در روز جهانی پرندگان مهاجر به فکر حشرات باشید!

روز 22 اردیبهشت  برابر با 11 مه روز جهانی پرندگان مهاجر است، رویدادی بین المللی که در آن بر اهمیت وجود پرندگان مهاجر برای حفظ تعادل زمین، اکوسیستم و انسان تأکید شده است.

توریسم آنلاین: در آستانه  22 اردیبهشت  روز جهانی پرندگان مهاجر کسب اطلاعات بیشتر در مورد آنها و جشن گرفتن  این رویداد جهانی خالی از لطف نیست!

روز جهانی پرندگان مهاجر  رویدادی بین المللی  است که در آن بر اهمیت وجود پرندگان مهاجر برای حفظ تعادل زمین، اکوسیستم و انسان تأکید شده است؛ براساس سرشماری‌های سالانه در سواحل دریاها و تالاب‌های کشور هر سال در حدود دو میلیون پرنده مهاجر از اروپا، سیبری و آفریقا به ایران می‌آیند.

به گزارش توریسم آنلاین، از سال 2006 به این طرف هر ساله روز دهم می برابر با بیستم اردیبهشت ماه به نام روز جهانی پرندگان مهاجر شناخته می شود. در هر سال شعار روز جهانی پرندگان مهاجر بر روی هدف و عنوان بخصوصی متمرکز می گردد. «حفاظت از حشرات؛ حفاظت از پرندگان»شعار امسال روز جهانی پرندگان مهاجر است.

عشق ما به پرندگان با مسئولیت حفاظت  از آنها همراه است. جمعیت پرندگان رو به کاهش است و زیستگاه آنها در خطر است. موضوع روز جهانی پرندگان مهاجر امسال به ارتباط بین جمعیت حشرات، کاهش آنها و جمعیت پرندگان مهاجر می پردازد. از آنجایی که جمعیت حشرات به طور فزاینده ای توسط اقدامات انسانی، مانند افزایش استفاده از آفت کش ها و حشره کش ها در معرض خطر قرار می گیرند، منابع اصلی غذایی بسیاری از پرندگان مهاجر نیز در معرض خطر قرار می گیرند. این به همه ما بستگی دارد که اطمینان حاصل کنیم که تمام تلاش خود را برای کاهش تهدیدات جمعیت پرندگان و همچنین حفاظت از جمعیت حشرات انجام می دهیم که برای ایمن و سالم نگه داشتن پرندگان، حشرات و سیاره ما در طول سالیانه آنها بسیار ضروری است.

حالا چرا مهاجرت پرندگان اهمیت دارد که یک روز به این نام تعیین شده است. بسیاری از گونه‌های پرندگان مهاجرت انجام می‌دهند. مهاجرت یا سفر پرندگان معمولا منظم و به صورت فصلی و رفت و برگشت است. سفر پرندگان ممکن است در پاسخ به تغییرات آب و هوا، دسترسی به مواد غذایی و یافتن زیستگاه مناسب باشد. حضور پرندگان در یک منطقه نشانه هایی است که ما متوجه می شویم کدام زیستگاه در تعادل است. و اینکه چرخه طبیعت دارد کارش را درست انجام می دهد.

گاه برخی از این سفرها نامنظم بوده و یا یک‌ طرفه هستند. درمقابل، بعضی از پرندگان بومی و غیرمهاجر هستند. حتی جابجا نشدن پرندگان در نقاط مختلف جغرافیایی هم نشانه ای از تعادل در زیستگاه است.

