جای خالی گردشگران ادبی جهان در مراسم یادروز سعدی

امروز اول اردیبهشت ماه جلالی به نامش مذین شده و شیراز میزبان دوستداران و فرهیختگانی است که کامشان از کلام جانبخش سعدی شیرین شده است.

توریسم آنلاین: روزنامه توریسم ، هماحاصلی / سعدی استاد سخن، شاعر نکونام ، فرهیخته و دنیا دیده که در سودای معرفت  دراقصای عالم سیاحت می کند سرانجام به زادگاهش شیراز بر می گردد و سوغات سفرش نگارش شاهکاران ادب فارسی می شود. دو شاهکاری که نام او را برای همیشه در بلندای فهرست مشاهیر محبوب جهان پر آوازه ساخته و امروز اول اردیبهشت ماه جلالی به نامش مذین شده و شیراز میزبان دوستداران و فرهیختگانی است که کامشان از کلام جانبخش سعدی شیرین شده است.

سعدی  حدود سال 563 در شیراز جنت طراز چشم به جهان گشود و نام او را مصلح الدین گذاشتند.در آن زمان در شیراز اتابکان فرمان می راندند . هنگام تولد سعدی حکمران شیراز اتابک مظفر الدین تکله سومین پادشاه از اتابکان فارس بود. سال ها بعد سعدی که از دوران کودکی بر اثر هوش و ذکاوت بالای خود نزد همه انگشت نما بود رهسپار بغداد گشت و وارد مدرسه نظام شد و از سال 574 تا 604 در بغداد ماند.

در اقصای عالم بگشتم بسی 

سعدی در کلیات از سفر به آسیای مرکزی ، هندوستان ، شام ، مصر ، عربستان ، حبشه و مغرب بدون کمترین سرنخی برای ترتیب این سفرها معلوم شود نام برده است.

در مورد سفر به هندوستان و مدت اقامت و مکان های بازدید سعدی در هند تناقص های زیادی وجود دارد. در عین حال هنگام بازگشت از هند سعدی به همراه یک کشتی بازرگانی وارد جزیره کیش می شود – که در آن زمان مرکز اقتصادی ایران به شمار می رفته است – سپس به جای بازگشت به زادگاه خود شیراز به زیارت خانه خدا می رود در مسیر حرکت خود به سوی شهر مقدس مکه در صنعا توقف می کند. سعدی عازم مکه شده و بعد از انجام مناسک حج ، عازم مصر می شود و بعد از چندی به دلیل شروع جنگ های صلیبی عازم تونس شد و بعد ار آرام شدن جنگ سعدی با کشتی به سمت شیراز راه افتاد که ابتدا در بیت المقدس توقفی کوتاه می کند و از آنجا به سوی دمشق رهسپار می شود و در سایه امنیت شهر دمشق فرصت مطالعه و بحث با دانشمندان را نیز بدست می آورد.سعدی رفته رفته خستگی و حسرت دیدار آسمان ایران را در دل خود احساس می کند.

سرانجام سعدی به شیراز بر می گردد و در طی دو سال دو شاهکار شعر اخلاقی او یعنی بوستان در سال 636 و گلستان در سال بعد آن 637 خاتمه یافت که نام سعدی را جاودان کردند.

مرد نکونامی که هرگز نمی میرد!

نام و آوازه سعدی و شهرت آثار گران قدر او دیری است از مرزهای ایران و قلمرو زبان پارسی فراتر رفته و سرزمین های دیگر را در این جهان پهناور در نوردیده است. میراث‌ ‌ سعدی‌ برای‌ فرهنگ‌ ایران‌ و جهان‌ آمیزه‌ای‌ است‌ از همه‌ دستاوردهای‌ نیکو و خردمندانه‌ای‌ که‌ عقل‌ جمعی‌ بشر در آن‌ روزگار بدان‌ دست‌ یافته‌ بود. هند و ایران‌ و جهان‌ عرب‌ و شمال‌ آفریقا ،قلمروی‌ بود که‌ اندیشه‌ سعدی‌ آنها را در نوردید و از هر بوستانی‌ گلی‌ چید تا گلستانی‌ پررنگ‌ و بوی‌ فراهم‌ آورد که‌ امروز هم‌ رایحه‌ جان‌ پرورش‌ ،مشتاقان‌ بسیار دارد.

