10 مقصد خاص برای سفر در تاسوعا و عاشورا

 اگر می‌خواهید در این روزهای عزاداری، آیین‌ها و مراسمی متفاوت از شهر و منطقه خود تجربه کنید، می‌توانید در این گزارش با ما همراه شوید.

توریسم آنلاین: نخل‌گردانی، تشت‌گذاری، دسته‌های شاخسی‌واخسی، تعزیه، گِل‌مالی و…تنها بخشی از جلوه‌ها و مراسم عزاداری است که مردم شهرهای مختلف ایران در این روزها و شب‌های عزای سید و سالار شهیدان انجام می‌دهند؛ اگر می‌خواهید در این روزهای عزاداری، آیین‌ها و مراسمی متفاوت از شهر و منطقه خود تجربه کنید، می‌توانید در این گزارش با ما همراه شوید.

شاید برای بسیاری فکر اینکه این روزها بار و بندیل سفر را ببندند و راهی شهری شوند کمی به نظر نامعمول برسد.این افراد یا درگیر برگزاری مراسم محرم هستند یا آنقدر به آیین‌ها و مراسم محله و شهر خود خو گرفته‌اند که شاید تصور اینکه بتوان در سفر به شهری دیگر ضمن شرکت در عزاداری با آیین‌ها و مراسم ویژه آنجا هم آشنا شد، برای آنها دشوار و دور از ذهن باشد.

 شاید عزم سفر کردید و خواستید ضمن شرکت در نوع متفاوتی از عزاداری حسینی بر اندوخته ایرانگردی خود هم بیفزایید. آیین‌ها و مراسم محرم در ایران آن اندازه تنوع و گستردگی دارند که شاید به جرات بتوان گفت ‌ حتی در یک استان یا منطقه و گاه یک شهر با وجود همانندی‌ها و اشتراک‌های فرهنگی، گاه تمایزها و تفاوت‌های آشکاری در ساختار و شیوه اجرای این مراسم به چشم می‌خورد. دلیل این امر به پیشینه فرهنگی و تاریخی و همچنین شرایط اقلیمی و جغرافیایی آن منطقه بر‌می‌گردد.

به نظر مردم‌شناسان و پژوهشگران فرهنگ مردم اندکی پس از واقعه عاشورا ایرانیان در جای جای نقاط ایران با الگو‌برداری از آیین‌ها و باورهای فرهنگی خود به باز‌آفرینی این واقعه در قالب آیین‌های ویژه‌‌ای پرداختند.

بررسی پراکندگی آیین‌های عاشورایی نیازمند نگارش چندین جلد کتاب مفصل است. در گزارش پیش‌رو تلاش کردیم تا با معرفی برخی از این آیین‌های عاشورایی در گوشه و کنار کشور، چشم‌اندازی از تنوع و گستردگی آنها را در برابر دیدگان شما قرار دهیم.‌

گرگان /از توغ گردانی تا دسته چوبی

در شهر گرگان تکیه، کانون برپایی آیین‌های محرم است. با این تفاوت که در این شهر هر محله تکیه‌های خاص خود را دارد. بنابراین اگر در این روزها به گرگان سفر کردید، حتما سری به محله‌های قدیمی آن از جمله: سرپیر، سبزمشهد، میدان، درب نو، دباغان، میخچه‌گران، نعلبندان و سرچشمه بزنید و از نزدیک با چگونگی مراسمی متفاوت از نقاط دیگر ایران آشنا شوید.

بافت قدیم گرگان که هنوز چندان پای ساخت و سازهای مدرن به آن باز نشده از چندین محله قدیمی تشکیل شده است. دور تا دور این محله‌ها که عموما سقف خانه‌های‌شان سفالی است، تکیه‌هایی قرار گرفته‌اند که بیش از یک قرن پیش صاحبان‌شان آنها را وقف امام حسین کرده‌اند.

