نوروز دل به دریا بزن!/راهنمای سفر به بندرعباس

سفر به بندرعباس اتفاقی بسیار خاص به اندازه دیدن شهرهایی چون شیراز و اصفهان است. اگر در این شهرها آثار تاریخی شما را غافلگیر می‌کنند در بندرعباس دریا، جزایر و مردمان صمیمی‌اش این کار را خواهند کرد.

توریسم آنلاین: شهرستان بندرعباس در شمال تنگه هرمز قرار دارد و مرکز استان هرمزگان است وسعت این شهر که در ساحل خلیج فارس واقع شده ‌است حدود ۴۵ کیلومتر مربع و ارتفاع آن از سطح دریا ۱۰ متر می ‌باشد. شهرستان بندرعباس از سمت شمال به شهرستان حاجی آباد و از سمت شرق به شهرستان‌های میناب و رودان، از غرب به شهرستان های: بندرخمیر و بندر لنگه، و از جنوب به خلیج فارس و جزیره قشم محدود می‌باشد.

سفر به بندرعباس اتفاقی بسیار خاص به اندازه دیدن شهرهایی چون شیراز و اصفهان است. اگر در این شهرها آثار تاریخی شما را غافلگیر می‌کنند در بندرعباس دریا، جزایر و مردمان صمیمی‌اش این کار را خواهند کرد. استان هرمزگان دارای ویژگی های زیادی می باشد، یکی از این ویژگی ها که باعث منحصر به فرد شدن آن شده است، جاذبه های گردشگری بی نظیر آن است.

لنجی در دل موزه

ساختمان موزه خلیج فارس نمونه‌ای نادر و گرانبها در معرفی معماری جنوب ایران است‌. این ساختمان سنگ محکی است برای نقد و بررسی معماری موجود در منطقه و مقایسه آن با گذشته نه‌چندان دور. موزه در سه طبقه با زیربنای دو هزار و ۴۰۰ متر مربع بنا شده که طبقه همکف یا اول دارای فضای معماری عمومی، خدماتی، کتابخانه تخصصی و نمایشگاه است. طبقه دوم به بخش مردم‌شناسی تعلق دارد که شامل گالری بازار سنتی، آزاد‌سازی قلعه هرمز، صید و صیادی است. طبقه سوم موزه نیز با توجه به غنای فرهنگی، تاریخی استان هرمزگان شامل بخش‌های باستان‌شناسی است.

در وسط عمارت این موزه لنج نسبتاً بزرگی تعبیه شده که جلوه ویژه‌ای به موزه بخشیده و ارتفاع بادبان آن به نورگیر طبقه سوم می‌رسد‌ اما موزه آب که قدمت آن به دوره صفویه می‌‌رسد متشکل از دو برکه گرد و طولی با زیر بنای 210 متر مربع است که به منظور نمایش اشیا‌ و سالن نمایش تابلوهای عکس و همچنین فضا‌های رو باز با مساحت 1580 متر مربع طراحی شده و اقلامی که در آن به نمایش گذاشته شده‌اند شامل انواع کوزه (جهله) ، انواع خمره آب به نام «کروش»، خمره‌های سنگى (موو) و تصاویری از ظروف آب است . در مجموع این موزه برای آشنایی با آثار و ابنیه تاریخی مربوط به آب و همچنین چگونگی تلاش انسان‌ برای حفر چاه‌های آب و قنات مفید است.

به دیدن معبد هندوها بروید

معبد هندوها بندرعباس یا پرستشگاه بُت‌ِگوران یکی از آثار تاریخی شهر بندرعباس است که در مرکز شهر، در خیابان امام خمینی، روبروی بازار روز قرار دارد و در گذشته دارای حیاطی وسیع بوده که در حاشیه آن تعدادی درختان بومی وجود داشته است.

