«گسکر» بزرگ‌ترین شهر مدفون شده و بی‌نظیر شمال کشور با قدمت یک‌هزار و ۲۰۰ سال، سر از جنگل‌های «هفت‌دغنان» صومعه‌سرا بیرون آورده است.
توریسم آنلاین: هر کجای استان گیلان که هستید، اگر خودتان را به رشت برسانید و به سمت شمال غرب حرکت کنید، به شهر زیبای صومعه سرا می‌رسید. صومعه سرا، شهر میرزا کوچک خان جنگلی است؛ دیدن پل‌های خشتی کوچک و بزرگ تاریخی که محل درگیری‌های اهالی نهضت جنگل بوده و مناره آجری گسکر، قدمت این شهر را بازگو می‌کنند.
آثار تاریخی صومعه سرا هرچند کم و انگشت شمار، اما یادآور دوران تاریخی این شهر است که از جمله می‌توان به اثر تاریخی «مناره بازار» مربوط به دوره سلجوقی، «پل خشتی» در روستای «خشته پل» در مسیر گوراب زرمیخ و پل خشتی روستای «دگور» و پل خشتی روستای «پوردسر» اشاره کرد.
برخی نام صومعه‌سرا را برگرفته از نام عارف بزرگ قرن چهارم و پنجم هجری، «شیخ عبدالله صومعه‌ای» می‌دانند که امروزه مزارش در ابتدای جاده صومعه‌سرا – فومن قرار دارد. برخی نیز بر این باورند از آنجا که در زبان گیلکی، صومعه‌سرا را «سوماسرا» تلفظ می‌کنند و با توجه به کلمه «سوما» که زاهد و بی‌ریا معنی می‌دهد، این مسأله را دلیل نامگذاری این منطقه می‌دانند که البته قرار داشتن تعداد قابل توجهی امامزاده و مسجد در این منطقه نیز از نکات قابل اشاره در نامگذاری این شهرستان است.
گشتی در زیستگاه پرندگان
تالاب‌های سیاه درویشان، نرگستان و سرکه، از جاذبه‌های منحصربه فرد شهرستان صومعه سرا و زیستگاه گونه‌های مختلف پرندگان بومی و مهاجر و انواع آبزیان است. این تالاب‌ها به دلیل قرار گرفتن در حاشیه جنوبی تالاب انزلی، هر ساله پذیرای پرندگان مهاجری از قبیل کیلار، فیلوش، خوتکای پرسفید و معمولی است که برای هر گردشگری، جذاب و خاطره انگیز است.
تالاب‌های صومعه‌سرا، به لحاظ بین المللی هم دارای اهمیت بسیاری است و هر ساله تعداد زیادی از گردشگران و محققان بین المللی را به سوی خود جذب می‌کند. از 40 رودخانه جاری در گیلان، بیش از ۱۰ رودخانه کوچک و بزرگ در شهرستان صومعه سرا جریان دارد که جملگی از ارتفاعات شهرستان‌های ماسال و فومن سر چشمه گرفته و پس از طی مسافتی، با عبور از روستاهای متعدد، به این تالاب‌ها سرازیر می‌شوند.
برای رفتن به تالاب‌های زیبای صومعه سرا باید به سمت «هنده خاله» حرکت کنید. مسیر این تالاب‌ها، پر از دشت‌های زیبا، شالیزارهای برنج و درختان صنوبر است.
فانوسی بر فراز یک درخت!
در روستای «چمن قال» صومعه سرا، درختی با ۵۰۰ سال عمر، همچنان سرزنده و استوار، خود را به رخ می‌کشد. این درخت که از گونه مقاوم آزاد است، به نمادی از ایستادگی و سرزندگی مردم صومعه سرا تبدیل شده است. قطر تنه این درخت در فاصله یک متری ریشه، ۷ متر و نیم و در قسمت میانی، حدود ۴ متر است.
بنا به گفته ریش سفیدان محلی، این درخت روزگاری نقش فانوس دریایی را برای قایق‌های کوچک و ماهیگیران تالاب صومعه سرا ایفا می‌کرد. در آن روزگار، مردم روستا با آویزان کردن فانوس بر روی شاخه‌های این درخت، به ماهیگیران و کشتی‌ها برای یافتن ساحل کمک می‌کردند.
زیبایی‌های شهرِ مدفون
«گسکر» بزرگ‌ترین شهر مدفون شده و بی‌نظیر شمال کشور با قدمت یک‌هزار و ۲۰۰ سال، سر از جنگل‌های «هفت‌دغنان» صومعه‌سرا بیرون آورده است.
شهر تاریخی و مدفون «گسکر» در منطقه «گسکرات»، از مهم‌ترین و با شکوه‌‌ترین آثار تاریخی به‌جای مانده در استان گیلان است که به دلیل موقعیت راهبردی و بی‌نظیر آن، از مهم‌ترین جاذبه‌های تاریخی شمال کشور محسوب می‌شود. «گسکر» در ۲۳ کیلومتری صومعه‌سرا و حد فاصل شهرستان‌های ماسال، شاندرمن و تالش قرار دارد که از دوره قاجاریه به بعد، شهری مدفون و فراموش شده و گمنام به شمار می‌رفت.
در دهه 83، با آغاز پژوهش‌های باستان‌شناسی در کوهپایه‌ها، جلگه‌ها و مناطق کوهستانی گیلان، به تدریج شهر بزرگ «گسکر» در صومعه‌سرا نمایان و شناسایی شد. در آن زمان، با کشفیات تازه‌ای که صورت گرفت، بالغ بر ۷۵ درصد از آثار و بناهای شهر تاریخی و مدفون شده گسکر نیز در منطقه جنگلی «هفت‌دغنان» مورد شناسایی قرار گرفت.
