شهری که مردمانش خاک را به هنر کیمیا کنند

شب گذشته در برنامه «عصر جدید» گروهی از کودکان و نوجوان سفالگر اهل شهر لاله جین  هنرنمایی کردند. پخش این برنامه از رسانه ملی کاری است قابل تحسین ،چراکه گامی است در جهت معرفی شهری هنرپرور با آوازه جهانی که در شمال همدان می درخشد. خطه ای که  مردمانش با سفالگری آمیخته اند و عنوان «شهر جهانی سفال» راکسب کرده است.

توریسم آنلاین: شاید تا به حال اسم لاله جین را نشنیده باشید اما اگرکاسه‌ها و گلدان‌هایی با رنگ لعاب آبی فیروزه‌ای و لاجوردی همدان را دیده اید بدانید که اینها هنر دست مردمان شهری است که سفالگری با آن ها عجین شده است.

لاله جین کجاست؟

در ۲۶ کیلومتری شمال همدان در شهرستان بهار بخش لالجین، شهر لاله جین قرار دارد. با توجه به آثاری که از تنور، چاه، خشت و سفال و همچنین سنگ‌های قبر در این منطقه بدست آمده است، قدمت این شهر فراتر از سده پنجم گزارش شده است. هنر سفالگری، هنری قدیمی است و به زمان‌های دوری که انسان‌ها به یکجا نشینی روی آورده بودند، باز می‌گردد. آنها برای جلوگیری از فساد مواد غذایی از ظروف سفالی بهره می‌بردند. اولین چرخ‌های سفالگری در شوش و تپه سیلک (در نزدیکی لاله جین) کشف شده است.

سفال گری در خون  اهالی لاله جین است

بی شک در صنایع دستی استان همدان کاسه‌ها و گلدان‌هایی با رنگ لعاب آبی فیروزه‌ای و لاجوردی مشاهده کرده‌اید. این سفالینه‌ها کار دست سفالگرانی است که با استفاده از چرخ سفالگری تولید شده و در کوره‌ها پخته می‌شود. البته سفالگران این منطقه در تولید محصولات بدون استفاده از چرخ هم خبره هستند. ظروف تزئینی، انواع تندیس‌ها، ظروف لعابدار میناکاری شده، ظروف لعابدار بدون نقاشی، گلدان‌های سفالی ساده با تک خال‌های رنگی و ترکیب سفال با چرم، پارچه و چوب همگی از آثار هنری لاله جین شمرده می‌شود. بازار فروش صنایع دستی در جای جای این شهر به چشم می‌خورد و به آدرس و فروشگاه خاصی محدود نمی‌شود.

لاله جین به چه معناست؟

در مورد وجه تسمیه نام لالِجینْ داستان‌های متفاوتی وجود دارد. مردم شهر لالجین نام شهر خود را با زبان ترکی آذری «لَلین» می‌گویند. هرچند این کلمه در لهجه متفاوت مردم شهرستان بهار «لالون» تلفظ می شود. برخی لاله جین را سرزمین ترکان لاچین می‌دانند. آنها بر این امر اعتقاد دارند که لالجین در واقع از «لاچین» آمده است. برخی معتقد هستند این شهر بنا بر نامگذاری شهرهای دیگر استان همدان از پسوند «جین» به معنای مکان بهره برده است و لاله جین به معنای «آبادی لاله‌ها» خواهد بود. اما گروه سوم اعتقاد جالبی دارند. آنها هنر سفالگری خود را از سفالگران چینی می‌دانند. آنها بر این باورند که در زمان لشکرکشی چنگیزخان مغول، عده‌ای از اهالی این شهر به چین فرستاده می‌شوند و پس از آموزش سفالگری بازمی‌گردند و از آن پس «لاله چین» نامیده می‌شوند.

کسب و کار مردم لاله جین

مردم این شهر همگی در کارگاه‌های سفالگری سنتی، مدرن، کارگاه‌های خانگی و کارخانه‌های کاشی و سرامیک سازی مشغول فعالیت هستند. داشتن شغل‌های دیگری مثل معلمی و کارمندی و … شغل دوم آنها محسوب می‌شود. در شهر لاله جین دو رودخانه با نام‌های قوری چای و یکه چای جریان دارد. این شهر آب‌های زیرزمینی بسیاری دارد و ساکنان آن با حفر چاه و ایجاد موتورهای آب وضعیت کشاورزی مساعدی دارند. کشاورزی شغل دسته‌ی دیگری از مردم منطقه است که به سفالگری اشتغال ندارند. آنها با کشت انگور یاقوتی، جو، چغندر لبویی، سیب‌زمینی و گندم بنفش روزگار می‌گذرانند.

دیزی سفالی

استفاده از ظروف دیزی سفالی لعابدار در رستوران‌های سنتی و دیزی پزی‌های سراسر ایران بسیار محبوب است. لاله جین غذاهای خوشمزه دیگری مثل آش کاچی، آش جو و آماج نیز دارد.

این شهر در بیشتر روزهای سال، سرد و دارای یخبندان است. بهترین زمان سفر به آن فصل بهار و تابستان از اواسط خرداد تا اوایل مهرماه است.