امروزه بخشی از حیاط در جریان تعریض خیابان از بین رفته است، اما معبد همچنان پا‌برجا باقی است. نمای ظاهری آن مخروطی شکل با رنگ سفید و شیارها و کنگرهای طولی است. در ساخت این معبد از لاشه سنگ، ملات گل و ساروج، سنگ‌های مرجانی، خاک و گچ‌های ضخیم ماده و گچ لویی استفاده شده و در اتاق آن طاقچه و قاب‌های کور به چشم می‌خورد. دور تا دور اتاق هم چهار راهرو وجود دارد که در گذشته زوار به دور آن زیارت می‌کردند. اساس ساختمان این معبد عبارت است از یک اتاق چهارگوش میانی که روی آن گنبدی قرار گرفته است.

داخل راهروها حجره‌های کوچکی است که برای طلبه‌های مکتب برهمنی در نظر گرفته شده و داخل برخی از اتاق‌ها نقاشی‌های مذهبی دیده می‌شود که یکی از مهم‌ترین آنها خدای فلوت زن به نام کریشنا است. از داخل راهرو غربی راه پله‌های مارپیچی وجود دارد که رو به سمت بالا دارد و به بام معبد منتهی می‌شود که ساق معبد است و با جرزهای پس رونده که الهامی از معماری ایرانی است تشکیل شده است.

چهار نورگیر در ۴ طرف این فضای چند ضلعی روی جرزها وجود دارد و گنبد عظیمی با لایه‌های ذوزنقه‌ای و تزئینات آیین هندویی دیده می‌شود. در قسمت ضلع شرقی گنبد نیز تالار بزرگی وجود دارد که تالار اجتماعات بوده و در این تالار نقاشی‌های مختلفی به چشم می‌خورد که هر کدام از آن‌ها بیانگر فلسفه خاصی از اعتقادات مختلف مردم هند است.

عمارت کلاه فرنگی

عمارتی با 300 سال قدمت است که هلندی‌ها آن را ساخته‌اند. این بنا در کنار اسکله قدیم بندرعباس و در بلوار طالقاتی واقع شده است. عمارت کلاه‌فرنگی که ابتدا به عنوان تجارت‌خانه توسط هلندی‌ها استفاده می‌شد، در دوره‌های بعدی به عنوان دارالحکومه و گمرک عباسی نیز مورد استفاده قرار گرفته است. بعد از انقلاب نیز مدتی به عنوان میدان تره‌بار کاربرد داشت. در حال حاضر جزو آثار ملی به ثبت رسیده است.

این ساختمان دو طبقه، برروی پشت‌بام خود یک هشت گوشی ساخته شده از چوب دارد که گنبدی مخروطی روی آن قرار گرفته است. از آنجایی که این گنبد شبیه کلاه اروپائیان آن زمان بود، به عمارت کلاه‌فرهنگی مشهور شد.

حمام گله داری

حمام گله‌داری یکی از آثار تاریخی بندرعباس و یادگاری از دوران قاجار است که به دست حاج احمد گله‌داری ساخته و وقف مسجد شده است. این حمام در محله قلعه‌شاهی یا محله اوزی‌های بندرعباس قرارداد. حمام گله داری از سال 40 به بعد متروکه شده بود تا اینکه در سال 70 بازسازی شد.

معماری این حمام به سبک حمام‌های مناطق کویری بوده و دارای پنج گنبد بزرگ و کوچک است. در حال حاضر بازدید از این حمام برای عموم آزاد است.

مسجد جامع اهل سنت

این مسجد که به آن مسجد دلگشا و مسجد داماهی هم گفته می‌شود، مسجدی تاریخی به قدمت 250 سال است که اهل سنت از آن استفاده می‌کنند. این مسجد با معماری اصیل و منحصربه‌فرد ایرانی-اسلامی ساخته شده است. بنای تاریخی مسجد دلگشا دو طبقه بوده و با تزئینات گچی آراسته شده است. مسجد جامع اهل سنت در بلوار امام خمینی و خیابان دلگشا قرار دارد.

