از آنجا که گردشگران به‌خاطر وجود قلعه حسن صباح، روستای «گازرخان» و دریاچه «اُوان» بیشتر به سمت شرقی آن سفر می‌کنند، بخش غربی این منطقه کمتر دیده شده و محروم مانده است.
زندگی در دامان کوه: سه روستا در کنار هم، در بخش شرقی الموت، هر سه از زیباترین و بکرترین روستاهای این منطقه محسوب می‌شوند؛ «آتان»، «کلایه» و «هنیز»، که هر سه بافتی کاملا قدیمی دارند و به صورت پلکانی در دامنه کوه ساخته شده‌اند.
آتان؛ ماسوله الموت: آتان روستایی پلکانی از توابع بخش رودبار الموت و در 25 کیلومتری شهر معلم کلایه است. این روستا یکی از زیباترین روستاهای ایران واقع در الموت شرقی در استان قزوین می‌باشد که اسلوب ساخت خانه‌های آن جزء میراث حفاظت شده فرهنگی می‌باشد. آتان هم از نظر تاریخی و هم از نظر طبیعی بسیار غنی می باشد. در اطراف روستا باغ های میوه بسیاری وجود دارد و بهترین فصل برای بازدید از روستا، بهار و تابستان است. فصلی که درختان میوه سرسبز شده اند و جوی ها و آبشارهای زیادی در روستا جاری هستند. البته زمستان روستا هم به دلیل سفیدی برف زیباست.
هَنیز کهن: هنیز، از جمله روستاهای منطقه الموت است که هنوز بافت سنتی خود را حفظ کرده. هنیزی‌هایی که دامدار هستند، در فصول گرم سال کم‌کم با دام‌های‌شان به سمت ارتفاعات کوه حرکت می‌کنند تا علف تازه برای دام‌ها بیابند. در اوایل تابستان کم‌کم به به بالای کوه «اُجر» و منطقه «تار و لات» می‌رسند و در چادرها می‌مانند تا دوباره فصل سرما فرا برسد. کافیست از انتهای روستای هنیز، مسیر پیاده‌روی به سوی ارتفاعات تنکابن را پیش بگیرید تا از روستای خرم‌آباد تنکابن سر درآورید. این منطقه با بافت روستایی زیبا، مسیر مناسب و جاذبه‌های طبیعی، پتانسیل بالایی برای گردشگری دارد.
معلم کلایه: معلم‌کلایه، مرکز روستاهای اطراف الموت است. این منطقه گرچه از نظر تقسیمات کشوری «شهر» محسوب می‌شود، اما در ظاهر بیشتر شبیه یک روستا است و همچون نگینی است که حلقه ای سبز پیرامون آن را احاطه کرده است، سرسبزی آن ناشی از چشمه سار های زلالی است که از دل کوه های اطراف آن می جوشد و به درختان سر به فلک کشیده وزمین های سر سبز آن جان می‌بخشد.
اقامت در معلم‌کلایه علاوه بر طبیعت زیبا و کوچه‌باغ‌هایش این مزیت را دارد که در 9 کیلومتری الموت و 19 کیلومتری دریاچه‌ی اوان و بین دو منطقه است و رفت‌وآمد را آسان می‌کند. برخی محلی‌ها در خانه‌های خود سوییت‌های کوچکی ساخته‌اند که به گردشگران با مبلغ کمی اجاره می‌دهند.
