شهریورگان یا آذر جشن از جملهٔ جشنهای دوازدگانهٔ سال ایران باستان و یکی ازکهن‌ترین واصیل‌ترین آیین‌های ایران باستان و فرصتی منحصر به فرد برای تجربه تلفیقی از معنویت، فرهنگ و همدلی اجتماعی است
توریسم آنلاین: هما حاصلی/ ایران، سرزمین سنت‌ها و آیین‌ها است. آیین‌هایی که در تاریخ کهن این مرز و بوم ریشه دوانده اند و سینه به سینه ماندگار شده اند. سنت‌های اصیل ایرانی رنگ طبیعت وبوی فرهنگ دارند و وقتی به واپسین روزهای تابستان می رسند به پاسداشت برکت زمین بر سر شهریورماه تاج شادی می گذارند و مردمانی که با خاک و گیاه الفتی دیرینه دارند به شکرانه برداشت محصول جشن می گیرند.
از سپیده دم تاریخ تا به امروز جشن‌ها و آیین‌های ایرانی از پویاترین و ماندگارترین رفتارهای جوامع محلی بوده اند که توانسته‌اند هویت ایرانی‌ها را از ورطه فراموشی رهایی بخشند و با بن مایه اقتصاد و معیشت ورنگ ولعاب جغرافیا وفرهنگ و قومیت در حافظه تاریخی ایرانی ها بدرخشند.
این آیین ها که ریشه دراندیشه اصیل وروشن ایرانی ها دارد هر یک ظرفیتی است ارزشمند برای برگزاری رویدادهای بزرگ فرهنگی درجوامع روستایی،جذب گردشگرو نیز توسعه گردشگری کشاورزی (اگروتوریسم) و تقویت اقتصاد محلی.
فلسفه جشن محصول در روزگاران پیشین، این بود که از دومین ماه تابستان، محصولات کشاورزی جمع آوری می‌شد و چون معمولاً برای به دست آوردن نتیجه هر کاری، جشن و شادی لازم بود، بنابراین جشن خرمن، به مناسبت نتیجه گرفتن از نعمت کشت و کار و به دست آمدن محصول فراوان، به خصوص برای کشاورزان، بهترین جشن و شادی به شمار می‌رفت.
از سوی دیگر، در روزهای تابستان، کارکشت وزرع پاییزه کشاورزان نیز شروع می‌شود و چون معمولاً هر کار نیکی را با شادی آغاز می‌کنند، از این لحاظ جشن های شهریور هم آغاز فصل جدید دیگری برای کشت و زرع است و روستائیان، آن را مورد احترام قرار می‌دهند.
شهریورگان یا آذر جشن از جملهٔ جشنهای دوازدگانهٔ سال ایران باستان ویکی ازکهن‌ترین واصیل‌ترین آیین‌های ایران باستان و فرصتی منحصر به فرد برای تجربه تلفیقی از معنویت، فرهنگ و همدلی اجتماعی است.این جشن که هنوز دربین زرتشیان و برخی روستاهای کشور برگزار می شود.
آیینی با معنویت عمیق و پیام‌های اجتماعی و فرهنگی گسترده است. این جشن، همدلی، احترام به پدر و کشاورز، شکرگزاری از نعمت‌ها و ارتباط با نیروی الهی را در خود جای داده است. به عنوان یک جاذبه گردشگری معنوی، شهریورگان می‌تواند تجربه‌ای منحصر به فرد برای گردشگران ایجاد کند و ایران را به عنوان مقصدی برای گردشگری تعالی‌بخش معرفی نماید. حفظ و معرفی این آیین‌های کهن، نه تنها حافظ میراث فرهنگی ماست، بلکه فرصتی برای توسعه گردشگری فرهنگی و معنوی در کشور فراهم می‌آورد.
در سال های اخیر در برخی شهرهای ایران که محصولات خاص و شاخصی دارند جشنواره های شکرگزاری برگزار وعلاوه بر ایجاد نشاط اجتماعی کمک شایانی به اقتصاد محلی می کند.
در ادامه نگاهی خواهیم داشت به برخی جشن های شکرگزاری محصول که درشهرها و روستاهای مختلف برگزار می شود.