بنا بر وصیت واقف درآمد حاصل از این تکیه‌ها که در طول سال- به جز روزهای محرم- محل کسب و کار هستند، صرف پخت شام در 10 شب محرم برای عزاداران حسینی می‌شود. این شام که غالبا پلو مرغ به همراه بورانی و خوراک محلی به نام «‌ساک» است، در همان محله پخته و آماده می‌شود و هر شب به تعداد عزادارانی که در تکیه‌ها هستند در میان آنها توزیع می‌شود.

با اینکه هر یک از این تکیه‌ها متولی دارند اما ورود همه به این تکیه‌ها آزاد است و نکته دیگر اینکه هیچ کس نباید غذای امام حسین(ع) را از تکیه بیرون ببرد و باید همان جا آن را تناول کنند.

آماده‌سازی تکیه‌ها با مراسم ویژه‌ای همراه است.از چند روز پیش از محرم تکیه‌ها سیاه‌پوش می‌شوند و سپس در روز پنجم محرم در مراسمی که به «توغ گردانی» مشهور است، توغ‌های بزرگ و کوچکی را که با پارچه‌های سبز آراسته شده‌اند در محله به حرکت در می‌آورند و آنها را در چند تکیه نصب می‌کنند.

در شب دوازدهم در برخی از محله‌های گرگان دسته‌ای به نام «دسته چوبی» راه می‌افتد.در این دسته که عزاداران در حالت دو هستند، چوب‌هایی را در دست دارند.

در میان مردم محلی این‌گونه معروف شده که این دسته یادآور زمانی است که مردم گرگان به خونخواهی از امام شهیدشان چوب به دست به سمت کربلا به راه افتادند.

همچنین در شب عاشورا در همین محله‌ها رسم دیگری رواج دارد. در این شب صاحبان خانه‌هایی که نذر دارند در خانه‌های خود را باز می‌گذارند. در برخی از این خانه‌ها منبری را با شمع تزئین می‌کنند. هر کسی که به خانه وارد می‌شود می‌تواند شمعی در آنجا روشن کند. ورود برای همه آزاد است و از عزاداران با شامی که از پیش در آن خانه پخته و آماده شده، پذیرایی می‌شود.

یزد/ درخت جاوید

تفاوت آب و هوایی در ایران بر آیین‌ها و مراسم محرم نیز تاثیر گذاشته است. از جمله این تاثیرات می‌توان از «آیین نخل‌گردانی» نام برد.

اگر علاقه‌مند به دیدن این مراسم هستید باید مناطق مرکزی، کویری و حاشیه‌های کویر را انتخاب کنید؛ یعنی از جنوب خراسان تا سمنان، دامغان، خمین، نواحی قم، کاشان، ابیانه، خور و بیابانک، زواره، اردستان، نائین و… بی‌تردید شاخص‌ترین این مراسم در یزد انجام می‌شود.در یزد و روستاهای پیرامون آن درختانی را برای این کار نذر می‌کنند.پس از اینکه درخت کهنسال شد از شاخ‌های آن برای نخل‌گردانی استفاده می‌شود. هر محله در یزد دارای نخل ویژه خود است.نخل‌های هر محله به نوعی نماد هویت آن محله به شمار می‌روند.نخل‌ها با همیاری مردم محلی ساخته می‌شود.بزرگ‌ترین نخل ایران در میدان امیر چخماق یزد قرار دارد. با وجود ارزش تاریخی و همچنین احترام خاصی که مردم برای این نخل قائل هستند، شنیده شده که متاسفانه در سال‌های اخیر به دلیل برخی بی‌توجهی‌ها به آن آسیب‌هایی وارد شده است.

در هر حال، نخل را به شکل تابوت در می‌آورند و آن را تزئین می‌کنند.گاه زرتشتیان یزد هم در ساختن نخل‌ها، همکاری دارند. آنها امام را همسر شهربانوی ایرانی می‌دانند و به همین دلیل، نسبت به او ارادت ویژه‌ای قائل هستند.این نکته را هم بیفزاییم که جابه‌جا کردن نخل‌های بزرگی چون نخل میدان امیرچخماق به ویژه پس از تزئین که چندین تُن وزن پیدا می‌کنند، بسیار دشوار است و برای بلند کردن هر یک به زور ده‌ها نفر نیاز است.حمل نخل همراه با حرکت دسته انجام می‌شود و مردم در مراسم به آن ادای احترام می‌کنند.

