گردشگری کشاورزی، صنعت سبز و پایدار

میراث آریا: گردشگری کشاورزی یکی از شاخه‌های گردشگری روستایی محسوب می‌شود که می‌تواند به‌عنوان یکی از راهبردهای اساسی برای توسعه روستایی همه جانبه استان از نظر اقتصادی، اجتماعی و زیست‌محیطی باشد. در این نوع گردشگری، گردشگر با حضور در جامعه روستایی از نزدیک با زندگی کشاورزان و فرهنگ جامعه روستایی آشنا می‌شود.

امروزه کشاورزی در اکثر کشورهای در حال ‌توسعه به‌ تنهایی نمی‌تواند فرصت‌های اشتغال و منابع درآمدی کافی برای رفع تمامی نیازهای مناطق روستایی را تأمین کند و در پی این فرآیند، آن‌چه سبب فراهم کردن و زمینه‌سازی برای ایجاد کارکردی پویا در روستاها می‌شود، وجود ساختاری متناسب با فعالیت‌های نوین گردشگری به‌‌منظور تقویت نقش‌پذیری و اثرگذاری در فرآیند توسعه است. از این‌رو گردشگری کشاورزی می‌تواند به‌عنوان یکی از راهبردهای  بازساخت روستاها و توسعه روستایی برای متنوع کردن اقتصاد روستایی و توسعه پایدار روستایی مطرح شود.

گیلان با توجه به تنوع جغرافیایی و مزیت‌های بالقوه موجود در آن، از آنجایی ‌که بیشتر جمعیت را روستاییان تشکیل داده و شغل اغلب جمعیت روستایی استان کشاورزی است، شکل‌گیری و توسعه فعالیت‌های گردشگری کشاورزی (گردشگر با حضور در مزارع با نحوه کشت و برداشت محصول و حتی فرآیند صنایع جانبی آن آشنا شود)، بهره‌برداری و استفاده درست از منابع بالقوه محیطی‌طبیعی و توان‌های انسانی و میراث معنوی (آداب‌ورسوم محلی، بافت سنتی، معماری بومی)، مدیریت خردمندانه محیط و کاربری صحیح منابع، می‌تواند راهبرد مناسبی برای توسعه روستا و پایداری توسعه باشد.

محصولاتی همچون چای، برنج، زیتون، مرکبات، بادام‌زمینی، گل‌گاوزبان، فندق، گیاهان دارویی، پرورش ابریشم، شیلات و دامداری مناطق کوهستانی در تبادل فعالیت‌های تجاری و بازرگانی مردم این منطقه، همواره مقوله‌ای تعیین ‌کننده برای معیشت مردم است. با شروع فصل بهار کشاورزان کم‌کم آماده فعالیت می‌شوند. چای‌کاران برای چینش برگ‌های سبز چای، شالی‌کاران برای نشای شالیزارها، گندم‌کاران برای کشت محصول، دامداران آماده کوچ بهاره، در فصل تابستان برداشت برنج، فندق، گل ‌گاوزبان، گیاهان دارویی و در فصول پاییز و زمستان برداشت بادام‌زمینی، زیتون، درختان مرکبات و صیادی همه این‌ها مناظر زیبا و بی‌بدیلی را در سراسر استان به تصویر می‌کشد که می‌توان از آن در راستای توسعه گردشگری کشاورزی و افزایش توان اقتصادی کشاورزان استفاده کرد با توجه به شعار امسال سازمان جهانی گردشگری  با عنوان گردشگری و توسعه روستایی، گردشگری روستایی و کشاورزی در توسعه جوامع محلی روستایی در استان موجب خودکفایی و تقویت اقتصاد منطقه، رونق صنایع‌دستی محلی، افزایش کیفیت زندگی و رفع معضل بیکاری می‌شود.با توجه به تنوع اقلیم و آب‌و‌هوا در گیلان تمامی روستاهای این استان زمینه جذب گردشگر کشاورزی را دارند گردشگری کشاورزی ضمن اینکه فواید روحی و مادی می تواند برای گردشگر به همراه داشته باشد برای روستانشینان نیز فواید اقتصادی به دنبال دارد. بدون شک گردشگری روستایی و کشاورزی به‌عنوان ابزاری برای توسعه پایدار و حفاظت از منابع طبیعی مطرح بوده، ماهیت صنعت گردشگری ایجاد اشتغال و درآمد، متنوع سازی اقتصاد، مشارکت اجتماعی و استفاده از منابع محلی است.

بنابراین توسعه گردشگری در نواحی روستایی می تواند نقش مهمی در متنوع‌سازی اقتصاد جوامع روستایی و توسعه پایدار روستایی داشته باشد، از طرف دیگر وسیله‌ای برای تحریک رشد اقتصاد ملی از طریق غلبه بر انگاره‌های توسعه نیافتگی و بهبود استانداردهای زندگی مردم محلی به حساب آید. گردشگران با حضور در مزارع با نحوه کاشت و برداشت محصول و حتی فرآیند صنایع جانبی این بخش مهم اقتصادی آشنا می‌شوند، گیلان از جمله استان‌های مستعد گردشگری کشاورزی است که به سبب موقعیت اقلیمی و جغرافیایی، کشاورزی به‌عنوان یکی از قطب‌های اقتصادی کشاورزی کشور تلقی می‌شود.گیلان  دارای ظرفیت‌ها و پتانسیل‌های زیادی برای رشد این نوع گردشگری است.

چای، برنج، مرکبات، بادام‌زمینی و گل گاو‌زبان و انواع محصولات گیاهی ،دارویی دیگر در تبادل فعالیت‌های تجاری و بازرگانی مردم منطقه همواره مقوله‌ای تعیین کننده برای معیشت مردم است و در عین حال جریان مناسبات اقتصادی داخلی و خارجی را تحت تأثیر خود قرار می‌دهد.بدین ترتیب با بهره جستن از گردشگری کشاورزی می‌توان فرصت توانمندسازی کشاورزی هم‌سو با توسعه گردشگری روستایی برای فعالان این دو بخش فراهم کرد.

با توجه به اینکه محصولاتی همچون چای، گل گاوزبان، برنج، بادام زمینی، زیتون، فندق و غیره از جاذبه‌های کشاورزی استان است، برگزاری جشن‌های متنوع محصولات کشاورزی از قبیل جشن خرمن برنج، سوسن چلچراغ داماش، گلاب‌گیری منطقه شفت، گل گاوزبان، فندق  اشکور و توت‌فرنگی درصومعه‌ سرا و دیگر نقاط گیلان می‌تواند به پویایی اقتصاد روستایی و همچنین اشتغال‌زایی کمک کرده و اثرات اقتصادی مهمی را برای نواحی روستایی به همراه داشته باشد. بدون شک تبلیغات و اطلاع‌رسانی مناسب ،برنامه‌ریزی علمی و فنی و کارشناسی شده و همکاری همه دستگاه‌های اجرایی تأثیر بسزایی در جذب گردشگران و توسعه گردشگری کشاورزی خواهد داشت.

گردشگری به‌عنوان  یک صنعت سبز و منطبق با اصول زیست‌‌محیطی بر خلاف بسیاری دیگر از صنایع بر مبنای انرژی‌‌های غیر تجدید‌شونده بنیان گذاشته نشده  بلکه براساس پتانسیل‌های بومی هر منطقه شکل گرفته است.در صورتی که گردشگری روستایی براساس مبانی صحیح شکل بگیرد، می‌تواند به‌عنوان یک صنعت پایدار و مطابق با محیط ‌زیست در فضای توسعه‌ای کشور نقش ایفا کند.