جشن خرمن در گیلان
جشن خرمن گیلان یکی از جشن های محلی و منطقه ای است، که ریشه در آئین مرز و بوم این سرزمین کهن دارد. این جشن نمادی از قدر شناسی، دوستی و همکاری مردم سرزمین گیلان به شمار می آید، و هر ساله در پایان فصل زراعی به شکرانه ی نعمات خداوندی برگزار می گردد. جشن خرمن را معمولا در اواخر هفته و در روز های پنج شنبه یا جمعه و در اواخر ماه شهریور برگزار می شود . در واقع تاریخ این جشن با پایان فصل برداشت برنج در گیلان همراه است. این جشن امروزه با رویکرد جدید سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری استان گیلان، به منزله ی احیای سنت های دیرین منطقه، در گاه شمار جشن های استان قرار گرفته است.
در شهر ها و روستاهای استان گیلان، آئین های متفاوتی جهت جشن خرمن وجود دارد. اما همه ی این آئین ها با جشن، شادی، مژدگانی دادن و آواز همراه است. فومن، صومعه سرا، رضوانشهر، روستاهای اطراف زیبا کنار، رودسر، چابکسر و …. از جمله مناطقی هستند که با جدیت و هر ساله این آئین را برگزار می نمایند.
شکرگزاری انبه و یاسمین گل
جشنواره شکرگزاری انبه و یاسمین گل بیش از یک دهه است که در میناب برگزار می شود. امسال نیز یازدهمین جشنواره شکرگزاری انبه و یاسمین گل از ۱۱ تا ۱۳ شهریور در میناب برگزار می‌شود و قرار است این شهرستان رنگ و بوی جشن و برداشت محصول بگیرد. طبق گفته برگزار کنندگان جشنواره امسال بر پایه داشته‌های فرهنگی و کشاورزی میناب قدیم طراحی شده و با برنامه‌های متنوع همراه خواهد بود و میهمانانی از استان‌های بوشهر و سیستان و بلوچستان و همچنین شهرستان‌های پارسیان و بندرلنگه حضور خواهند یافت. همچنین در کنار حضور میهمانان خارجی، مسئولان استانی و کشوری نیز در جشنواره حاضر خواهند شد تا نام میناب بیش‌ازپیش در سطح ملی و بین‌المللی مطرح شود.
جشن شکرگزاری برداشت محصول در نیکویه قزوین
دهستان نیکویه و قاقازان از مراکز مهم تولید محصولات کشاورزی به ویژه انگور است و این جشن از گذشته‌های دور در این منطقه
جشن شکرگزاری محصولات کشاورزی با توجه به تکیه بر فرهنگ بومی و قابلیت‌های چشمگیر اقتصادی نقش مهمی در توانمند کردن کشاورزان و تعمیق پیوندهای اجتماعی و هویت فرهنگی مردم منطقه دارد.این جشن در شهریورماه در این منطقه برگزار می شود.
جشن شکرگزاری برداشت لوبیا در ازنای لرستان
جشن شکرگزاری برداشت لوبیا در ازنای لرستان با حضور مهمانان کشوری، کشاورزان و مسوولان استانی و شهرستانی در دل مزارع این شهرستان برگزار می شود.شهرستان کوچک ازنا یکی از مهمترین قطب های تولید لوبیای کشور محسوب می شود.
جشن شکرگزاری برداشت عناب
اواسط تابستان که فرا می‌رسد فصل برداشت عناب در اکثر شهرها و روستاهای خراسان جنوبی آغاز می‌شود؛ محصولی کم‌آب‌بر است که با آب و هوای خشک منطقه خو گرفته و گفته می‌شود نخستین بار در منطقه‌ای به نام هردنگ در جنوب بیرجند کشت شد اما برخی شواهد حاکی از این است که در دوره هخامنشی بیش از ۲ یا سه هزار سال قبل عناب کشت شده است.
تکان دادن و جمع‌آوری محصول عناب در بیشتر روستاهای خراسان جنوبی با آیین خاصی انجام می‌شود، از همین رو مراسم “عناب تکانی” سال گذشته در فهرست میراث فرهنگی ناملموس (معنوی) ثبت شد.
فصل برداشت عناب از اواسط مرداد به‌صورت تازه خوری در شهرهای گرمسیر خراسان جنوبی آغاز می‌شود و در روستاهای کوهستانی به علت آب و هوای سرد به‌طور معمول اوایل مهر آغاز برداشت محصول است.جشن شکرگزاری برداشت عناب در شهریورماه در مناطقی از این استان برگزار می شود.