آران و بیدگل/ بازآفرینی واقعه

از شهرهایی که پیشینه مراسم عزاداری آن به چند قرن پیش بر می‌گردد، شهرستان آران و بیدگل کاشان است.تاریخ حسینیه‌های موجود در این شهر را به دوران قاجار و صفویه نسبت می‌دهند.

در این شهر هر یک از محله‌های قدیمی دسته و هیاتی را به نام یکی از شهیدان کربلا تشکیل می‌دهد. به گفته سید احمد وکیلیان؛ پژوهشگر فرهنگ عامه؛ یک هفته مانده به محرم افرادی به نام «چاووش» پرچم کوچکی از جنس نی در دست می‌گیرند و با اسب در کوچه‌ها و گذرگاه‌های عمومی به حرکت در می‌آیند و با خواندن سروده‌هایی مردم را از فرا رسیدن محرم آگاه می‌سازند.با شنیدن صدای چاووش مردم کم‌کم تکیه‌ها و حسینیه‌ها را سیاه‌پوش می‌کنند.

در میان روستاهای آران و بیدگل، نوش‌آباد آیین‌های ویژه‌ای در روزهای محرم دارد. در این مراسم افزون بر سقاخوانی، تعزیه‌خوانی، چاووش‌خوانی، واقعه کربلا؛ یعنی از هنگام ورود کاروان امام به کربلا تا بازگشت کاروان اسیران و مراسم دفن شهیدان کربلا توسط قبیله بنی اسد بازسازی می‌شود. مجموع این آیین‌ها از 18 ذی‌الحجه تا 12 محرم در این روستا برگزار می‌شود.

خرم‌آباد /آتش و گِل

یکی از ویژگی‌هایی که در آیین‌های گوناگون محرم در سراسر ایران به چشم می‌خورد، وجود عناصر طبیعی مثل آب، خاک، آتش و درخت در آنهاست.

هر یک از این عناصر معنای خاصی از واقعه عاشورا را در ذهن عزاداران نقش می‌زنند.در خرم‌آباد آیین ویژه‌ای از گذشته رواج پیدا کرده که به آن «گل مالی» می‌گویند.مردم خرم آباد از چند روز پیش از عاشورا خود را برای انجام این مراسم آماده می‌سازند.

به این معنا که از روز هفتم محرم که در اصطلاح محلی به آن «روز تراش عباس» می‌گویند، عزاداران به حمام می‌روند و پس از نظافت لباس تمیز بر تن می‌کنند.مرحله دوم این آیین جالب گردآوری هیزم است.به این شکل که عزاداران در کوچه‌های شهر راه می‌افتند و از مردمی که نذر دارند هیزم می‌گیرند. قرار است با این هیزم‌ها در روز عاشورا آتش بیافروزند.

در روز تاسوعا در چندین نقطه شهر، مقدار زیادی خاک رس را در جلوی خیمه‌ها و تکیه‌های شهر می‌ریزند. مرحله پایانی این مراسم در روز عاشورا انجام می‌شود؛ یعنی تل‌های کوچک خاک را با گلاب آمیخته و با آن گل مراسم را فراهم می‌آورند. پیش از گل مالی، عزاداران با نوای سوزناک سرنا و دهل موسوم به «چمریونه» دسته‌های عزاداری را شکل می‌دهند.

