خانه تاریخی امیرکبیر پس از ثبت ملی در سال 1389 رنگی از حیات گرفت و در حال حاضر توسط اهالی روستا به صورت هیأت امنایی نگهداری و مراقبت می‌شود.
توریسم آنلاین: زهره ترکمانی / 200سال پیش (سال 1222هجری قمری) در فضای خانه کوچک آشپز میرزا عیسی قائم مقام اول فراهانی و فاطمه سلطان، دختر استاد شاه محمد بنا در روستای هزاوه (در 25کیلومتری اراک)، صدای گریه کودکی پیچید. کودکی که کمی بعد خانه را ترک کرد و سال‌ها بعد در جوانی، مستوفی نظام و صدراعظم ایران شد. او میرزاتقی خان امیرکبیر بود.
از آن زمان که امیر، خانه پدری را ترک کرد، 2قرن می‌گذرد. خانه هنوز برجاست، اما علاوه بر استهلاک، با بی‌مهری‌های زمانه دستخوش ناخوشی‌های بسیار شده است و امروز هر چند دستی بر سر و رویش کشیده‌اند، ولی نشانه‌های امیرکبیر ایران در آن کمتر به چشم می‌خورد. در حالی که در همه جای دنیا رسم است که زادگاه بزرگان تاریخ به امانت حفظ شود و ظواهر زیست گذشته آن‌ها در زادگاه و زیستگاهشان به صورت گنجینه‌ای پایدار نگهداری و در معرض دید نسل‌های بعد قرار گیرد.
خانه تاریخی امیرکبیر پس از ثبت ملی در سال 1389 رنگی از حیات گرفت و در حال حاضر توسط اهالی روستا به صورت هیأت امنایی نگهداری و مراقبت می‌شود. بنایی در 2 طبقه با ۶۲۵ مترمربع وسعت و ۸۱۵ مترمربع زیربنا که معماری به سبک قاجار دارد و یکی دو سالی است پذیرای مشتاقان امیر می‌شود.
طبقه نخست این بنا دارای سقف سیزی قوس‌دار قدیمی و دیوارهای خشت و گلی و طبقه دوم دارای سقف تیر چوبی است. وارد خانه امیرکبیر که می‌شوید تغییرات و تعمیرات پیداست. در چوبی ورودی رنگ و رویی تازه گرفته. روی دیوارهای کاه‌گلی و نمای خارجی خانه دستی کشیده و صاف و یکدست شده است. خمره‌های کوچک و بزرگ سفالی چیده شده در اطراف تک درخت کهنسال وسط حیاط نشانه‌های زیباسازی به سبک گذشته گرفته که هیأت امنا آن را فراهم کرده است.
آجرهای ایوان که یکی از مصالح اصلی خانه است جلا یافته، نمای داخلی اتاق‌ها که گچی است خوب سفید شده، اما در این میان این طرح هندسی بناست که زیبایی خاصی به آن بخشیده و نشان از معماری کهن بنا دارد. خانه‌ای که روزی صدای گریه امیر در آن پیچید، برجاست ولی خالی و جز صدای زوزه باد هیچ صدای دیگری در آن به گوش نمی‌رسد.
خانه پدری امیر کبیر در دو طبقه دارای 625 متر مربع وسعت و 815 متر مربع زیربنا است که از ویژگی های خاص معماری آن سقف های هلالی با تیرهای چوبی و دیوارهای کلفت خشتی و گلی است.
