راههای نرفته برای تبدیل بحران تحریم به فرصت رونق ایرانگردی

 گردشگری رویداد می تواند از محدودیت به وجود آمده برای سفرشهروندان ایرانی برای سفر به اروپا  فرصتی برای شناخت مقاصد جدید  داخلی فراهم آورده تا به شکل کاملا متفاوتی به شناخت فرهنگ‌‌‌ها و اقوام مختلف کشور بپردازند و متناسب با سلیقه سفرهای خود، مقاصد جدید و متفاوتی را تجربه کنند.

توریسم آنلاین: هماحاصلی / روزگاران بحرانی بازار گردشگری ایران ؛ بازاری که کمر راست نکرده از رکود کرونا مورد اصابت ترکش های تحریم وتهدید جنگ قرارگرفته است. از صنعت گردشگری کشوری صحبت می کنیم  که با وجود قرار گرفتن در لیست 10 کشور اول جهان از لحاظ  داشته های میراثی در فهرست مقاصد گردشگران جهان تیک قرمز خورده تا جایی که ایران هراسی بارکمرشکنی شده بر شانه های نحیف این صنعت رنجور،  و تحریم های یکی پس از دیگری از قبیل حساب های بانکی و اخیرا تحریم ایرلاین ها رمقی برای آن نگذاشته است.

طبق بررسی‌ها صنعت گردشگری در سال ۲۰۲۲  رقمی بیش از یک تریلیون دلار در جهان گردش مالی داشته که از این میزان قاره اروپا موفق به جذب بیش از ۵۰ درصد آن شده و ایران  فقط ۰.۶ درصد از این آمار را به خود اختصاص داده که این میزان اندک هم ورودی از کشورهای همسایه است.

با این وجود هنوزهم رویای جذب میلیونی گردشگر خارجی داریم اما شوربختانه در سال های اخیر مدیران و متولیان این صنعت هرگز فراتر از شعار عمل نکرده اند و بیشتر با مشغول شدن به اقدامات سطحی و غیر کارشناسی از گام های عملی و موثر بازمانده و فرصت سوزی کرده اند.

حضور مدیران غیر کارشناس اوضاع را چنان وخیم کرده که در سایه غفلت آنها میراث فرهنگی کشور به عنوان بزرگترین داشته ایران برای امید بستن به رونق این صنعت در شبیخون تخریب وامانده است ؛ مروری بر اخبار روز کافی است تا گزارشات تاسف بار ویرانی و آسیب به میراث این مرز و بوم قلب هر ایراندوستی  را به درد آورد!

گردشگری داخلی و صنایع دستی هم که حال و روز خوشی ندارد و مخلص کلام آنکه نوشتن از مصائب این سه حوزه مرثیه مکرر شنیده ای است که در شرایط حساس کنونی دردی دوا نمی کند و باید به فکر راه و چاره ای عملی بود .

گذر از روزگار سخت با وفاق ملی

اکنون دولت چهاردهم بر سر کار آمده و دکترسید رضا صالحی امیری به عنوان وزیر میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی در بحرانی ترین وضعیت سکانداری این وزارتخانه  را به دست گرفته است وقطعا  مسیر سختی پیش رو دارد. با این وجود سابقه مدیریتی صالحی امیری در امور کلان فرهنگی نقطه عطفی است که می توان در پرتو آن به تسهیل امور نابسامان این صنعت امید بست. آنچه در مدت انتصاب صالحی امیری در گفتگوهایش بسیار شنیده شده کلید واژه «وفاق ملی»  است. کلید واژه ای که برای حفاظت از میراث و ساخت تصویر جدیدی از ایران کهن و نیز توسعه گردشگری پایدار و  رونق صنایع دستی اصلی بدیهی است.

زمانی برای رونق گردشگری رویداد

روزنامه« توریسم » نیز به عنوان رسانه ای متعهد با محوریت این کلید واژه پیشنهادی ویژه برای رونق ایرانگردی دارد .دولت برای ایجاد این انسجام و وفاق نیازمند مشارکت دادن تمام مردم و دغدغه مندان و متولیان خصوصی و دولتی  و قرار دادن آنها در کنار یکدیگر است؛که این امر در سایه گردشگری رویداد عملی است و از این طریق می تواند در شرایط  تحریم ایرلاین ها و نومیدی از جذب گردشگر خارجی و با وجود محدود شدن سفر خارجی برای شهروندان ایرانی با تدبیرو برنامه ریزی سفرهای داخلی را رونق داده و این بحران را به فرصتی  طلایی برای رونق ایرانگردی تبدیل کند.

در سال های اخیر برنامه ریزی رویداد و به تبع آن گردشگری رویداد در کشور های پیشرفته و به خصوص کشورهایی با سیاست جذب گردشگر و درب های باز، بسیار مورد توجه قرار گرفته و اثرات آن نیز در توسعه گردشگری به وضوح قابل مشاهده است در حالیکه در سطح کلان چندان مورد توجه مدیران کشور ما نبوده است.