اگر دیدیم در نقاط مهاجر پذیر مانند تالابهای قدیمی و حاشیه رودخانه ها و جنگل ها و دشت ها، پرندگان مانند گذشته حضور پیدا نمی‌کنند و یا گونه های بومی منطقه را ترک کرده و دیگر فراوانی گذشته را ندارند، باید حساس شد و اولین احتمالی که به ذهن می رسد این است که زیستگاه دیگر شرایط مناسب را برای پذیرایی از پرندگان ندارد و سلامت زیستگاه به خطر افتاده است. نابسامانی و تغییرات محیط زیست بی شک روی شرایط زندگی انسان ها هم تأثیر خواهد گذاشت و از این جاست که به رابطه مهاجرت پرندگان با محیط زیست سالم پی می‌بریم و نقش انسان‌ها در حفاظت از پرندگان پر رنگ شده و اهمیت می یابد.

برگزاری روز جهانی پرندگان مهاجر به منظور آگاه کردن مردم به درک اهمیت حضور پرندگان در محیط های طبیعی و ترغیب جوامع محلی به مشارکت فعال در حفاظت از پرندگان مهاجر می باشد. در این روز می توان انتظار داشت که سازمانهای رسمی وتشکل های مردم نهاد در سراسر دنیا، فعالیت ها و برنامه هایی را طراحی و اجرا کنند تا ضمن افزایش آگاهی عمومی، به حفاظت از این پرندگان و زیستگاه آنان کمک شود.

پرندگان مهاجر در ایران

شاید بشود گفت از حدود 550 گونه پرنده ای که در ایران یافت و مشاهده می شود، حدود 70 درصد آنها مهاجرند که یا در اواخر پاییز برای زمستان گذرانی وارد ایران می شوند یا در فصل بهار و تابستان برای زادآوری به ایران می آیند.

از بین گونه هایی که در ایران زادو ولد می کنند، در حدود 140 گونه صرفاً بومی هستند که به ندرت از منطقه ی زادو ولد خود خارج می‌شوند. از طرف دیگر 95 گونه مهاجر واقعی می باشند که هنگام پاییز ایران را ترک می‌‌کنند و زمستان را در نواحی گرم تر می‌گذرانند. بیشتر اینها به سمت جنوب غربی و به آفریقا می روند، ولی در حدود 12 گونه از آنها به جانب جنوب شرقی رو می آورند تا زمستان را در شبه قاره‌ی هند بگذرانند. 12 گونه از پرندگانی که در شمال ایران زادوولد می کنند، گرچه مهاجر واقعی هستند، ولی منطقه‌ی زمستان گذرانی آنها از حد جنوبی ایران تجاوز نمی‌کند. در حدود 100 گونه باقیمانده نیمه مهاجر می باشند. در بعضی موارد پرندگان شمال ایران به جنوب این کشور مهاجرت می کنند، در حالی که پرندگان جنوبی در جای خود باقی می مانند. در موارد دیگر جمعیت بیشتر پرندگان بومی ایران در زمستان به علت آمدن جمعیت های مهاجر از مناطق شمالی تر خارج از کشور، از لحاظ تعداد افزایش زیادی حاصل می کنند.

از قریب به 100 گونه پرندگان مهاجر که به طور منظم در ایران دیده می شوند ولی زادوولد نمی کنند، حدود 80 گونه در پاییز به ایران می‌آیند تا زمستان را در این کشور بگذرانند. بیست گونه ی باقیمانده فقط مهاجر عبوری هستند که از منطقه ی زادوولدشان در شمال به سوی منطقه ی زمستان گذرانی خود که خارج از ایران و در سمت جنوب شرقی و یا جنوب غربی قرار دارد، در حرکت می‌باشند. این پرندگان ممکن است به تعداد زیاد طی چند هفته ی معدود یکبار در بهار و بار دیگر در پاییز در یران مشاهده شوند. ولی در بقیه‌ی فصول سال بسیار نایاب هستند یا به کلی دیده می شوند.

چطور روز جهانی پرندگان مهاجر را جشن بگیریم؟

با احترام به این موجودات جذاب برای روز جهانی پرندگان مهاجر وقت بگذارید.