آنگاه عزاداران به گل مالی خود می‌پردازند. حتی عده‌ای برای اینکه خوب گل مالی شوند ‌ روی گل‌ها غلت می‌زنند.پس از گل مالی، گرداگرد آتشی که روشن کرده‌اند می‌ایستند و ضمن خشک شدن گل‌ها و محفوظ ماندن از سرما، سرگرم سینه‌زنی می‌شوند. مردم خرم‌آباد می‌گویند که ملائک در صحرای کربلا، در عزای شهادت امام حسین(ع)، خود را به خاک و خون کشیدند و همچنان تا قیامت در عزای واقعه کربلا، خاک آلوده‌اند.

اگر می‌خواهید این مراسم را در خرم‌آباد ببینید بهتر است به محله‌های قدیمی آن چون: پشت بازار و درب دلاکان بروید. هیات‌های سینه‌زنی این قسمت‌های شهر از قدیمی‌ترین هیات‌های خرم‌آباد هستند.روش سینه‌زنی در ‌خرم آباد به این شیوه است که اول می‌نشینند و با یک دست سینه می‌زنند و سپس با فریاد نوحه‌خوان سرپا می‌ایستند. مراسم روز عاشورا در خرم‌آباد با آیین «توغ اشگس» به پایان می‌رسد.

در ظهر عاشورا به نشانه به زمین افتادن حضرت عباس(ع) قسمت‌های گوناگون این توغ را از هم جدا می‌کنند. به این کار شکستن توغ یا به گویش محلی‌ توغ اشگس می‌گویند.

اردبیل/ آب زندگی

بسته شدن آب بر امام حسین(ع) و یارانش، تشنگی لشکریان اردوگاه حسینی و جانفشانی حضرت عباس(ع) برای رساندن آب به تشنگان، در فرهنگ مردم ایران بازتاب داشته است.

اگر می‌خواهید شاهد مراسمی با نقش آفرینی آب باشید حتما به اردبیل سفر کنید. اردبیل دارای چندین محله قدیمی است. آیین تشت‌گذاری در چند روز مانده به محرم؛ یعنی از روز 26 تا 29 ذی‌الحجه به نوبت در مسجدهای معروف اردبیل انجام می‌شود.در هر یک از این مسجدها چندین تشت بزرگ مسی قرار دارد که عزاداران آنها را چند بار روی دست دور مسجد می‌گردانند و سپس آن را با آب زلال پر می‌کنند و از آنها حاجت می‌طلبند.

گاهی هم تشت‌ها در خانه‌هایی که صاحب آن نذر کرده قرار دارند.در چنین مواقعی دسته عزاداران پس از رفتن به آن خانه و برداشتن تشت به سوی مسجد به راه می‌افتند.همچنین عده‌ای در خانه‌های خود تشت‌هایی را قرار می‌دهند و دور تا دور آنها را با پارچه‌های سیاه می‌پوشانند.در روز عاشورا پس از نماز مغرب و عشاء زنان و دختران به این خانه‌ها می‌آیند و پس از خواندن فاتحه و فرستادن نفرین بر یزید و شمر و معاویه از خداوند حاجت می‌خواهند.

یکی دیگر از مراسمی که در اردبیل و همچنین در برخی دیگر از شهرهای آذربایجان برگزار می‌شود، آیین «شاخسی» (شاه حسین) است که امروزه تغییرات زیادی کرده است.‌

آیین شاخسی، واخسی، بنا بر سنت دیرینه همه ساله از 10 روز مانده به محرم آغاز می‌شود. شرکت کنندگان در این مراسم به ویژه جوانان و مردان در میدان شهر و روستا دور هم جمع می‌شوند و با به دست گرفتن چوب دستی به‌عنوان نمادی از شمشیر در دست راست، صف دایره‌واری می‌بندند و دست چپ خود را از پشت بر کمر نفر سمت چپ خود می‌گیرند و یک صدا شاخسی و واخسی گویان عزاداری می‌کنند.

زنجان /شکوه سوگ

یکی از شهرهایی که تکیه نقش برجسته‌ای در عزاداری آن دارد، زنجان است. هر ساله در روز هشتم محرم دسته‌ای بزرگ از عزاداران در این تکیه تشکیل می‌شود.

