درسی که باید ازفاجعه قطع تک نخل کنارک بگیریم

نویسنده : هما حاصلی

در روزهای اخیر خبر قطع تک درخت نخل ساحل کنارک در فضای مجازی و رسانه ها بغض و حسرت بسیاری به پا کرد و دل گردشگران و دوستداران محیط زیست را بدجوری سوزاند. مصیبت کمی هم نبود ؛ مرگ نخلی 40 ساله و برند ساحل درک ؛ میراثی ملی که طبیعت چهار اقلیم ایران آن را به داشته های سرزمین ما اعطا کرده بود.

ساحل درک محل تلاقی کویر و دریاست و در سالهای اخیر با مطرح شدن جاذبه های این منطقه پای گردشگران زیادی به آنجا باز و رونق  اقتصاد  گردشگری را برای بومی ها رقم زده است .

گرچه با کمک جامعه محلی به سرعت نخل دیگری جایگزین آن شد اما نکته ای قابل تامل و درس بزرگی پشت این ماجراست.

هرچند این امر دلیل موجهی برای رقم زدن  فاجعه قطع نخل از سوی خاطیان نیست و تنها اندیشه ای پریشان می تواند تلافی خشم خود را بر سر طبیعت خدادادی و بی مثال خالی کند اما این رخداد تلخ مجالی است برای تامل به این مهم که «گردشگری مسئولانه » و آموزش آن به افراد علاقمند به گردش موضوعی بسیار مهم در توسعه گردشگری پایدار است

یوسف مصلحی مدیر میراث فرهنگی شهرستان کنارک می گوید :« یکی از دلایل قطع تک درخت این است که گردشگران به آداب و رسوم آن مناطق توجهی نمی کنند مثلا در این منطقه حجاب رعایت می شود و اگر گردشگری بدون حجاب و با شکل غیر عرف به اینجا سفر کند مردم خوششان نمی آید و توقع دارند که گردشگران به فرهنگ محلی احترام بگذارند.  گردشگران یا آموزش ندیدند یا درک ندارند و یا می خواهند راحت باشند. نتیجتا یکی از دلایل قطع تک درخت عدم احترام گردشگران به فرهنگ محلی است.»

هرچند این امر دلیل موجهی برای رقم زدن  فاجعه قطع نخل از سوی خاطیان نیست و تنها اندیشه ای پریشان می تواند تلافی خشم خود را بر سر طبیعت خدادادی و بی مثال خالی کند اما این رخداد تلخ مجالی است برای تامل به این مهم که «گردشگری مسئولانه » و آموزش آن به افراد علاقمند به گردش موضوعی بسیار مهم در توسعه گردشگری پایدار است.

در واقع گردشگری مسئولانه نوع خاصی از گردشگری نیست، بلکه مسئولیتی فرهنگی – اجتماعی است که گردشگر برای ایجاد تأثیر مثبت و ماندگار بر روی محیط‌زیست، اقتصاد و فرهنگ جامعه میزبان تلاش می‌کند از این روهرچه گردشگری آگاهانه‌تر و مسئولانه‌ترباشد گردشگری پایدارتر خواهد شد تا جایی که حتی معایب و مشکلات ناشی توسعه‌نیافتگی در جامعه محلی به حداقل می‌رسد و به بهتر شدن محیط میزبان کمک می‌کند.

برخی افراد با قرارگرفتن در محیط های خاص جوگیر شده و به اعمال احساسی و دور از شان و عرف منطقه ای که مهمان آنجا هستند رفتار می کنند یا آنکه  برخی به کل با رسوم وطرزفکر و زندگی محلی ها موافق نیستند در هر دو صورت گردشگر مسئول آگاه است که باید به فرهنگ های مختلف احترام بگذارد کما اینکه همین تنوع فرهنگی خود جاذبه فرهنگی کشور ماست و با از بین رفتن آن بخشی از میراث ناملموس ما از بین خواهد رفت. اگر فرهنگ بومی برای گردشگر نامطلوب و آزاردهنده است اصراری به ماندن ندارد و بهتر است به جای بی احترامی و طغیان محل را ترک کند

گردشگری مسئولانه فقط نریختن زباله، ایجاد آلوگی برای آب، خاک، هوا و محیط زیست انسانی نیست بلکه یک گردشگر علاوه بر این موارد باید نسبت به حفظ احترام به سنت‌ها و آداب و سنت‌های جوامع محلی احساس مسئولیت کنند.

برخی افراد با قرارگرفتن در محیط های خاص جوگیر شده و به اعمال احساسی و دور از شان و عرف منطقه ای که مهمان آنجا هستند رفتار می کنند یا آنکه  برخی به کل با رسوم وطرزفکر و زندگی محلی ها موافق نیستند در هر دو صورت گردشگر مسئول آگاه است که باید به فرهنگ های مختلف احترام بگذارد کما اینکه همین تنوع فرهنگی خود جاذبه فرهنگی کشور ماست و با از بین رفتن آن بخشی از میراث ناملموس ما از بین خواهد رفت. اگر فرهنگ بومی برای گردشگر نامطلوب و آزاردهنده است اصراری به ماندن ندارد و بهتر است به جای بی احترامی و طغیان محل را ترک کند.

نوروز فصل ایرانگردی است  و در نوروز امسال به دلیل شرایط خاص اقتصادی و کرونایی گردشگران بیشتر به سمت طبیعتگردی و مناطق روستایی میل دارند. از این رو به گردشگران نوروزی توصیه اکید می شود که گردشگری مسئولانه را سرلوحه خود قرار داده  وبا احترام به فرهنگ و رسوم جوامع محلی که به مناطقشان سفر می کنند خاطره ای خوش برای خود و پایداری گردشگری رابرای میزبان رقم بزنند. شایسته است که متولیان گردشگری نیز در جوامع میزبان با تهیه بروشورو نصب بنر با احترام و صبوری  اصل مهم «احترام به فرهنگ بومی » را به گردشگران یادآوری کنند .