سماق یکی از محصولات روستای زناسوج، که فرآیند برداشت آن یکی از جاذبه های روستا نیز است با آغاز فصل پاییز شروع شده و تا پایان مهرماه ادامه پیدا می کند.
توریسم آنلاین: این روزها فصل برداشت سماق است. اکثر ما سماق را با کباب کوبیده می شناسیم . ادویه ای ترش و خوش طعم با دنیایی خاصیت.
برخی روستاهای کشور این محصول را تولید می کنند مزارع زیبای آنها به برکت سماق بارور می شود. در ادامه با ماباشید با معرفی چند روستا که قطب تولید این ادویه دوست داشتنی هستند.
برداشت سماق در زناسوج
سماق یکی از محصولات روستای زناسوج، که فرآیند برداشت آن یکی از جاذبه های روستا نیز است با آغاز فصل پاییز شروع شده و تا پایان مهرماه ادامه پیدا می کند.
با توجه به ویژگی های زیستی گونه سماق و تمایل به رویش در شیبهای شمالی بیشترین پراکنش حضور این گونه در روستای زناسوج در شیبهای شمالی رویشگاه های این روستا است.
سماق بومی مدیترانه و به خصوص سواحل سیسیل، آسیای غربی و بخش هایی از سعودی و آسیای میانه است که در اکثر مناطق ایران به دلیل مسایل مختلفی از قبیل تخریب زیستگاه، قطع و برداشت بی رویه و نادرست گیاه به نقاط پراکنش اندک و ارتفاعات شیبدار محدود می شود.
سماق از نظر طب قدیم سرد و خشک بوده و خاصیت ضد میکروبی و آنتی اکسیدان دارد که مصرف آن میتواند از بروز سرطان جلوگیری کند.
در روستای زناسوج به دلیل عدم استفاده کشاورزان از کودهای شیمیایی، محصول این گیاه به صورت کاملا ارگانیک است.
سماق در بخش الموت غربی به عنوان نماد و سمبل روستای زناسوج ثبت شده است.
برداشت سماق در «کن»
سماق یکی از گیاهان دارویی «کن» و روستاهای اطراف آن است که خواص دارویی فراوانی دارد و به همین دلیل زمان برداشت، بسیاری از ساکنان در دشت‌ها و کوه‌ها شروع به چیدنش می‌کنند.
اهالی کن در قدیم از آن در غذاهایی مانند آش سماق، کوفته و… استفاده می‌کردند. درختچه سماق، درخت کوچکی با ارتفاع ۳متر و گاهی ۴متر است و شاخه‌های جوان و دمبرگ‌های آن را موهای زبر می‌پوشاند. سماق به‌عنوان یکی ازگونه‌های گیاهی جنگلی خودرو است که دست بشر در گسترش آن کمتر دخالت داشته و به شکل درختچه‌ای بوده و میوه‌های خوشه‌ای دارد. رنگ میوه آن قرمز و قهوه‌ای و طعم آن گس است، ولی پس از رسیدن ترش میشود.
میوه سائیده شده آن به‌عنوان چاشنی غذا در منازل مصرف میشود، از پوست آن هم رنگ زرد نارنجی به دست می‌آید. مرغوبترین نوع سماق به رنگ قرمز است.
برداشت سماق از مناطق جنگلی سردشت
سردشت با حدود یک هزار هکتار باغ سماق رتبه نخست آذربایجان‌غربی و همچنین منطقه را در اختیار دارد و بیش از ۹۰ درصد محصول سماق تولید شده سردشت، در بازار سایر استان‌های کشور عرضه میشود.
سردشت با توجه به شرایط خاص توپوگرافی و اقلیم آب و هوایی یکی از مناطق مستعد کشور برای کشت و توسعه مزارع سماق به شمار می‌رود.
سماق سردشت دارای طعم و بوی مطبوع و رنگ زیبایی است به همین خاطر طرفداران زیادی در سطح کشور دارد.
بارش سالانه مناسب، مقاومت نسبت به خشکسالی، نبود آفتی خاص برای سماق باعث شده که این محصول به صورت دیم تولید شود و علاوه بر آن بخشی از باغات سماق این منطقه خودرو هستند و انسان در کاشت آن هم دخالتی نداشته است.