آب انبارهای برکه باران

برکه باران بندرعباس درواقع مجموعه‌ای از 5 آب انبار گنبدی شکل است که در گذشته برای ذخیره کردن آب استفاده می‌شده است. در ساخت این گنبدها از سنگ و ملات ساروج استفاده شده است. همچنین برای حفاظت از آب‌ها در برابر پشه‌ها، سنگ مرجان نیز در آن به کار برده شده است. این آب انبارها در خیابان 22 بهمن بندرعباس قرار دارند. در حال حاضر موزه مردم شناسی خلیج فارس در این مکان راه‌اندازی شده و سه تا از آب انبارها درون محوطه موزه هستند. یکی از آنها به محوطه چسبیده و دیگری نزدیک آن قرار دارد.

محله باستانی سورو

این محله یادگاری از دوران هخامنشیان است که در غرب شهر بندرعباس و قسمت شمالی محله سورو کنونی قرار دارد. این محله در گذشته رونق بسیاری داشته است. محله تاریخی سورو در نزدیکی ساحل خلیج فارس قرار دارد و می‌توان در آن معماری بومی بندرعباس را دید. خانه‌های ساخته شده با سنگ‌های مرجانی، خانه‌های حصیری، بالکن‌های شناشیل و بادگیرهای مختلف، از شاخصه‌های مهم این محله است.

امامزاده شاه محمد تقی

این زیارتگاه یکی از اماکن مقدس برای مردمان بندرعباس و مسلمانان کشورهای اطراف است. این بقعه که قدمت آن به قرن پنجم هجری می‌رسد، در سال‌های نه چندان دور گردشگران و زائران زیادی از کشورهای پاکستان و بنگلادش داشته است.

ساختمان بقعه معماری باشکوهی دارد. گنبد و دو مناره این بنا با میناکاری و شیشه‌های رنگی تزئین شده‌اند. این زیارتگاه در بلوار امام خمینی و خیابان شهید بهشتی بندرعباس واقع شده است.

باغ پرندگان

باغ پرندگان در 4 کیلومتری جاده بندرعباس به میناب واقع شده و بیش از 90 گونه از پرندگان مختلف در آنجا زندگی می‌کنند. این پرنده‌ها معمولا گونه‌های نایاب پرنده‌های خاورمیانه هستند. می‌توانید انواع پرندگان آبزی، شکاری، ماکیان و کبوترسانان را در آنجا ببینید. این باغ امکانات تفریحی و گردشگری نیز دارد که می‌توانید استفاده کنید.

پارک ساحلی غدیر

این پارک در نوار ساحلی شهر و بلوار غدیر قرار گرفته است. پارک ساحلی غدیر تفریحات آبی مختلفی دارد و طولانی‌ترین نوار ساحلی بندر عباس است. از این ساحل می‌توانید جزیره قشم و هرمز را ببینید. همچنین جشنواره سالانه مجسمه‌های شنی در این پارک برگزار می‌شود. این مجموعه تمام روزهای هفته به صورت 24 ساعته باز است.

چشمه آب گرم گنو

در سفر به بندرعباس نباید بازدید از چشمه آب گرم گنو را فراموش کنید. این چشمه در 30 کیلومتری شمال غرب شهر بندرعباس، حاشیه جاده سیرجان و در کنار طبیعت زیبای کوهستانی کوه گنو قرار داد. همچنین امکانات تفریحی و گردشگری نیز در آن واقع شده است. این چشمه که در واقع در منطقه محافظت شده قرار دارد، دارای بخش‌های مجزا برای آقایان و بانوان است.

حمام گپ

گپ در زبان محلی به معنی بزرگ است. این حمام بزرگ‌ترین حمام شهر بوده که ساخت آن به زمان قاجار برمی‌گردد. حمام گپ در خیابان امام موسی صدر شمالی واقع شده است.