آمارها می‌گویند که هر ساله بیش از 200 هزار عزادار امام حسین در این حسینیه گرد می‌آیند و در سوگ امام حسین به عزاداری می‌پردازند.برخی این مراسم را بزرگ‌ترین مراسم سینه‌زنی محرم می‌دانند.بد نیست بدانید که دسته عزاداری حسینیه اعظم زنجان در 15 دی ماه سال 1387 در فهرست میراث معنوی کشور به ثبت رسید.

به هر حال اگر پای‌تان در این روزها به زنجان رسید حتما سراغ این حسینیه را بگیرید تا شاهد یکی از عزاداری‌های باشکوه حسینی باشید. این تکیه در سراسر استان زنجان محوریت خاصی دارد.به همین دلیل در روز هشتم محرم مردم از روستاها و شهرهای پیرامون زنجان برای شرکت در این مراسم می‌‌آیند.

پیشینه این مراسم به دوران قاجاریه بر‌می‌گردد. گویا در زمان‌های گذشته این مراسم در روزهای ششم، هشتم و دهم محرم برگزار می‌شد، اما امروزه تنها در روز هشتم محرم برپا می‌شود.در نحوه اجرای این مراسم هم تغییراتی به مرور زمان رخ داده‌است.

در قدیم که تکیه کوچک‌تر بود،عزاداران حسینی نخست از تکیه راهی امامزاده ابراهیم می‌شدند و سپس به تکیه باز‌می‌گشتند، اما امروزه دسته عزاداران از حسینیه وارد خیابان فردوسی و سپس انقلاب این شهر شده و از آنجا به سمت امامزاده می‌روند و پس از عرض تسلیت به امامزاده به سمت حسینیه بر‌می‌گردند.یکی از بخش‌های مهم این مراسم نذرهای آن است.

گفته‌ می‌شود که پس از مراسم منا در حج، حسینیه اعظم دومین قربانگاه مسلمانان جهان است.البته گوشت حاصل از قربانی‌ها در میان مردم زنجان و روستاهای پیرامون تقسیم می‌شود.مداحی‌ها و نوحه‌هایی که در این مراسم خوانده‌می‌شود به دو زبان فارسی و ترکی است.

فسا /درخشش نشانه‌ها

علامت‌ها و نشانه‌های فراوانی در حین عزاداری حسینی به دست عزاداران در نقاط گوناگون ایران حمل می‌شود.یکی از این علامت‌ها «طبق» است که بیشتر در استان فارس معمول است.

در میان شهرهای استان فارس فسا در برگزاری آیین طبق‌گردانی پیشگام شهرهای دیگر این استان است.در فسا مردم طبق‌های چوبی را با تمثال شهدای کربلا و بزرگان دین می‌آرایند و آن را با پر طاووس و مهتابی‌های بزرگ و کوچک می‌آرایند.از آنجایی که این طبق‌ها بزرگ و سنگین هستند نیاز به چندین آدم زورمند است تا آنها را از روی زمین بر‌دارند و بر دست حمل کنند.کسانی را که به این کار می‌پردازند طبق‌کش می‌گویند.

در فسا طبق‌کشی از شب تاسوعا در محله‌های قدیمی شهر آغاز می‌شود.در این شب همه طبق‌های شهر را گرد هم می‌آورند و به همراه علم‌ها به زیارت امامزاده شهر می‌برند.در روز و شب تاسوعا و عاشورا طبق‌ها را در میان جمعیت عزادار می‌برند. در شب این طبق‌ها اکثرا به برق وصل هستند.

این کار به طبق‌ها جلوه ویژه‌ای می‌دهد.هر صد قدمی که طبق‌کش‌ها بر‌می‌دارند،یک بار دور خود می‌چرخند. در شیراز هم این رسم برگزار می‌شود.طبق‌هایی‌که در دسته‌های عزاداری در شیراز حمل می‌شوند بسیار مجلل و باشکوه هستند.این طبق‌ها غالبا در چند ردیف همچون برجی آذین‌بندی می‌شوند.به همین دلیل آنها را با وسایل نقلیه جابجا می‌کنند.