شهرستان مرزی سردشت در جنوب آذربایجان‌غربی و در نوار مرزی ایران با عراق واقع شده است و ۸۰ هزار هکتار از مساحت آن را عرصه‌های جنگلی تشکیل می‌دهد؛ به غیر از سماق، سالانه هزاران تن انواع انگور، گردو، بادام، انجیر، سقز و انواع گیاهان دارویی از جنگل‌های این شهرستان استحصال و روانه بازار مصرف میشود.
برداشت سماق از باغات هوراند
سماق یکی از گونه‌های گیاهی جنگلی شهرستان هوراند است که از مساحت تقریبی ۷۰۰ هکتار برداشت میشود که ۵۵۰ هکتار بصورت خودرو و مابقی در باغات و اراضی اشخاص کشت شده است. سماق این منطقه به لحاظ دارا بودن رنگ قرمز، طبیعی طعم خوب و بازار پسندی یکی از مرغوبترین و اصلی‌ترین نوع سماق موجود در کشور است.
هوراند یکی از مهم‌ترین قطب‌های تولید سماق در آذریابجان شرقی است. سماق این منطقه به لحاظ دارا بودن رنگ طبیعی، طعم خوب و بازار پسند، یکی از مرغوبترین و اصلی ترین نوع سماق موجود در کشور می باشد.
برداشت این محصول از اواخر مرداد ماه شروع و تا اواخر شهریور ادامه می یابد. از ۷۰۰ هکتار سماق در این شهرستان ۵۵۰ هکتار به صورت جنگلی و ۱۵۰ هکتار دست کاشت می باشد که از لحاظ کیفیت، رنگ، طعم، خاصیت دارویی و … نه تنها در کشور بلکه در دنیا جایگاه بالایی دارد.
جشن برداشت سماق روستاهای نارنده قزوین
هرساله در اواخر تابستان و اوایل پاییز میوه‌های سماق بر درختان جنگلی می‌رسند و اهالی روستاهای نارنده قزوین طی جشنی به نام جشن برداشت سماق میوه رسیده درختچه را چیده و پس از خشک کردن، آنها را آسیاب کرده و علاوه بر مصرف خوراکی و دارویی در رنگرزی نیز استفاده می‌کنند.
سماق قرمز بیشتر در منطقه ارسباران رشد می‌کند و چون پوسته بیشتری دارد، رنگ آن روشن‌تر و مرغوب‌تر است؛ سماق‌های نواحی دیگر تیره‌تر بوده و مرغوبیت پایین‌تری دارند. همچنین در صورتی که دانه گیاه را از آن جدا و پودر کنند رنگ سماق تیره‌تر شده و مرغوبیت آن کاهش می‌یابد، اما اگر پوسته رویی‌اش جدا و پودر شود رنگ آن روشن‌تر شده و مرغوب‌تر خواهد بود.
آغاز برداشت سماق در درسجین ابهر
اهالی روستای گردشگری درسجین ابهرمشغول برداشت سماق هستند.کشت سماق در این روستا ۸۰ ساله شد.۶۰۰ درختچه سماق در ۳ هزار مترمربع کاشته شده است که به طور متوسط هر درخت ۲۰ کیلو محصول دارد.
برداشت سماق از باغات گناباد
برداشت سماق از یک هزار و 450 هکتار باغات این شهرستان با پیش‌بینی تولید 390 تن محصول خشک آغاز شده است.
سماق در مناطق کوهپایه شهرستان در بخش کاخک و دهستان زیبد در اراضی شیبدار پرورش یافته و در حال توسعه است و در حال حاضر سطح باغات شهرستان هزار و 450 هکتار است که هزار و 150 هکتار بارور بوده و و برداشت از درختان در حال انجام است.فصل برداشت سماق از اواخر مرداد ماه شروع و تا پایان شهریورماه ادامه دارد .در سال زراعی جاری برآورد میشود مقدار390 تن محصول سماق تولید و با توجه به راه‌اندازی یک خط فرآوری بهداشتی و مکانیزه در روستای خانیک امکان فرآوری و تبدیل به پودر این محصول فراهم شده است.
سماق درختچه‌ای است کوهستانی که در اراضی با شیبهای ملایم تا نسبتاً تند کوهپایه‌ها رشد می‌کند و میوه می‌دهد و میوه‌ها بصورت خوشه برداشت و پس از برداشت و خشک شدن فرآوری شده و به عنوان چاشنی غذا استفاده میشود.
در حال حاضر در سطح استان، شهرستان گناباد تنها شهرستانی است که سماق در آن کشت میشود و تنها در مناطقی از استان‌های شمال غربی کشور سطوحی از باغات سماق وجود دارد.