پرنده نگری را شروع کنید

یکی از راه های فوق العاده برای لذت بردن و قدردانی از الگوهای مهاجرت جالب پرندگان، شروع تمرین پرنده نگری است. نکته جالب  در مورد پرنده نگری این است که می توان آن را به صورت محلی در هر نوع منطقه طبیعی یا حفاظت شده انجام داد، یا می تواند دلیلی برای سفر به مکان های دیگر باشد تا نگاهی اجمالی به گونه های خاص داشته باشید. به مناسبت روز جهانی پرندگان مهاجر، روی یک دوربین سرمایه‌گذاری کنید، یک دفترچه یادداشت و خودکار بیاورید، یک دوربین در دست داشته باشید و از دیدن گونه‌های باورنکردنی پرندگان لذت ببرید.

با به اشتراک گذاشتن برخی اطلاعات جالب سر میز شام با خانواده، آگاهی در خصوص این روزرا افزایش دهید و دیگران را به روز جهانی پرندگان مهاجر علاقه مند کنید.

حقایق جالب در مورد پرندگان مهاجر

پرندگانی که در حال مهاجرت هستند می توانند مسافت های طولانی را طی کنند – برخی از آنها تا 15000 مایل یا بیشتر!

بلندترین پرنده مهاجر، غاز سر میله ای است که به ارتفاع حدود 5.5 مایلی از سطح دریا می رسد.

قابلیت‌های پرنده‌نگری در ایران

کشور ایران با دارا بودن105 منطقه مهم پرندگان (Important Bird Area- IBA) که از نظر تعداد در خاور میانه رتبه نخست را داراست، پذیرای طیف وسیعی از پرندگان بومی، زمستان گذران، مهاجر و اتفاقی است و تنها در  جزیره قشم حدود 100 گونه پرنده مشاهده و ثبت شده است.

قرارگرفتن در سه منطقه آب وهوایی مختلف دنیا (پاله آرکتیک)، (آفروتروپیکال) و (ایندومالایان) باعث شده در ایران شاهد پرندگانی از هر سه منطقه آب وهوایی جهان باشیم. به عبارتی دیگر؛  یک پرنده نگراروپایی وآمریکایی با ورود به ایران می‌تواند شاهد گونه‌های سه منطقه آب و هوایی مهم دنیا در یک کشور باشد،کما این که پهناورترین کشور دنیا(روسیه)تنها در یک منطقه آب وهوایی(پاله آرکتیک) یا همان دنیای قدیم قرارگرفته است.

چنین تنوع فراوان زیستگاهی باعث شده است که ایران شاهد حضور پرندگان بسیار متفاوت و متنوعی باشد. گونه‌‌هایی همچون سیاه خروس قفقازی والیکایی (پاله آرکتیک)، شهدخورواکراس سیاه آفریقایی (آفروتروپیکال)، ودارکوب بلوچی وحواصیل هندی (ایندومالایان) را می‌توان در ایران مشاهده کرد.

طبق آخرین بررسی‌های انجام گرفته تاکنون 527 گونه پرنده در ایران مشاهده و به ثبت رسیده‌اند که این رقم با توجه به وسعت کشور ایران بسیار قابل توجه است.

این تنوع بالای پرندگان و همچنین حضور زاغ بور به عنوان تنها پرنده بومزاد ایران و نیز پرندگانی نظیر سینه سرخ ایرانی که بخش وسیعی از گستره پراکنش جهانی آن در ایران قرار دارد بر قابلیت‌های پرنده‌نگری ایران افزوده است.

پرنده نگری با هدف نهایی حفظ طبیعت و گونه‌های پرندگان و لذت بردن از دنیای آنها طی سالیان اخیر رشد چشمگیری در دنیا داشته است. پرنده نگری با گرایش عمیق به حفاظت از محیط زیست، برای مناطق طبیعی که نیاز به حفاظت دارند منبع درآمد بسیار مهمی‌نیز محسوب می‌شود.