خوانسار/تعزیه حرفه‌ای

در میان شهرهای اصفهان، آیین‌ها و مراسمی که در خوانسار برگزار می‌شود، متمایز از نقاط دیگر این استان است.در آغاز محرم عده‌ای سیاه‌پوش در کوچه‌ها و خیابان‌های شهر، فرارسیدن محرم را به مردم اطلاع می‌دهند.

پس از آن شهر به تدریج سیاه‌پوش می‌شود و از روز ششم محرم خوانسار به طور کامل حالت عزا به خود می‌گیرد.نوحه‌هایی که در حین سینه‌زنی در خوانسار خوانده‌می‌شوند،بسیار سوزناک است. از جمله آیین‌هایی که در این شهر در دهه نخست محرم برگزار می‌شود،حرکت دادن دسته‌های شترسوار و اسب‌سوار است.

این مراسم که بازآفرینی کاروان اهل بیت امام به شمار می‌آید،با صدای شیپور جنگ و نقاره در میان جمعیت عزادار همراه می‌شود.در خوانسار معمولا عزاداران حسینی در دسته‌هایی که تشکیل می‌دهند با پای برهنه و به نشانه عزا بر پیشانی خود گل می‌مالند. در آغاز و پایان هیات هم عموما علم‌های رنگی حرکت داده‌می‌شوند.

در میان آیین‌های محرم در خوانسار تعزیه جایگاه ویژه‌ای دارد.اگر می‌خواهید تعزیه‌های حرفه‌ای ببینید به پایتخت تعزیه جهان؛ خوانسار سفر کنید. البته این نمایش آیینی در دیگر شهرهای اصفهان هم رواج بسزایی دارد.

عموم این تعزیه‌ها بعداز ظهرها در نقاط گوناگون خوانسار برگزار می‌شود. برپایی تعزیه حتی تا ماه صفر هم ادامه دارد. در این میان، روستای قودجان خوانسار در برگزاری این نمایش آیینی پیشگام دیگر نقاط خوانسار است.

حسینیه حضرت ابوالفضل (ع)روستای قودجان همه ساله از اربعین حسینی ۲۰صفرتا ۲۸صفر پذیرای علاقه مندان به تعزیه است. اجرای ۱۸ مجلس تعزیه در 9 روز هر ساله تماشاگران زیادی را از سراسر کشور به روستای قودجان می‌کشاند.

تاریخچه اجرای تعزیه در حسینیه این روستا به ۲۵۰تا ۳۰۰سال پیش برمی‌گردد.می‌توان گفت که بهترین تعزیه‌‌خوان‌های ایران از نقاط مختلف کشور گلچین می‌شوند و برای اجرای مراسم به این روستا می‌آیند.

گیلان / از کرنانوازی تا چهل منبر

در شهرهای گوناگون استان گیلان در روزهای به ویژه تاسوعا و عاشورا مراسم و آیین‌های ویژه‌ای در سوگ امام حسین و یارانش برگزار می‌شود.

یکی از این آیین‌ها که قدمت زیادی در تاریخ این سرزمین دارد، کرنا‌نوازی است.البته کرنا‌نوازی در مازندران، خراسان و فارس هم رواج دارد، اما شور و حال آن در گیلان به ویژه در آستانه اشرفیه، کلاچای و رحیم‌آباد و چند جای دیگر بیشتر است.کرنا‌نوازی به شیوه دسته‌جمعی و عموما در گروه‌های 10 نفره انجام ‌می‌شود.از دید ساز‌شناسی کرنا در گیلان بدون زبانه و سوراخ است.بدنه این ساز به سه متر و 60 سانتیمتر می‌رسد و قسمت سر آن خمیده و به شکل عصاست.

