استاد «عثمان رحمان زاده» هنرمند مجسمه ساز بوکانی که لقب «پدر ژپتوی ایران» به وی بخشیده شده است اکنون در روستای «ناچیت» این شهر، باغ موزه‌ای احداث کرده و یک هزار و ۶۰۰ مجسمه چوبی و چندین بزرگ سیمانی را به نمایش گذاشته است.
توریسم آنلاین: استاد «عثمان رحمان زاده» در طول ۳۷ سال فعالیت هنری خود، مجموعه هنری متشکل از یک هزار و ۶۰۰ مجسمه چوبی و چندین بزرگ سیمانی درست کرده و اکنون این آثار را در قالب باغ موزه‌ای به نمایش گذاشته است.
در این باغ موزه که شاید در نوع خود بی‌نظیر است، به روایت آیین ها و سنن مردم این دیار پرداخته است و تمام شخصیت های داستان وی مجسمه های چوبی در اندازه ها و شکل های متفاوت است که هنرمندان تراش داده شده است.
این باغ موزه که سالها برای نمایش در استان های مختلف کشور سیار بود اکنون در قالب دیوار شیشه‌ای در ضلع غربی باغی در حاشیه جاده بوکان- میاندوآب و در روستای ناچیت قرار دارد و در ایام مختلف سال پذیرای گردشگران و علاقمندان این حوزه است.
نکته جالب این مجموعه آن است که این هنرمند پیکره تراش پیش هیچ استادی آموزش ندیده و در دوران کودکی به دلیل نداشتن شناسنامه از مدرسه اخراج شده و سال ها بعد در قالب نهضت سوادآموزی خواندن و نوشتن را فرا گرفته است.
برای بازدید از این باغ موزه باید راهی شهر بوکان شوید و سپس مسیر را به سمت روستای «ناچیت» در جاده بوکان – میاندوآب تغییر داده و پس از حدود پنج کیلومتر از این مسیر که یکی از مسیرهای پُرتردد در جنوب آذربایجان‌غربی است به روستای «ناچیت» برسید.
واژه «ناچیت» هر چند اسم خاص است اما در زبان کُردی یک فعل و به معنای نرفتن است، این روستا به سبب قرار گرفتن در پایین دست رودخانه سیمینه رود از مناطق حاصل خیز بوکان به شمار می رود و از قدیم حاصل خیزی و به داشتن صنایع دستی مشهور بوده است.
عثمان رحمان زاده درباره تاریخچه باغ موزه اش می گوید: «باغ موزه استاد «عثمان رحمان زاده» در قمست انتهایی روستا و بر روی جاده اصلی با ۲ پیکره بزرگ مرد با لباس محلی و یک قطعه کبک نمایان می شود، اما در طول مسیر هیچ تابلو و نشانی برای پیدا کردن این باغ موزه وجود ندارد.
رحمان عثمان زاده هستم اهل روستای ناچیت بوکان، من این کار را خودم از ۳۷ سال قبل شروع کردم و هیچ استادی نداشتم و کسی در خانواده ما نیز قبلا این کار را انجام نداده است اما من از دوران کودکی هر گاه تکه چوب، سنگ و یا گلی در دست داشتم طرحی را می ساختم و آن را به وسیله ای تبدیل می کردم.
سپس فعالیت خودم را ادامه دادم و اکنون بیش از یک هزار و ۶۰۰ مجسمه ساختم و آداب و سنن این منطقه را به نمایش گذاشتم، حالا هم هر کسی به این نمایشگاه آمده تعجب می کند که هیچ کدام از مجسمه های این مجوعه به هم شباهت ندارند.
آثار چوبی که از جنس چنار است را در داخل شیشه قرار دادم و آثار بیرون از مجموعه شیشه هم از جنس بتن و سیمان ساخته شدند و این آثار فعالیت های مردم این منطقه مانند کارهای کشاورزی، شکار و فعالیت روزانه مردم مانند پخت نان، خرمن، حمام و حتی شعر خوانی شاعران را هم روایت می کنند.
استاد «عثمان رحمان زاده» گفت: آثار من به گفته بازدید کنندگان زنده و پویا هستند و می توانند با مردم ارتباط برقرار کنند و به همین خاطر از جذابیت خاصی برخوردار هستند.مدتی قبل از اعضای خانه سالمندان بوکان، از این باغ موزه دیدن کردند و برخی از بازدید کنندگان با دین این آثار گریه می کردند و برای چندین ساعت مو تماشای آثار شده بودند و همین امر نشان ازتاثیر عمیق این آثار است.هر چند ۳۷ سال از عمر خود را برای ساخت این مجموعه صرف کردم اما این آثار تنها متعلق به بنده نیستند و این مجموعه بخشی از تاریخ و آیین و رسوم مردم این منطقه است و سرمایه این شهر است.
وی افزود: متاسفانه کسی به فکر این آثار نیست و من هم برای جلوگیری از نابودی آنها، در قالب این باغ موزه شخصی آنها را در این مکان قرار دادم و تا زمانی که زنده هستم از آنها مراقبت و نگهداری می کنم.
وی از نبود تابلوی گردشگری در بوکان گلایه کرد و گفت: من ۳۷ سال برای ساخت این مجسمه ها تلاش کردم و بخهخشی از ملک شخصی خودم را برای تبدیل به باغ موزه اختصاص دادم اما مسوولان شهرستان حتی به خود زحمت نمی دهند که یک تابلوی گردشگری برای راهنمایی مردم هم نصب کنند.
استاد «عثمان رحمان زاده» گفت: در سال های قبل این آثار را به صورت نمایشگاه در شهرهای مختلف ایران از جمله اصفهان، تبریز و شیراز در معرض دیدمردم قرار دادم و در نمایشگاه ۲ هفته ای در برج میلاد تهران که با بازدید زیاد گردشگران داخلی و خارجی روبرو بود، لقب پدر ژپتو ایران را به من دادند.
وی اظهار کرد: در ایران هنرمندان مجسمه ساز بسیار بزرگی داریم که آثار بسیار فاخر و ارزنده‌ای درست کردند اما کمتر هنرمندی است که بتواند یک هزار و ۶۰۰ اثر بسازد که همگی با هم تفاوت داشته باشند.
وی افزود: آثار چوبی من روایت تاریخ و آداب و سنن مردم این منطقه هستند که متاسفانه برخی از این آداب کم‌کم در معرض نابودی قرار دارند و مجسمه های چوبی این نمایشگاه این آداب را حفظ می کنند.
رییس اداره میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی بوکان گفت: آثار استاد رحمان زاده یک موزه مردم‌شناسی است و در این باغ موزه اشیای چوبی مردم‌شناسی (ماکت چوبی انسان) از بدو تولد تا زمان مرگ به سبک فرهنگ و سنت مناطق کُردنشین از گذشته بسیار دور تا ۲۰۰ سال پیش به نمایش گذاشته است.
شهرستان بوکان دارای آثار و ابنیه های باستانی و تاریخی و مذهبی از جمله قلعه سردار، مسجد جامع، گنبد سردار، مسجد حمامیان، زندان آغجیوان، تپه سماقان، تپه قاراوه حاج شیخ گل، پیرمحمد، پیر اسماعیل و خانقاه زنبیل است.
روستای «ناچیت» در پنج کیلومتری جاده بوکان – میاندوآب در جنوب آذربایجان غربی واقع شده است.