در ساخت این حمام از سنگ، آجر، ساروج و گچ استفاده شده است. حمام گپ تا اواخر دهه پنجاه همچنان استفاده می‌شد. در سال 81 به عنوان آثار ملی ثبت شد و امروزه به عنوان یک جاذبه تاریخی شهر گردشگران زیادی را جذب می‌کند.

آبشار تزرج

شاید از دیدن آبشار در یک شهر خشک متعجب شوید. اما بد نیست بدانید که بندرعباس چندین آبشار دارد که در کنار نخلستان‌ها و آسیاب‌های قدیمی آن قرار دارد. آبشار تزرج یکی از معروف‌ترین آنهاست که در 175 کیلومتری شمال بندرعباس و در شهرستان حاجی آباد و روستای تزرج واقع شده است. این آبشار 50 متری به میان نخلستان‌های این روستا سرازیر می‌شود.

بندری ها استاد حصیر بافی هستند

از حصیر بافی باید به عنوان رایج ترین و معمول ترین صنعت دستی استان هرمزگان نام برد، چرا که ماده اولیه مورد نیاز حصیر بافی برگ درخت خرما بوده که به حد وفور در اختیار صنعتگران است و تولید انواع فرآورده های حصیری که کاملاً جنبه مصرفی دارد،

روستاهای میناب، یشاگرد، بندر لنگه و اطراف آن از مناطق مهم بافت حصیر است که اکثر کار آن توسط زنان و دختران منطقه صورت می گیرد. مواد اولیه مورد مصرف عبارت است از برگ درخت خرما(پیش مُغ) و ضایعات درخت خرما و گیاهی به نام “مور. حصیر بافان میناب در روستاهای بهمنی، چلو، نصیرابی، محمودی و قاسم آباد ساکن هستند.

جادوی رنگ ها در لباس بندری ها

یکی از ابزارهایی شناخت فرهنگ، لباس یا تن پوش است . ابزاری که نشانه گر فرهنگ و تمدن آن جامعه است؛ آنچه لباس و یا تن پوش زنان هرمزگان را زیبایی می بخشد نقش و طرح و رنگ است و پیراهن زنان هرمزگانی گاه بلند تا مچ پا و گاه تا زیر زانو میرسد که این مسئله از هر منطقه به منطقه ای دیگر متفاوت است.

موضوع حائز اهمیت در لباس زنان هرمزگان نوع پارچه و رنگ ان است که جنس پارچه هایی که برای پیراهن های زنانه انتخاب می شود به علت گرمای هوا معمولا سبک و نازک است تا جریان هوا را به راحتی از میان آن عبور دهد همچنین در انتخاب رنگ لباس از رنگ هایی مانند آبی بنفش صورتی و سبز بیشتر استفاده می شد.

چادر بندری یکی از زیباترین چادرها در سراسر کشور محسوب می شود.طرح رنگ و نوع پارچه منحصر بفرد این چادر زیبایی خاصی را برای انها به وجود آورده است.

بیشتر چادرها به رنگ های قهوه ای خردلی ،خاکستری مایل به آبی است که اغلب انها از کشورهای عربی، هند و پاکستان وارد ایران می شود. شلوار بانوان در تمام نواحی استان هرمزگان شکل و آرایشی همانند دارد اما تزئینات دمپای شلوارها بسته به سلیقه محلی و نه شرایط آب و هوایی متفاوت است.

شلوارهای هرمزگان دارای دمپای تنگ تا زانو میباشد و در ناحیه کمر و پایین گشاد می شود و قسمت مچ پا به سمت داخل را بوسیله زیپ یا دکمه می بیندند.

در پوشاک بانوان هرمزگان ملحقاتی وجود دارد که علاوه بر جنبه تزئینی جنبه کاربردی نیز دارد از مهمترین این ملحقات برقع است که نوعی حجاب نیز محسوب می شود و اغلب زنان ساحل نشین قشم ،بندرلنگه، جاسک و بندرعباس از آن استفاده می کنند و در مناطقی مانند رودان، حاجی آباد و بستک دیده نمی شود.