اگر به گیلان رفتید حتما سری به ماسوله بزنید؛ زیرا این روستا در کنار زیبایی ظاهری خود در روزهای محرم آیین‌های ویژه‌ای را تدارک می‌بیند.

علم‌بندی یا به زبان مردم ماسوله؛ «توغ‌بندی»- که آن را می‌توان با مراسم مشابه‌ای که در گرگان برگزار می‌شود، مقایسه کرد- یکی از جاذبه‌های ویژه این روستا در روزهای محرم است.

همچنین در انزلی در روز سوم شهادت امام دسته‌ای به نام دسته بنی اسد به راه می‌افتد.بنا به روایت‌ها بنی اسد قومی بود که روز سوم شهادت امام و یارانش به قتلگاه کربلا رفتند و پیکرهای شهیدان را دفن کردند.در هر حال این دسته به یاد عمل این قوم صورت می‌گیرد.در این دسته عزاداران جامه‌های بلند سفید بر تن و بیل و کلنگ بر دوش دارند و گویی برای دفن پیکرهای پاک شهیدان کربلا می‌روند.

حالا که به انزلی آمدید، می‌توانید به سمت شرق گیلان برانید و در مراسم ویژه محرم در لاهیجان هم شرکت کنید.آیین کرپ‌زنی که عبارت است از به هم کوبیدن دو تکه چوب به همراه مرثیه خاصی که توسط مرثیه‌خوان خوانده‌می‌شود، از جاذبه‌های جالب این شهر در روزهای محرم است.

در میان آیین‌های عزاداری لاهیجان «چهل منبر» جایگاه ویژه‌ای دارد.این مراسم در شب عاشورا و پیش از به راه افتادن سوگواران در همه محله‌های لاهیجان برپا می‌شود.در این مراسم مردم منبرهایی را از خانه بیرون می‌آورند و در کنار خانه قرار می‌دهند.آنگاه تشتی را تا نیمه از گل پر می‌کنند و روی منبر می‌گذارند و مقداری هم برنج در ظرفی دیگر در کنار آن قرار می‌دهند.

هنگام غروب مردمی که حاجت دارند با شمع‌های روشن در دستان خود از کنار این منبرها می‌گذرند و شمع می‌افروزند و در تشت پر از گل فرو می‌کنند.بعد کمی از برنجی را که در ظرف کنار تشت پر از گل گذاشته‌شده بر می‌دارند و به نیت برکت سفره‌شان با برنج خود می‌پزند.

مازندران / زنانه‌های عاشورایی

اگر قصد سفر به خطه مازندران را دارید با خبر باشید که به منطقه‌ای می‌روید که مراسم شبیه‌خوانی با واقعه کربلا در بیشتر شهرها و روستاهای آن در این روزها برگزار می‌شود.

گذشته از این بیشتر آیین‌ها و مراسم دیگری که در روزهای محرم در نقاط گوناگون این استان برگزار می‌شوند،با استان همسایه آن، گیلان تقریبا یکسان است.

از جمله این آیین‌های مشترک می‌توان از کرپ(ب)‌زنی- که پیش‌تر در لاهیجان به آن اشاره شد- علم‌گردانی،منبرکشی یاد کرد.البته آیین کرب‌زنی امروزه در مازندران کم‌رنگ شده‌است.

در این میان تعزیه تلاونگ(تعزیه خروس) از جمله آیین‌های عاشورایی است که از روزگاران گذشته سینه به سینه در نقاط گوناگون این خطه سرسبز کشورمان برگزار می‌شد.

مراسم منبرکشی در مازندران از رسم‌های زنانه عاشورایی است.در این مراسم زنان به پای منبرها می‌روند و از زیر آنها می‌گذرند.آنگاه پارچه سبزی را به‌عنوان دخیل بر منبر می‌بندند تا حاجت و نذرشان بر‌آورده‌شود.این مراسم گاه تا نیمه‌های شب ادامه پیدا می‌کند.مردم بر این باورند که گذشتن از زیر منبر سلامتی یک‌سال فرد را تامین می‌کند.