قدیمی‌ترین منار جنبان ایران
مناره مسجد جامع سمنان، یکی از منارهای تاریخی ایران در دوره سلجوقیان به شمار می‌رود که در گوشه شمال شرقی مسجد جامع این شهر ساخته شده است.
توریسم آنلاین: در مرکز قدیمی‌ترین منار جنبان ایران، محوری چوبی قرار دارد که با تکان دادن آن، کل منار حرکت می‌کند. مناره مسجد جامع سمنان، یکی از منارهای تاریخی ایران در دوره سلجوقیان به شمار می‌رود که در گوشه شمال شرقی مسجد جامع این شهر ساخته شده است.
در گوشه شمال شرقی شبستان مسجد جامع سمنان، منارهای دیده می‌شود که یکی از یادگارهای ارزشمند معماری سلجوقی در ایران به شمار می‌آید و بر اساس مضمون کتیبه خط کوفی آن، در بین سال های 417 تا 466 توسط ابوحرب بختیار – حاکم ایالت قومس در دوره غزنوی – بنا شده است. ارتفاع کلی منار، 5/28 متر است که 5/24 متر آن شامل میله منار تا انتهای مقرنس‌ها و قاعده مأذنه و 4 متر دیگر شامل مأذنه و قسمت فوقانی آن است. قسمت تحتانی منار تا نزدیک کتیبه زیرین، استوانه‌ای شکل است و از آنجا به بعد تا زیر مقرنس‌های مأذنه، به تدریج و با تناسب کامل، از قطر آن کاسته می‌شود. مأذنه بر روی دو ردیف مقرنس پرکار قرار گرفته است. شیوه ساخت مأذنه، آن را به دوره صفوی منتسب می‌سازد و احتمال می‌رود که در دوره صفویه، به جای مأذنه قدیمی ساخته شده باشد. نقشه مأذنه، هشت ضلعی است و اطراف آن با نرده‌های زیبایی مزین به گره بندی‌های سبک صفوی محصور شده است. سقف بزرگ هشت ضلعی مأذنه با لبه‌های طرح‌دار، از نفوذ باران به داخل مأذنه و مناره جلوگیری می‌کند.
ضخامت دیوار منار در پایین‌ترین قسمت، 75 سانتی متر است که متناسب با کم شدن قطر منار، از ضخامت آن کاسته می‌شود. پلکان‌های مارپیچ منار، برعکس حرکت عقربه ساعت و حول محور آجری منار می‌پیچند و بالا می‌روند.
این منار دارای دو کتیبه به خط کوفی گره دار است که یکی مشتمل بر آیات قرآن و دیگری نام بانی آن است. از ویژگی‌های خاص این منار، تزیینات آجری آن است که به شیوه‌های مختلف هندسی و ریزه کاری‌های جالب و چشمگیری اجرا شده است. همچنین در تعمیرات دوره صفوی، از قطعات کاشی‌های فیروزه‌ای موجود در مقرنس‌ها، به شیوه معلقی استفاده شده که به زیبایی آن افزوده است. این مناره در فهرست آثار تاریخی ایران به ثبت رسیده است.