گردشگری رویداد می تواند از محدودیت به وجود آمده برای سفرشهروندان ایرانی برای سفر به اروپا  فرصتی برای شناخت مقاصد جدید  داخلی فراهم آورده تا به شکل کاملا متفاوتی به شناخت فرهنگ‌‌‌ها و اقوام مختلف کشور بپردازند و متناسب با سلیقه سفرهای خود، مقاصد جدید و متفاوتی را تجربه کنند.

تدوین عاجل تقویم جشنواره های  گسترده سراسری و نمایشگاههای دائمی در مقاصد گردشگری می تواند کم خرج ترین و میان برترین راه  برای معرفی مناطق کمتر شناخته شده ، تشویق مردم به سفر، رونق اقتصاد محلی و ایجاد نشاط اجتماعی باشد.

ظرفیت های داغ  فصل سرد

ایران 4 اقلیم در آستانه پاییز و زمستان علاوه بر شیراز و اصفهان و مشهد و یزد و تبریز معروف و شناخته شده اش برگ برنده های قابل توجهی در آستین دارد ؛ ساحل جنوبی ایران که از خرمشهر تا گواتر در بلوچستان امتداد دارد یکی از بزرگترین سرمایه های گردشگری ساحلی ایران است که گرچه مقصدی سنتی است اما به دلیل عدم تجهیز زیرساخت ها و نظارت ضعیف بر آنها آن طور که باید و شاید از آنها بهره برداری نشده است. جنگل های شمال و زاگرس در استانهای مرکزی و شمالی و غرب هر کدام با پاییز هزار رنگ خود مقصد طبیعتگردان و خانواده های ایرانی است و در شرق ایران کویر فراخ لوت با زیبایی بی نهایت و منحصر بفردش می تواند مقصد گردشگران پاییز و زمستان باشد.

همه با هم در جشنواره های سراسری

برگزاری جشنواره های سراسری و دائمی به صورت هدفمند و تقویمی با مشارکت ملی همه شهروندان و تحت مدیریت و نظارت  هدفمند و جدی دولت  و همراهی رسانه ها با هدف احیا میراث ناملموس از قبیل صنایع دستی ، خوراک ، موسیقی محلی  و بازی های بومی  و آیین های در حال فراموشی که همه ریشه در فرهنگ صلح جویانه و انسان دوستانه ایرانی ها و نیز توجه و احترامشان به طبیعت دارد می تواند جلوه های زیبای ایران کهن را پیش چشم دنیا به نمایش بگذارد و خود به صورت زنده و مستند خط بطلان بر  موج تبلیغاتی بزند که ایران کهن را به مقصد قرمز گردشگران جهان مبدل ساخته است.

هر ایرانی یک سفیر تبلیغات گردشگری ایران می شود

علاوه بر برنامه ریزی دولت برای تولید محتوا  و تبلیغات ، این روزها با وجود گوشی های موبایل هر گردشگری به عنوان یک سفیر فرهنگی با ثبت تصاویر و ویدیو از این رویدادها و انتشار آن در شبکه های اجتماعی  می تواند موج بزرگی از تبلیغات را به راه انداخته و دنیای مجازی را با جامعه واقعی ایران که اکنون با تبلیغات ایران هراسی چهره ای مخدوش دارد آشنا سازد.

چند مثال برای برگزاری گردشگری رویداد

برگزاری جشنواره همزمان و به وسعت خط ساحلی جنوب ایران از بندر خرمشهر تا خلیج گواتر ،جشنواره های همزمان خوراک در شهرهای شاخص در غذاهای برند مثلا جشنواره سراسری کباب یا کلوچه یا نان در شهرهای مختلف ایران  ،جشن های آیینی در استان هایی با پتانسیل طبیعی  و خاص می تواند تبلیغات گسترده ای برای نمایش ایران به راه بیاندازد ضمن آنکه حفاظت از میراث ملموس و ناملموس و اهمیت آنها را نهادینه و نمادینه سازد.

سفر اضطرار فرهنگی

لازم به ذکر است که عزم جدی دولت درتبلیغات و بازاریابی، تنوع‌بخشی به محصولات گردشگری، بهبود زیرساخت‌های حمل‌ونقل، اقامتگاه‌ها و امکانات رفاهی ، آموزش و آگاهی‌بخشی به مردم محلی و کارکنان صنعت گردشگری  و ارائه تخفیف‌ها و بسته‌های ویژه از سوی صاحبان کسب و کارهای گردشگری  و از آن سو تسهیلات ویژه دولت برای صاحبان مشاغل راهکارهای فوری و عملی  برای برونرفت از شرایط دشوار فعلی به موازات برگزاری رویدادها ضروری است  و سرانجام آنکه توجه کنیم که  آمارهای غیر واقعی  و نیز موج سفرهای بی برنامه و بی کیفیت و ازدحام در مناطقی خاص با وجود امکانات محدود و نظارت ضعیف نمی تواند دستاوردی برای صنعت گردشگری کشور داشته باشد و دولت برای مدیریت هوشمند و هدفمند بازار سفر و آسان سازی آن به عنوان یک اضطرار فرهنگی و اجتماعی برای سلامت روان خانوار ایرانی باید دست جنبانده و اقدام عاجل کند  تا در پرتو رونق ایرانگردی توسعه گردشگری پایدار محقق شود.