در سال ۱۳۷۶ پیشنهاد نام‌گذاری روز اول اردیبهشت به‌نام «یادروز سعدی» از سوی کوروش کمالی سروستانی سعدی‌شناس، پژوهشگر، زبان‌شناس و نویسنده آثار ادبی مطرح شد که با استقبال پژوهشگران و ادیبان ایرانی مواجه شده و در نهایت روز اول اردیبهشت‌ماه  به عنوان «یادروز سعدی» انتخاب  ودر سال ۱۳۷۸ در شورای فرهنگ عمومی کشور به‌تصویب رسید و در تقویم کشور گنجانده شد.

جای خالی گردشگران جهان در یادروز سعدی

در این میان با وجود برگزاری باشکوه روز سعدی در اردیبهشت خیال انگیز شیراز اما همچنان با وجود ظرفیت های بی شمار این رویداد از جهت جذب گردشگران ادبی جهان مورد غفلت واقع شده است.

گردشگری ادبی فعالیتی است که زاییده علاقه به یک نویسنده، اثر یا فضای ادبی یا میراث ادبی یک مقصد است و شامل بازدید از محل تولد و تدفین ادیبان، موزه‌های ادبی و سایر مکان‌های مرتبط با نویسندگان و آثار ادبی و همچنین پیمودن مسیرهایی با مضامین ادبی می‌شود. البته گردشگری ادبی فعالیتی نوین نیست و مزار ادیبان همواره جزو مکان‌های مهم در تورهای بزرگ (گراند تور) سده‌های ۱۸ و ۱۹ اروپا بوده است.آن چنان که ترکیه با برگزاری بزرگداشت مولوی در قونیه یا بریتانیا با برگزاری مراسم و تورهای بازدید از امکان مربوط به مشاهیر ادبی مانند چارلز دیکنز هرساله گردشگران بسیاری را جذب می‌کنند. 

با برگزاری مراسم و تورهای ویژه برای بزرگداشت مشاهیر می‌توان جهانگردان بسیاری را به کشور جذب کرد با این وجود این مقوله چندان جدی گرفته نشده و گردشگری ادبی با استفاده از رویداد نکوداشت مشاهیر  دغدغه مسئولان نبوده است . رویدادهای بین‌المللی شناخته‌شده معمولا گردشگران بسیاری را جذب می‌کنند اما برای شناخته شدن مراسم بین‌المللی به  برنامه‌ریزی های هدفمند و منسجم  وتبلیغات نیاز است، مشاهیر فرهنگی چون سعدی در دنیا طرفداران بسیاری دارند و کافی است بزرگداشتی بین‌المللی برای آنها برگزار شود تا هزاران گردشگر در کشورمان حضور پیدا کنند.

گرچه ایران اخیرا با ایجاد میز ادبی نخستین گام برای پرداختن به این نوع گردشگری را برداشته اما راهی طولانی برای بهره برداری شایسته از این ظرفیت را در پیش دارد.

 برنامه های بزرگداشت سعدی در شیراز

گفتنی است مدیرکل میراث فرهنگی گردشگری و صنایع‌ دستی استان فارس با اعلام  آماده‌سازی مجموعه فرهنگی تاریخی سعدی برای اجرای مراسم بزرگداشت شیخ اجل سعدی شیرازی اظهار کرد: با برنامه‌ریزی‌های انجام شده اجرای برنامه‌های متعدد فرهنگی و گردشگری در هفته بزرگداشت یاد روز سعدی در مجموعه فرهنگی تاریخی سعدی برگزار خواهد شد.

محمد ثابت اقلیدی افزود: گلباران آرامگاه سعدی، اجرایی برنامه‌های فرهنگی، گردشگری کودک، برنامه هنری نقاشی گل و مرغ، خوشنویسی و نقالی در آرامگاه سعدی از برنامه‌های هفته بزرگداشت یاد روز سعدی است.

مدیرکل میراث فرهنگی گردشگری و صنایع‌دستی استان فارس اضافه کرد: یکم اردیبهشت ماه همزمان با سالروز بزرگداشت شیخ اجل سعدی شیرازی بازدید از آرامگاه این شاعر و نویسنده پارسی‌گوی نامدار ایرانی، برای عموم علاقه‌مندان رایگان است.